Alda dezagun galdera behingoz, otoi

Barkatuko didazue, baina hainbes­tetan hizpide izan dudan Euskal Hezkuntza Sistemaren gaiarekin natorkizue oraingoan ere, iruditzen zaidalako segitzen dugula eztabaidari behar ez bezala heltzen, modu oker sa­marrean afera interpretatzen, eta arre­ta behin eta berriz arazoaren periferia­ra desbideratzen.

Hezkuntza sistema propioa sortu nahi dugu, eta noski, bat egiten dut modu ba­tean ala bestean helburu horren alde dabilen borondate oneko jende guztia­rekin, argi gera bedi. Kontua da badi­rudiela gure zapalkuntza egiturazkoari erreparatu gabe egin nahi dugula, eta hor ikusten dut nik arazoa, ezin sine­tsikoa baita oraino ohartuak ez izatea, de facto ezinezkoa dela euskal eskola nazionala edukitzea gure mendekotasun erabatekoaren baldintzetan. Zertarako orduan hainbeste tematu horretan? Ez dut ulertzen, benetan.

Zer egin dezakegu euskal he­zitzaileok, independentzia eta estatu propioa berreskuratzeko eginkizunean?

Akats larria da gure gaitz orokorra­ren sintoma diren arazoak gaitz oro­korrari begiratu gabe konpondu nahi izatea, edo are, gaitz orokorrik ez bale­go eta ez bageneuka bezala ere jokatuz. Zoritxarrez, ez da hezkuntza propioaren aldeko esparruan bakarrik ikusten den akatsa, berdin gertatzen delako eus­kararen aldeko defentsaren eremuan, adibidez, edo oro har euskal nazioaren zapalkuntzaren aurreko erantzunetan. Baina iruditzen zait ongi ilustratzen duela gure zapalkuntza arazoaren au­rrean euskaldunok hautatu dugun bide okerra, zenbateraino gauden burujabe­tza kuota handixeagoak lortu nahi ho­rretan trabatuta, benetako burujabetza­ren iparrorratza ahaztuta. Hori ikusteak sortzen dit nagusiki etsipena, beti kexu gabiltzala, baina beti eskean, garaipen txikiekin baino ez kontent eta ase.

Bai, badakit zer esango duzuen, zer­gatik egin behar ote diogun uko lor dai­teke-en zerbaiti. Bada, zer nahi duzue esatea, ez dut batere argi ikusten posibi­lismoaren arrazoi hori, ez garelako inoiz modu horretan soluzio benetan asegarri batera iritsiko; ahaleginik handiena egi­nik ere, gure esku dagoen indar gehiena pilaturik ere, egiten duguna egiten du­gula ere. Inoiz.

Gainera, hortik deus funtsezkorik lortu dezakegula pentsatzetik urrun, oso argi dut mendekotasuna elikatu eta areagotzearen prezio garestia ordain­tzen dugula hortik jotzen dugun aldi oro. Otapurrak ez zaizkigula dohainik ate­ratzen, hitz gutitan esanda. Herri gisa salba gaitzakeen soluzio bakarraren antolamendurako beharko genukeen energia xahutu egiten dugu, zeregin na­gusi eta bakar beharko lukeen horreta­tik desbideratzen dugu arreta, irtenbide beti eskasetan galtzen ditugu indarra eta denbora, eta okerrago dena, gaitza-ren benetako sendagarriarekin baino, tiritekin egiten dugu amets.

Lagunok, herri menderatua garela, bahitu egin digutela burujabetza, geu­rearen gaineko kontrola eta boterea! Gogora ekarri behar ote dugu oraindik? Badakizuela esango didazue, baina zer nahi duzue esatea, ez du hala ematen. Etsigarria da ikustea nola gure gogoe­ta eta buruhauste politiko guziak dau­den honako galdera infra-estrategikoari erantzutearen xede hutsarekin formula­tuta: zer egin dezakegu herri indepen­denteek (baino ez) dituzten eskubideak edukitzeko, independente izan gabe?
Hemen administratzen den hezkun­tza espainola edo frantsesa da. Euskal Eskola Publikoa deitutakoan, noski, bai­na baita neurri batean Ikastoletan ere. Administrazio berak kudeatzen eta fi­nantzatzen dituelako biak ala biak. Bai, hala da zoritxarrez.

Ikamikak ez baikaramatza inora ere, deitu nazazue funtsezko galderari eran­tzutea beste aukerarik ez dugula ohar­tuko zaretenean: zer egin independente izateko? Edo hezkuntzari lotuago nahi bazenute: zer egin dezakegu euskal he­zitzaileok, independentzia eta estatu propioa berreskuratzeko eginkizunean?

Jarri hitzordua, eta agertuko naiz.

Argian argitaratuta estreinakoz martxoak 20, 2022.