Elikadura autonomoa, osasuntsua, komunitarioa, parekidea eta integratzailea dira janbelarrak. Mundua gobernatzen dutenek gorroto dituzte, belar txarrak direlakoan, eta hala hezten gaituzte. Justu inposatu nahi digutenaren kontrakoak direlako.
Landaketak pestizidekin fumigatzen / CC0
Dieta-eredu asko dabilzkigu jirabiran; elikadurari hainbesteko garrantzia eman arren, ekoizpen-ereduari bizkar emanda ari direnak, sagar pozoitua azal distiratsuan datorrela ikusi nahi izan gabe.
/ Syrio
Hostoak eta loreak bereziki aberatsak dira bitaminetan.
/ Unai.mdldm
Landare hau galzorian dago, diotenez, Eguberrietan apaingarritzat erabiltzeagatik, baina basoen galerak zerikusi handiagoa duelakoan nago.
/ Apanasevich Maxim
Ur-ki, oso esanguratsua zaigu.
/ Mike Pennington
Osagai toxikoak kenduta, balio handiko elikagaia da garoa.
/ Guillermo César Ruiz
Landare bizigarria da Herkulesen belar hau, neke fisiko zein intelektuala sendatzeko bikaina.
Corrèze 2007. / OliBac
Hogeigarren mendera arte oso erabilia izan da, batez ere iparraldeko herrialde hotz latzetan.
/ Agnes Monkelbaan
Kontu berezia izan behar da landare hau biltzean, antzeko bi landare pozoitsurekin ez nahasteko.
/ Guillermo César Ruiz
Ez dira harritzekoak sorginekin batera sasiak erretzeko kantu eta aipuak.
/ stefan lefnaer
Melatonina kopuru handian, betazianinak, betaxiantinak eta glutationa ere baditu, denak antioxidatzaile indartsuak.
/ Jesse Taylor
Flabonoide kopuru handia du; hauek antioxidatzaile indartsuak dira eta minbiziaren zein bihotzeko gaixotasunen aurkako prebentziorako onak.
/ Léna Gahéry
Kultura askotan erabiltzen da eta janbelar onenetakoen artean koka dezakegu.
/ Ввласенко
Kimuak eta loreak entsaladan jan daitezke, hosto lehorrekin infusioa egin daiteke, fruituekin ardo edo likoreak eta hazi xigortuekin kafearen ordezkoa.
Barazki moduan ezaguna dugu borraja. Ez da luzaroan kopuru handitan jan behar eta kontu berezia izan behar da kasu batzuetan. Zuhurtziaz baina beldurrik gabe heldu behar genioke landare honi ere.
‘Europar patata’ eta ‘txiro patata’ deitu izan zaio landare honi, amerikar patata ekarri aurretik hau jaten omen zelako Europan.
/ Pattedyr
Kimu gazteak zein hostoak gordinik jaten dira entsaladan; Vulgaris delakoak gozo punttua du.
/ sonnia hill
Landarea lehortuz, haragiak ontzeko edo garagardoari gehitzeko erabiltzen da. Kontserbagarri naturala da.
Pixa eragiteko edo azala sendatzeko ere balio du. Ez zaio eragin kaltegarririk ezagutzen. Gainera, maitasun sorgintzeko ere balio omen du.
Bai hostoek, bai loreek, bai haziek gure gorputzarentzat oinarrizkoak diren substantziak dituzte. Sustraiak ere erabilgarriak dira, garagardoari zaporea eransteko, adibidez.
/ Benjamin Zwittnig
Neguko landare goiztiar honen sustrai txigortua txikoriaren antzera erabil daiteke. Hazi lehortua, aldiz, kafearen ordezkorik onenetakoa izan daiteke.
Aurrehistoriatik ezaguna, lurberroa landatzea ohikoa da, esaterako, Bosnian eta Txinan. Irokesek sustrai birrinduak buruko minaren kontra erabiltzen zituzten.
Asuna (Urtica) / ihintza
Asuna da janbelarretan interesgarri eta eskuragarrienetakoa.
Akazia / Alberto Salguero Quiles
Erretxina txiklearen antzera murtxika daiteke. Haziek eta polenak proteina asko dute, zerealek baino gehiago.
Geranium_robertianum / Joli
Sarrien jaten dugun janbelarretakoa da, biltzeko erraza delako, etengabe berritzen delako eta oso sendagarria delako. Bururatzen zaigun ia edozein modutan jan daiteke, ogitartekoetan, zukuan, irabiatua…
René Hourdry / CC BY-SA 4.0
Entsaladan jaten ditugu hosto xamurrak txiki-txiki eginda, nahiko haritsua delako. Beste belarrekin batera irabiatuta edo zukuan ere bai.
Elosu / ihintza
Hortzak garbitzeko, zopak loditzeko, ogia egiteko… Marokoko azoketan oraindik ohikoa da malba barazki moduan salgai aurkitzea.
/ Ixitixel
Erraza da txikori belarra eta kardabera bereiztea; azken hori samurragoa da, eta zaporez ere leunagoa.
/ Midnight Runner
Beste bitamina eta mineral asko ere badauzka. Entsaladan jaten dugu.
XVI. mendeko ilustrazioa Pedanius Dioscoridesen "De Materia Medica" liburuan / Gherardo Cibo
Beldurrak alde batera utzita dastatzera animatzen dugu jendea. Dastatu eta gorputzari entzun.
Mundua gobernatzen dutenek gorroto dituzte belar txarrak eta hala hezten gaituzte, justu inposatu nahi digutenaren kontrakoak direlako.
