Orokorra
Esker mila
Bitxialdia hasi zenean beldur fisikoa sentitu nuen, “militarrak kalean” Gasteizen, Iruñean, horrelakoak heldu zitzaizkidanean. Beti pentsatu izan dut, inoiz gerra batera gonbidatuko banindute ihes egiten saiatuko nintzatekeela molde guztietan, urrun. Badagoela beti zirrikituren bat pozik eta pakean bizitzeko.
Agurra «Independentea»-ri
Izurrite honen inguruaz euskaraz pentsatzeko eta eztabaidatzeko sortu zen «Inpedendentea» eta, hastapenetatik, aurkako prentsa zela zabaldu zen…
Bukows / Jasone
Egunero zerbait ikasi
Anitz ikasi dut Independentearekin, gutxi idatzi baina anitz ikasi
/ Dahlov Ipcar
Independenteako lagunak
Bertatik bertara izan ginen hartan, galde egin zenidaten, ea ari zineten lana nola ikusten nuen nik. Lehenengoa etorri zitzaidana esan nizuen: maitasunez.
Amesgaizto autoritario bat eta porrot egin duen kudeaketa bat
Datu ofizialekin agerian geratzen da emaniko erantzunaren neurrigabekeria
—Paz Francés, José R. Loayssa eta Ariel Petruccelli sinatutako artikulua, «Covid 19. La respuesta autoritaria y la estrategia del miedo» liburuaren egileak.
Gasteiz, 2021-05-15 / Bizitza.eus
Gasteiz-M15 aldarria
Lehena eta geroa banatzen duen puntua izan daitekeena. Zantzu guztien arabera, noizean behin baino gertatzen ez diren bidegurutze batean aurkitzen baikara.
Zerbait berria
Informazioaren alde egindako ahaleginagatik. Eskerrik asko. Itxieraren berria aurrez emateko begirunea.
Nork esango zigun
Distopia normaltasun berritzat onartzeko sumatzen den giroa da kezkagarriena, baina jarraituko dugu autoritarismoaren mozorroak biluzteko moduen bila. Bitartean, esan diezagutela marilurlau edo asma ditzatela gura beste etiketa eta irain arrastoan sartzen ez diren ahotsak mendean hartzeko.
Lehen euskal poema, XVI. mendea / Goiena
Euskalkien gorabeherak
Euskalkiek bertsuak zirauten oraindik Erdi Aroan, Amorantearen poemak agertzen duenez. Beraz, ez gintuzten hainbatean “geure artean isolatu euskaldunok”. Inongo oinarri zientifikorik ere ez du euskal lurralde mendebaldarron “euskalduntze berantiarraren” kontuak, iritzi-kontrasterik onartu gabe etengabe errepikatutako gezur potolo maltzurrak.
Irudia: Donostiako Piratak
Geldialdia ala jaitsiera etengabea?
Azken hamarkadan, euskararen erabilera jaisten ari da Euskal Herriko txoko eta eremu guztietan, baita arnasguneetan ere. Euskara galbidean doa, eta egoeraren larritasunaz ohartu beharrean, datuak manipulatzen ari dira, ezer gertatzen ez dela sinetsarazteko.
Herritarren txanda
Lur eta espazioaren kutsadura handiagoa, deshumanizazio emozionala, minbizia bezalako gaixotasunen ugaritzea, askatasuna are gehiago mugatuko duen kontrol soziala, ama lurrarekiko deskonexio handiagoa… Hau da 5G-a. Bizimodua guztiz eraldatuko duen sistemaren azkeneko aurkikuntza.
Argazkia: Jose Luis Canales
Arduragabekeriaren inperioa
Buruan sarrarazi zaigu arauak, aginduak, printzipioak betetzea eta obeditzea bere horretan dela ardurazko ekintza bat, eta aurkakoa da hain zuzen ere.
"Piezak" kale artea / A. Marín
Qatar, futbola eta ospitaleak
Oihartzun nahasgarriz blaituriko basamortu semantikoan haztaka: sentimentalismo epistemikoan murgilduta, prestigiozko fetitxeren bat behar dugu, segurtasun-estaldura gisa erabili ahal izateko; hari esker, errealitate fantasmal bat “humanitarioa” edo errukizkoa bihurtzen baitugu, eta gertatzen ari diren beste gauza guztiak erabat ezkutatzen.
Egiak, gutxiengoan egonda ere, egi izaten jarraitzen du
Eztabaida gehien eragin ahal izan duten nire planteamenduei dagokionez, “zenbat eta txerto gehiago ezarri, are handiagoa izango da UZIetako okupazioaren ehunekoa” dioenak, argipen erraza dauka, ospitaleratu dituzten pertsonetatik txertoa zenbatek jaso duten esango balute.
Txolarrea / A. Marín
Gereziondoak saritan
Lehengo euskaldun askok Historian zehar egin bezala, orain ere beste batzuek menperatzen gaituzten arrotzen sariak, dominak eta lausenguak jasoko dituzte poz-pozik, espainiarrek eta frantsesek gure herria eta gure hizkuntza legez, indarrez edota azpijokoz zapaltzen jarraitzen duten bitartean.
Burujabetza aldarrikatzetik praktikatzera
Aldarrikapen sozialak nagusiei zuzendutako eskaerak bilakatu dira, gurasoei eskaturiko pagaren antzera. Baina orain, oinarri oinarrizkoenaren gaineko jabetza galtzen ari garelarik, oinarri oinarritik hasi beharko dugu geure bizitzaz birjabetzen.
Mandala / Mikel Iturbe Urretxa
Bitxialdia
Barre apur bat ere egin ahal diogu egoerari, ez ala? Aukeraz eta sormenerako zuloz betea dugu oraingo sasoia. Iritziak iritzi, batasunerantz hurbildu gaitzake berbak berak.
Giza goraldia / E. Perez
Noraeza induzitua
Egungo nahaste eta anabasa honetan Kapitalismoaren elite boteretsua ari da eskua sartzen, populazioa manipulatu eta helburu ezin konfesagarri batzuk lortzeko xedearekin. Gaitezen kritikoak edo gureak egin du.
Liburu azteka / J. Cohen
Literaturaren garrantzia herrien iraupenean
Whittakerrek jakinarazi du aztekek erabiltzen zituzten hieroglifikoek ez zutela balio hitz eta silaba-kopuru mugatu bat transmititzeko soilik, horietako bakoitzaren soinuak ere zehatz-mehatz deskribatzen zituztela baizik.
Alderantziz / Nicolas Pereira
Bizirautea ala osasuna?
Adinekoak zaintzea senideen bisitak ukatzea dela uste duen gizarte bat; adinekoak babestea bakardadean hiltzen, musurik eman gabe, eskua hartu gabe uztea dela uste duen gizartea…horrelako gizarte bat ez al da jada gizarte gaixo bat izango?
Zirinak ezkutatzen / M. Summers
Miren Basaras mirabeari
Zalantzak, tronboengatik heriotzak eta fabrikatzaileek beraiek onartutako bestelako albo-ondorio larriak sortzen ari den txerto honen onurek eragingo dituzten kalteak gaindituko dituztela ziurta diezagukezu gurasooi? Zure gain hartuko duzu ondorioen ardura?
Zigorra
Olatuka, faseka, beldurtuta eta triste existitzeko biziartekoa. Bakean utz gaitzaten nahi dugun gizajende gehienari, gauzak ‘artean’: lagunartean, maite artean, jendartean, eta gauzak ‘artez’ egitea, baizik ez litzaiguke geratuko: ‘artea’.
Urkullu-Otegi, Otegi-Urkullu, ergelkerian lehiakide
Urkullu jauna, pandemiaren estatistikak irizpide logikoekin kalkulatzen hastea nahiko nuke, eta ez, osasun-erabakiak baino gehiago, zure erabaki politikoak direnak ziurtatzeko erabat manipulatuak dauden irizpide alderdikoiekin.
Bir Farraró 'Umadevi'
Testigantzak behar ditugu
Eusko Jaurlaritzaren aurka salaketa jartzeko, bai Hezkuntza Protokoloarengatik, bai haren ezarpenagatik ere. Giza Eskubideen aldeko Euskal Herriko hainbat taldek eta elkartek osatutako plataforma garen aldetik, dei egiten diegu ama eta aita guztiei, testigantzak biltzea baita lehen urratsa hurrengo pausuak eman ahal izateko.
Musu gorria / Hirian
Azeri dantza
Oina zoruan tinko jarri eta ezkerrerantz tiraka hasteko aukera da oraingo hauxe. Pribatizazio, murrizketa, kontrol neurrigabeko eta kolonizazioaren aurka, gure balio tradizional diren auzotasunaz eta naziotasunaz baliatuz, defentsarako nahiz kontraerasorako.
Amaiur / J. R. Luzuriaga
Inoiz isilaraziko ez duten ahotsa
Nola hitz egin dezake muturren aurrean ezarri diguten engainu absolutua ikusteko gaitasunik ez duenak independentzia nazionalaz? Ordezkatuko ez gaituzten sistemaren zerbitzari onak diren alderdi politiko bizkarroi horiek berretsitako salbuespen-egoera etengabetik ezin irten gintezke irizpide propio eta autokontrolik gabe.
"Jolasa" kale artea / A. Marín
Miren Basaras beldurkratari
Oso larria da ustez zientzia arlokoa den eta EHUn kargu garrantzitsua duen pertsona batek injektatu gabeko langile bat modu horretan epaitzea eta “kutsatzearen” erantzuletzat jotzea, are okerrago enpresa farmazeutikoek beraiek eta gaur egungo ebidentzia zientifikoek infekzioaren etena frogatu ez dutenean, ez eta birusa transmititu denik ere.
Irudia: Orin Zebest
Zeinek jarriko ote dio kaskabela?
Oilar nagusien arteko gerra zibernetiko deklaratu gabeak, milaka antenaz eta ehunka satelitez bete du, lurrazala ezeze, planetaren gaineko espazioa. Garai larria bizi dugu bai, hala ere, ez dezagun bultza angustia antzu alferrikakorik. Angustia sortzailea da behar duguna, non gauden eta nora goazen argi daukatenena, aktiboa, aktibista.
Plazara / A. Uranga
Covi-Diktaduraren aurka
Hau ez da berez bukatuko, lortu duten botere horri guztiari ez diotelako uko egingo. Kaleak berreskuratu behar ditugu, maskara kendu, jendearekin bildu…
Gure bazterrak / A. Uranga
Zer da errefuxiatu izatea?
Infernua. Estatu Espainiarrak, adibidez, berez oinarrizko giza eskubidea besterik ez den nortasun eskubidea ere ukatzen dit. Oso argi dut Euskal Herria independente eta sozialista baten alde harturiko konpromisoagatik mendekatzen nautela.
Ipuineko pasarte ezaguna / Margaret Tarrant
Kultura segurua?
Atzean beti otsoa duenak ezin otsorik ikusi, ezta behin eta berriz ondokoak esanda ere, ezta bueltaka eta bueltaka arituta ere, harik eta ispiluaren aurrean jartzen den arte.
Zugarramurdiko Altamira?
Inkisizioaren sinesmenek kondenatuta sutan hil zituzten inoiz ere sorginak izan ez zirenak. Espainiako Natur Historiaren Elkartearen teoriek kondenatu zituzten gerora Munduko Ondare izendatuak izango zirenak. Orain, iritzi akademiko eta judizialek inolako frogarik gabe kondenatu dituzte faltsutzat grafitoak.
Iraungigaitz / Yumikrum
Bolzanoko Ötziren lagun nafarra
Informazio asko eta asko ari dela ezkutatzen eta ematen dizkiguten datu gehienak susmagarriak direla dakidan honetan, burura datorkit informazioa ez dela hain erraz birrintzen, aitzitik, energia bezala, eraldatzen baizik. Sekreturik zikinena ere, azaleratuko da noizbait, eta berragertuko dira ostendutako datuak.
Gure historiaz, lau lerro
Eta heu nor haiz ?
Nazio kontzientzia garatzeko beharrezko ezagutzak azalduko balizkigute; kultura, historia eta lurraldetasun espainiarra “curriculum” ofizialista eta arrotzean betearazi ordez; beharbada, izango luke eraginik euskararen erabileran, herri kolonizatua garenaz jabetu ahalko ginateke eta talde amnesiatik askatu.
Inkisizio kantoia, Sibilia / Landaluzia
Inkisizioaren atarian
Arrazoitu gabeko aginduak ematea borregoak baikinen “agintekeria” da. Halaber, informazio osoa eta zehatza ez ematea, baizik eta iluna, “obskurantismoa” da. Bi horiek Inkisizioa besterik ezin ekarri. Eta jendearen aldetik zer? Normala litzateke, horren guztiaren aurrean, jarrera kritikoa. Baina bestelakoa ere gertatzeko arriskua dago: artalde-jarrera, eta hortik laster, faxismoa.
EHE Sorrera agiria
EHE berriaren izaeraz eta zereginaz
Oker egon naiteke, baina ematen du hemendik aurrera politikari abertzaleen independentziaren aldeko kanpaina erderazaleei kobertura euskaltzalea ematera dedikatuko dela. Gainera, desobedientziaren inguruan egiten den aipamena sinesgarritasunik gabekoa da. Egun batean independentzia aldarrikatu eta hurrengoan Madrilera belaunikatzera joaten direnekin batera desobedituko du EHE berriak?
Astrazenekako tronboak bueltan datoz
Zergatik txertatzen zaio jendeari osasun arazo larria areagotu dezakeen hori?
'Segurtasun' kateak / Shivmirthyu
Beldurrak katigatuta: zenbateko, etiketa eta protokoloak
Ez da birus arras hilgarri batek inbaditu gaituela, izu-uholdearen “pandemia” faltsua muntatu dugula baizik. Koronabirus-hildakotzat etiketatutako gehienak aurreko urteetako gripe, hotzeri, pneumonia eta abarrek hil dituzte; baina beste parte bat Koronabirus Operazioaren beraren ondorio ezberdinek eragindako gaixo eta hildakoak dira.
Bizitza, sormena / Kristine
Osasuna, Elikadura eta Sanitarismoa
Azken urtean azelerazio itzela izan du bizitza ulertu beharrean, menpean hartzea obsesio duen lasterketa eroak. Notizia beldurgarri handiek itsuturik, esnatzen ez bagara, osasuntsu bizitzeko oinarrizko behar baten gaineko burujabetza erabat hipotekaturik egongo gara.