Eta, halere, bitxia da bere garaian heretikotzat jo zituzten eta agintaritzaren jazarpena pairatu zuten mediku horietako batzuen izenak izatea orain Espainiako hainbat ospitalek, Arnau de Vilanova (Valentzia eta Lleidako ospitaleak) eta Miguel Servet (Zaragozako ospitalea) kasu. Montpelierren egin zituzten biek medikuntza ikasketak, eta humanista, teologo, zientzia hermetikoaren ikastun eta egiaren bilatzaile izan ziren. Biek naturan eta kosmosean zeuden ezkutuko prozesuak sumatzen zituzten, eta bazekiten horiek giza organismoaren bizitzako indarrak bermatzeko aplikatzen. Arnau de Vilanova Europako mediku-astrologo entzutetsuena izan zen. Eta Miguel Servetek, bihotzaren eta birikaren arteko zirkulazio txikia erakutsi zuenak, era berean, medikuek astrologiaren inguruko ezagutza izateko premia defendatu zuen, kosmosak osasuntsuen eta erien artean duen eragina zein den jakiteko. Zergatik bataiatzen dituzte ospitaleak orain kriminalizatzen den medikuntza natural eta integratzaile bera defendatu eta praktikatzen zutenen izenekin?
Medikuntza naturalean medikua Natura bideratzaile modura begiesten da, ez sendatzaile gisa, izan ere, sendatzea giza organismoari berez dagokion prozesua da. Doktorea ez da sendatzen duen hura, irakasten duen hura baizik. Doktore hitza bera latinezko docere hitzetik dator, irakatsi esan nahi duena, eta hortik eratortzen da irakasle (docente). Mediku-harrokeriatik soilik uler daiteke medikuok sendatu egiten dugula. Medikuaren zeregina ez da sendatzea, funtsean, hori ezin dugulako egin. Egin dezakeguna da eriaren bidelagun izan bere organismoa sendatzen doalarik eta, aldi berean, tresnak eman diezazkiokegu, aurrerago, hobeto eta orekatuago egon dadin, eta tresna horiek, besteak beste, erromatarrek, arabiarrek eta XIX. mendeko higienistek erabiltzen zituzten berdinak dira. Ezer berririk ez. Izan ere, estolderiak, ur edangarriak, arropa-garbigailuak, hozkailuak eta berogailuak gehiago egin dute XX. mendeko osasun publikoaren garapenaren alde osasun estamentu osoak baino.
Iker Zalduak itzulitako pasartea,
“La medicina proscrita” liburukoa.
