Independentzia

Independentzia bai, zergatik?

Libre zarenean soilik duzu bozkatzeko eskubidea, ez alderantziz. Euskaldunon Egunkaria itxi zutenean bozkatu genuen bere berpiztea ala? Egin egin genuen, eta kito.

9

Pako Aristi

Euskal idazle eta kazetaria. Urrestilla, Azpeitia

Zergatik independentzia? Galdera honek ez luke zentzurik Italian, Japonian, Frantzian… Barre egingo ligukete independentzia ona ala txarra den galdetuko bagenie. Eta hitz bat aldatuko bagenu nabarmenagoa litzateke galderaren zentzu eza. Hitz bat, parekoa, haurridea: ‘independentzia’ dagoen tokian jarri ‘libre’. Nahi duzu libre izan? Hartu papeleta eta bozkatu: BAI, EZ. Norbaitek bozkatuko luke ezetza? Begira Eskozian, %56ak esan zion ezetz askatasunari. Menpekotasunak kalte handia egiten dio garunari, nortasun kolektiboari uko egin eta menpeko egoeran bizitzera ohitzen du jendea.

Izan ere, independentziaz gauza txarrak baino ez ditugu entzuten, eta kuriosoa da, zeren gauza txar horiek independente diren nazioek esaten dizkigute, euren independentzia armadaz, poliziaz, hezkuntzaz, komunikabideez eta abarrez etengabe elikatzen eta babesten dutenak, eta gerlarekin, behar izanez gero. Eta gu ziniko horiei kontra egiteko arrazoiak pilatzen hasten gara. Aski genuke gauza sinple-sinple bat ulertzea: independentzia dela munduan egoteko modu naturala, eta bizirik irauteko baldintza lehena herri batentzat.

PNVk 125 urte izan ditu, sortu zenetik, eta oraindik ez dio galderari erantzun. Edo bai, autonomia ‘raquítico’ baten alde eginez. Bildu duela bederatzi urte sortu zen. 1.247 zinegotzi dauzka, 21 parlamentari Gasteizen, eta beste kargu gehiago, eta oraindik ez dio galderari erantzun. Edo bai… hor utziko dugu. Baina ikusi dut independentzia hitza ez dutela ahoskatzen Bilduko hautetsiek, sei urteotan denak ados jarri balira bezala. Udal independentistarik ez da sortu, esaterako soldaduskaren intsumisioa babestu zuten haien antzera. Lupa batekin jardunda ere, ia ezinezkoa da ‘independentzia’ hitza aurkitzea Euskal Herriko edozein bazterretan. Aldarri guztiak daude, feminismoa, erraustegia, internazionalismoa, presoak, itsasoko flysch-ak eta flash-moviak, aldarri nagusiena salbu.

Hormek diotena / Magne

Hemen independentziaz hitz egin, asko hitz egiten da… baina besteenaz. Ez da pedagogiarik egin aro berria hasi omen zenetik; alderantziz, jendea hoztu eta desmoralizatu baino ez dute egin pedagogiaren ardura gorena zeukatenek. Guk engaiatu behar orain. Kritiko izanik ere, ez dut inor uxatu nahi, jendea beste paradigma batera mugiarazi baizik, edo paradigma horren berri eman gutxienez. Zalantzan ibili naiz, ez ote dagoen hau ere inertzia akritiko antiestrategiko horretan kokatua, baina hemen nago, aspaldi bolo-bolo dabilen ustea esateko zuei: Gaur, orain, hemen, alderdi politikorik gabe egin beharko dela bidea.

Espainian gero eta integratuago nahi gaituzte kolore guztietako buruzagiek. Baina ez dugu amore emango. Eta aitortuko dizuet nire arrazoia: Ni… ez naiz paktista. Ni… independentista naiz. Oso ezberdina da, guztiz kontrakoa ez bada. 

Izan ere, independentzia hitza desagertzea baino larriagoa da orain hedatu den mezu ofizialak ez duela balio hara iristeko: alegia, orain badaudela baldintzak independentzia lortzeko indarrean dagoen legediaren barrutik eta joko politikoaren bitartez, egoera aldatzen ari dela, ematen dizkiguten papurrekin egunen batean lortuko dugula, hau da, menderakuntza gainditu daitekeela menderatzailearen legalitatean, haiekin eskutik helduta! Bide horretatik jai dago, eta ez preseski euskal jaia!

Independentzia zergatik? Gure herrian arazo nazional bat dagoelako, eta hori du bere funtsezko ezaugarri nagusia, denbora luzean konpondu gabe darraiena eta biztanleen zati handi bat belaunaldiz belaunaldi nahigabetu duena, askotan ondorio tragikoak eraginez. Gaur ere bai. Eta zer da A. N. bat, arazo nazional bat? Beste arazo guztien sortzailea, eta hori konpontzeak beste guztiak konpontzeko aukera emango diguna, talenturik baldin badaukagu. A. N. bat da herri batek beste bat biolentziaz konkistatzen duenean, okupatzen maila guztietan, eta denbora asko iraungo duen suntsiketa plangintza bati ekiten eta eusten dionean, herri azpiratua bere lurraldean asimilatu arte, probintzia bihurtu arte. Justu-justuan gaude oraintxe hori gertatzeko! Herri batentzat lorpenik handiena bere buruaren jabe izatea da; menderakuntza herriaren jibarizazioa da. Eta guk bikoitza dugu, gainera, Espainiarena eta Frantziarena. Dagoeneko egin duten kaltea, gure arteko askoren laguntzarekin, izugarria da, eta antidoto bakarra dauka pozoinak: independentzia.

“Independentzia!” / Martingerz

Independentzia da justizia egitea, herri honi inoiz ebatsi behar ez zitzaion zerbait itzultzea. Ez hemen, ez Katalunian ez genien gure erakundeei geure borondatez uko egin. Baina badakigu nazioen artean indarra dela hizkuntza, eta ez borondate ona. Herri honek daukan potentzialtasuna ez dugu imajinatu ere egiten, independentziak soilik eskainiko digu hori ezagutzeko aukera. Munduan serio hartzen zaituzte independentea bazara, albistegiak ikusi besterik ez dago; bestela, ez zara inor, beno, bai: espainola zara, frantsesa zara. Eta guk ez dugu nahi. Baina, tamalez, hori nahi ez dugunon kopurua jaisten doa urtez urte.

Hemen ez dago aukera arazo bat; frantses gara, edo espainol, inposizioz, guk ez genuen aukeratu. Hargatik existitzen da independentziarako eskubide unibertsala. Gurea injustizia arazo bat, eta injustiziak abolizioa eskatzen du. Esklabutza bezala, euskararen bizitzeko eskubidea… bozkatu genituen, ala? Libertatea ez da bozkatzen, eta dakartzan eskubideak: emakumeen berdintasuna, sindikatu libreak, prentsa askatasuna… Euskaldunon Egunkaria itxi zutenean bozkatu genuen bere berpiztea ala? Egin egin genuen, eta kito. Libertatea eskubide oinarrizkoena da, pertsonal eta kolektibo mailan. Baina menderakuntza egoeran ilejitimitatean geratzen dira gure eskubideak; horra menderakuntzaren hitz fetitxea: ´Ez da lejitimoa, ez da legezko´. Nola izango dugu, bada, bozkatzeko eskubidea libre izateko eskubidearen aurretik? Haren ondorioa baita; libre zarenean soilik duzu bozkatzeko eskubidea, ez alderantziz. Independentzia zer da? Injustizia baten abolizioa, kirurgikoa, zast, bereizten zaituena Espainiatik, Frantziatik, gero zeuk nahi duzunarekin hitzarmenak eta negozioak egiteko. Mundu guztia da independentista munduan.

Nabarra / Jon Ander Olalde

Konplexu asko galduko genituzke independentziarekin, inseguritateak, baldintzapen psikologiko gaiztoak, aurpegi berri bat izango luke herri honek, bai barrura begira, bai munduaren aurrean. Eta benetan erabakitzen hasiko ginateke guretzat garrantzitsuak diren gauza guzti-guztien gainean.

Herri hau independentziara ez badoa, galtzera doa. Horrela ez dugu mantentzerik. Ez du askoz gehiago bizirik iraungo, herri gisa. Folklore eta sukaldaritza aberatseko probintzia izanen gara, fikzio ttattar bat. Errealitatea independentzia da, orainarekin konforme ez dauden guztien helmuga.

Arranoa urdiñean, Pablo Pozo
Piriniotako arrano beltza / Pablo Pozo

Nahi baduzu, Independenteak aurrera egin dezan lagundu dezakezu. Idatziz, itzuliz, janariz, irudigintzan, bideogintzan, bertsotan, diseinuan, informatikan, psikologia klinikoan, abokatutzan edo diruz ere bai. Ziberjazarpenari aurre! INDEPENDENTEA LAGUNDU >

Honen harira

9 erantzun “Independentzia bai, zergatik?” bidalketan

  1. Botoa ematera deitu ziguten uztailaren 13an, libre bagina bezala, gure menpekotasuna gehiago areagotzeko eta herriaren suntsitze bidean sakontzeko, denon ahoa ahal estaliaraziz. Hurrengo hauteskunde-antzerkirako abstentzio aktiboa prestatu behar. Independentzia!

  2. Herrien xedapen askea ez da, halabeharrez, independentzia baino lehenagoa baizik independentzia bera konstituitzen du.
    Inperialismoak inposatutako erreferendumen iruzurrean erortzea non haiek erabakitzen baitute non, noiz, nola eta nortzuek parte hartzen duten, aldez aurretik onartzea da armen indarrak ezarritako emaitza.
    Ez du existitzen botoen banaketa hori independentziaren aldekoen edo aurkakoen artean. Existitzen dena bere nazioa subiranoa izatearen ehuneko ehuna da, fartza hau muntatzen den lurraldeetan aurretik eta atzerritarrak -nahiz eta hemen jaioak- subiranoa den nazio batekin identifikatzen diren subjektuen ehuneko ehunaren aurrean.
    Frantziak bere independentzia berresteko erreferendum bat deitzea erabakiko balu eta bertan mila eta hirurehun txinatarrek parte hartu ahal izango balute, Frantzia txinatar bihurtuko litzateke.
    Absurdu totala gure kasuan halakotzat ikusten ez duguna.
    Independentzia ez da bozkatzen. Jatorrizko eskubidea da, funtsezkoa, inerentea, berehalakoa, baldintarik gabekoa, iraunkorra, besterenduezina, ukaezina eta preskribaezina, oinarrizko giza eskubideetako lehena eta horien guzien aurretiazko baldintza gisa.
    Gauza bera gertatzen da inperialismoak gure lurraldeetan antolatzen, baldintzatzen eta zehazten dituen legez kanpoko hauteskundeekin eta batzuek abstentzioaren alde egiten dute.
    Beste akats da, mendeetako kolonizazioaren ondoria.
    Abstentzioaren alde egitea legez kanpoko hautestontziak bereak ez diren lurraldeetan jartzen uztea da horretarako zilegitasuna aitortuz.
    Okupazio-indar guziak baldintzarik gabe eta berehala erretiratzea baino ez da onagarria bai eta potentzia okupatzaileen azpitarte inperial-kolonialistaren aparatua ere euskaldunon herriaren, beraz nabar hiritarren eta bere Estatuaren lurralde historikoetatik kanpo.
    Egungo alderdien aurrean, inolako salbuespenik gabe, errendituak eta kolono nazional-inperialista franko-espainiarrak politikoki kokatzera bideratuak, Erresistentziaren Koordinadora Estatal batek aurka egin behar du.

  3. Nik neuk herriari ez, neure buruari galdetzen diot benetan autosoberanoa izan nahi ote dudan, guztiz independentea izateak dakarrenaz jabetu naizen.
    Ausnarketa honetatik abiatuta benetako herri independente bat sortzeko edo eraikitzeko ahaleginak egingo ditut.

  4. Gizaki burujabeek osatuko dute, osatzen bada, gizadia. Politikak egokituko beharko du antolaketa jatorrera. Egiten Ari garenaz Jabetu behar dugu. Nori ematen Ari naiz egunerokoan indarra?
    Ea, benetako politikorik agertzen zaigun!!! Milagrotan sinisten dut.

  5. Bat askea da bere herria aske denean eta herri bat askea da bere kideetako bakoitza aske denean. “Pro Libertate Patria Gens Libera State.” Obanosen biltzen ziren nabarrako infantzoien leloa: Aberri askearen alde jende librea jaiki.
    Lorpenak kolektibitatearenak dira edo ez dira.

  6. Independentziari buruzko aldebakarreko adierazpenei dagokionez, Nazio Batuetako organo judizial nagusia den Haya Auzitegiaren epaiak 2010ko uztailaren 22an epaiaren bidez honako hau ezartzen du horri buruz:
    “Adieraz iezaguzue nazioarteko zuzenbidean ez dagoela aldebakarreko independentziak adierzapenak debekatzen dituen auraurik. Adierazten dugu Estatu baten legezkotasun konstituzionalaren eta bonrondate demokratikoaren artean kontraesana dagoenean, bigarren hori gailentzen dela, eta adierazten dugu gizarte demokratiko batean, diktadura batean ez bezala, legeak ez dutela zehazten herritaren borondatea, baizik eta horrek sortzen eta aldatzen duela indarrean dagoen legeria, beharrezkoa denean.”
    1999ko Jugoslavia zaharreko gerlari dagokionez, Serbiak Kosovotik alde egin behar izan zuen Kosovoko herritarrek egindako aldebakarreko independentzia aldarrikapenaren ondorioz.
    Bistan da aldebakarreko independentzia aldarrikatzea dela gure herriak kendutako askatasuna berreskuratzeko duen bide bakarra.
    Zerein zain daude alderdi “euskaldun” ustez independentistak aldebakarreko independentzia aldarrikapena aktibatzeko?
    Kezkatuago daude askatasun mota guziak guri murrizteaz eta gure buruen gainetik itzala duen Mundu Ordena genozida Berriaren aliatu onak izateaz.

  7. Bai, “Autodeterminazioa ala Autodeterminazio-Eskubidea?” liburuxkan argi eta garbi esaten den bezala!

  8. Abstentzio aktiboarena ez dut garbi ikusten. Begira Venezuelari: %70eko abstentzio aktiboa eta horrek erregimenari ez dio ezta kilimarik ere egiten; Zapaterok emaitzen zilegitasuna bermatu ez du bada!

Utzi iruzkina, izen eta abizenez

Azken artikuluak