Tratu txarrak eskolan… iraganeko kontua? / Gorka Setien
50. hamarkadan gizartearen gehiengoak umeak eskolatik ubelduraz beteta etxeratzea onartzen zuen bezala, beldurragatik isilik eta burua makurtuta; halaxe ari gara, adingabeen aurkako jokaera gaiztoak onartzen eta belaunaldi oso baten oraina eta etorkizuna konprometitzen.
Jada ez da herri honen identitatea osatzeko tresna gisan hartzen, ez da aberasgarri, ez dugu irudikatzen gehiago zabal daitekeenik; eta hau dena zerutik erori dela pentsatu nahi dugu!
Mende erdi baino gehiago igaro ondoren atera dira argitara Frantzian adin txikikoei egindako sexu-abusuen kasuak eta pedofilia normalizatzeko saiakerak. Kote Cabezudo kasuaren geldialdia ekartzen dit gogora honek. Emakume eta donostiar gisa ez dut ulertzen zergatik ez den horretaz hitz egiten.
Bi aingeru (1893) / Aubrey Beardsley
Uneoro kaltetuez hitz egiten da, zendu direnez, gure eremu emozionalaren uholde bat probokatuz. Emozioen bidea ibiltzeak gure inkontzientziaren ateak zabaltzen ditu, ideiak, desirak, beldurrak eta hainbat jarrera zehatz txertatzeko.
/ Kollage Kid
Buruan sarrarazi zaigu arauak, aginduak, printzipioak betetzea eta obeditzea bere horretan dela ardurazko ekintza bat, eta aurkakoa da hain zuzen ere.
Covid Eztabaida Zientifikoa / Irudia: Biltzar antolatzaileak
Covid 19ri buruz eztabaida zientifiko irekiaren ordez zentsura hutsa badago biziki kezkatu beharko ginateke, atzean zerbait ezkutatzen ari direlako
“Dena gaizki doa, baina konponduko da” fasean sartu gara. Orain hasiko dira disidenteak urkatzen. Egia da. Honezkero krisialdi latzean bizi gara eta, ziurrago izango dugu euskaldun gisa bizi. Txillardegik zioen bezala: politika bidea, bada, naziogintza dugu.
Halakoak izan ote gara euskaldunak? Ala geure hedabideek, EHU publikoak eta abarrek kolonizatzen ote gaituzte? Zer karaillo gertatzen da, konpa?
Geure burujabetzan oinarrituz eta geure buruarengan konfidantza ipiniz, ikasleekin ere ipar-oinarri horietan, bidelagun lana sustraituz eta indartuz bide pedagogikoan. Horrela zen euskaldunon egitura politiko nafarra izan ginenean, eta hala izan bedi berreskuratzen dugun Euskal Estatuan ere.
Informazio-oldearen atzean, ezkutatu nahi izate bat sumatzen ahal da. Autoritate politiko, mediko eta mediatikoak (“arduraz jokatuta”, demagun) hondamendia isiltzera behartuta daude. Garaiz ez erreakzionatzeak ekarri zigun, lehen bataila libratu gabe galtzea: korona–dispositiboak bere baitan hartuta gauzka, neurri handi batean.
Ez gaitezen izan euskaldunok geure buruaren hain negazionista. Gure altxor bikainak atera du jada bere egiatasuna. Autoritate eta hedabideak egokituko al dira egiara lehen faltsutasunera makurtu ziren hein berean eta energia berberarekin?
Ikasgela / Cayoup
Zuzendaritza eta irakasle gehienak “goitik datozen aginduei” men egiten ari dira, baina beraien erantzukizun legalak ezagutu gabe. Espainiar Estatuko eta nazioarteko legediaren arabera, irakasleek ez dute baimenik ekintza medikoak ezartzeko, eta beraz, familiek salaketa jar dezakete delitu larriengatik, baita penalengatik ere. Horien ondoriozko isun handi eta hainbat urteko kartzela-zigorren aurrean, goikoek ez dituzte auzitegian babestuko.
Duela 1.700 urteko adreilua, egosi aurretik idatzitako "Yavhe Geure Ata" [II=E] / Argazkia: Lurmen / Elexpururen Bloga
EHUko hizkuntzalariek –A artikulua deritzotena UA/DA antzina-antzinako euskal errotik dator; normala da, hortaz, Iruña-Veleiako grafitoetan agertzea.
Hezkuntzaren aurkakoa da musukoa, oxigeno faltak, karbono dioxido gehiegizkoak eta hauen albo-kalteek haurren osasuna suntsitzeaz gain, euren heziketa ere hondatzen baitu.
Pandemia mudu guztian / Pascal Rey
Bigarren baterako ilusioz eta baikortasun giroan agurtua.
Bortizkeriara kateatuak ditugu eguneroko bizitza eta kultura. Baina gu, zertarako sortu ginen?
Bakoitzaren unibertsoa
A gripearen iruzur kosmikoan, 2009an, hitzari definizioa aldatu ziotelako da 2020 urte hau pandemikoa. Ordu arte, hilkortasun esanguratsua behar zen pandemia bat deklaratzeko; orduz geroztik, ez.
James Corbett / Democracy Down: Raw Files
Oraintxe lerro bat gurutzatzen ari da gizateria. Historiaren zein aldetan zaude zu? Har ezazu zeure erabakia segituan, eta har ezazu zuhurtasunez eta zentzuz, garai honetako zure ekintzak ez baitira ahaztuko.
Xalbador / Eider Eibar – Berria
Inork ez gaitu salbatuko, guk geuk ez badugu geure burua salbatzen. Duela 41 urte Euskal Herrian Euskarazen esaten genuen moduan, orain ere esan beharra daukagu, euskaldunon bigarren matxinadarako garaia iritsi da. Bihur dezagun Euskal Herria Arigune!
Buru zentrifugatzea / ataria
Ni izutzen nau ba negu hurbilak, eta beldurtzen, egunsentian arnas zuridun izotzak, eta izu eta beldur klimatologiko horiek ez dira ezer azken orduan arnasa galdu beharrak eragiten didan larriarekin konparatuz gero. Baratzetikan azken loreak biltzeak, horrek ez, horrek ez nau iluntzen. Kalekume izatearen albo-kaltea, noski.
“Guztiz gaixotutako gizarte batera ongi egokiturik izatea ez da osasungarria”. Krishnamurti.
Kritiko zorrotzak kamuts, desobedienteak otzan. Zergatik? Bagenekien krisi ekonomiko berri bat zetorrela. Kontrolatu nahi gintuztela. Zaharren egoitzen eredua eta egoera jasanezina zirela. Murrizketek osasun ondorioak izango zituztela
Bertsio alternatiboak zentsuratu egin dira sarean, hilzorian zegoen adierazpen askatasunari beste ostikada bat emanez. Horren haritik, Espainiako estatuko Egiaren Ministerioaren ordezkari diren Newtral eta Malditak ebidentzia zientifiko ugari ‘fake’ bihurtu dituzte, eta egia bakarraren zaindari amorratuaren papera ongi baino hobeto jokatu dute.
Zamora bidean / Irudia: K. Camachoren marrazki animatua R. Lizartzaren 'Apaiz Kartzela' film dokumentalean (2021)
Presoen lehen obligazioa ihes egitea da. Lehenbizi horman gora pentsatu genuen, “Papillon” eleberria eta irakurrita. Baina gero tunela egiten hasi ginen. Orain, Burgosko Epaiketa zela eta, zuloa zigilatuta daukagu, baina ez ahaztuta, zeren gauzak martxa onean baitoaz, dagoeneko lehenengo horma zeharkatuta…
Aldundiak, EHUk eta Epaitegiak ez dituzte eskarmentua duten laborategietan dataziorik egin nahi izan 12 urte hauetan. Zergatik? Ba argi dago, erantzuna zein den badakitelako: grafitoak egiazkoak direla.
Beraungo futbol zelai artifiziala, 1970 hamarkadan / Orereta
Eskuinak ez du luze jotzen ezkerrak egindakoa hankaz gora botatzeko. Honek, aldiz, sisteman zertxobait aldatzeko urteak behar ditu eta gehienetan adabakiak besterik ez du jartzen, ausardiarik gabe.
Mabel Cañada / Argazkia: Dani Blanco
Lakabeko sortzailea: “Pandemian etsipena, tristura eta bakardadea zabaltzen ari dira ahalmen kritikoa apaltzeko”.
Sexu-abusu kasu batzuetan euskal politikariek mantentzen duten isiltasunak oso ozen hitz egiten du. Jai dugu Euskal Herri demokratiko eta feminista batean bizi nahi dugunok, alderdi matxista eta frankistak izan behar badu Kote Cabezudoren gaia mahai gainean jartzen duena.
Evaristo Paramos / La Polla Records
Garai bateko ‘heroiek’ gaur egun pairatzen dugunaz zer esango luketen geure buruari galdezka ari ginela, hara non agertu diren Evaristo Páramosen adierazpenak. Kantari arabarrak, ohikoa duen moduan, aho-bizarrik gabe hitz egin du bizi dugun egoeraren inguruan.
Ez dut inor epaitu nahi, egozten zaizkion delituak alde batera utzita, oro har, pertsona bat, ezarri zaizkion baldintza sozioekonomiko edo kulturalen emaitza eta ondorioa baino ez delako.
Epifania saila 2-3 / Yumikrum
Zertarako bakuna? Nola da posible efektu kaltegarririk ez duen produktu merke baten aldeko ikerketa eta frogak bultzatu beharrean, gure milioiak erabiltzea osasun bermerik ez duten bakunen erosketan eta inposaketan?
Orain Ardurak alferrikako proiektu handi eta inposatuen aurkako nazioarteko egunaren astean kokatuz, larunbaterako, hilak 12, manifestazio eta elkarretaratze bana antolatu ditu Bilbon eta Iruñan
Game Over / Kroket
Euskaraldiaren sustatzaile publikoak euskaraz bizi nahi dugunoi helarazitako benetako mezua
Erantzunak jakinda, herritarrek uler lezakete hartzen ari diren neurri sozioekonomikoak hartzeko arrazoirik ba al dagoen edo ez.
Gonbidatuetako bat: Independentearen kolaboratzailea den Jon Ander Etxebarria, Euskadiko biologoen dekanoa / jatorrizko irudia: Aletheia dokumentala
PCR, maskara, txerto eta Coviden datuen inguruko ikuspegi ezberdinak alderatzeko parada izango da abenduaren 18an eta 19an
María José Martínez Albarracín katedradunak egindako ikerketak aire-bidezko transmisioa baztertzen du
"Tacheles" / Versch Vet
Libre zarenean soilik duzu bozkatzeko eskubidea, ez alderantziz. Euskaldunon Egunkaria itxi zutenean bozkatu genuen bere berpiztea ala? Egin egin genuen, eta kito.
Martin Kulldorff, Sunetra Gupta eta Jay Bhattacharya doktoreak / Great Barrington Declaration
Jatetxeek eta bestelako negozioek ireki beharko lukete. Arte, musika, kirol eta kultur jarduerak ere normaltasunez abian jarri.
Ikasleen —eta irakasleon— lana zaintzapean ezarri dugu, Google-en programak erabiliz: meet, clasroom… Datuekin osatu ditzaketen txostenak, noren eskutara irits daitezke?
Indize hori udaberrian bezala erabiliko balute, ez luke adieraziko ezohiko neurriak hartzeko beharra dagoenik.
