Euskarafobia euskararen, euskal kulturaren eta euskaldunen aurkako ezinikusia, arbuioa edo gorrotoa da. Gehienetan, beti ez bada, Euskal Herriarekiko arbuioari eta Espainiarekiko edo Frantziarekiko atxikimenduari lotuta dator, prezio berean.
Aspaldikoa da, Espainiaren eta Frantziaren ideia bezainbeste, eta adiera ezberdinak hartu ditu, debekua, inposaketa, ezikusiarena egitea, erdeinua, zigorra… Asko dakigu horretaz euskaraz bizi nahi genukeenok, eta are gehiago gure gurasoek edota aiton-amonek. Baina era berean, asko dira denik ere ukatzen dutenak, espainiarrek edo frantziarrek ia guztiek, salbuespen ondraduak salbuespen, baina euskalerritar erdaldun askok ere bai, eta okerragoa dena, hainbat euskaradunek baita ere, menpekotasuna, arduragabekeria edota biak batera tarteko.
Euskarafobia gaitz oso zabaldua da Espainian, Frantzian… eta Euskal Herrian.
Bere adierarik gordinenean botere-egituretatik hedatzen eta elikatzen da etengabe, dela erakunde publiko, alderdi eta sindikatu jakinetatik, dela epategietatik, patronaletik edota hedabide nagusietatik, Diario de Navarra edota Vocento (Eusko Jaurlaritzak diruz gehien laguntzen duen hedabide taldea), buru.
Botereguneen eta euren hedabideen jardun etenbakoak, gizartearen zati handi bat euskarafobiak kutsatuta egotea ekarri du. Euskarafoboa da langile euskaldunak aintzat hartzen ez dituen enpresaria, euskaraz eskatzen dioten bezeroei zaunka egiten dien tabernari “xumea”, edo berton urte luzez bizi arren euskara ulertzeko ere ahaleginik egin ez duen lankidea, irakaslea edo medikua; bertoko hedabideetan jardun arren Albaceten baleude lez jokatzen duten kazetariak, eta abar. Euskarafobo-zerrenda oso luzea osa daiteke, tamalez.
Babes handia dute euskarafoboek, beraz. Euren erasoak pairatzen ditugun euskaldunok baino askoz handiagoa. Hain da handia, ze, euskaradunak diren zenbait lagunek ere, ezikusiarena egiten baitute erasotzaileekiko gertutasun edota menpekotasun mailaren arabera, dela senideak, koadrillakoak, lankideak edo beren tabernari kutunak direlako, adibidez.
Euskarafobia ikusarazi eta salatu beharra dago, homofobia, matxismoa eta beste gaitz batzuk bezala, eta ahal dela deuseztatu, ez baita huskeria, euskara eta euskal identitate kolektiboa ordezkatzeko prozesuan oso tresna eraginkorra baizik.
Aspaldiko Jonjo!! Guztiz ados zurekin, egunero ikusten dut nik euskarafobia nerabeen artean ikasgeletan, ez da beste irakasgaiekin bezala, zail egiten zaiela edo ez dutela gainditzen ta horregatik ez dute maite, gorrotoa dago atzetik, zer entzuten dute ba etxean? Zer sareetan eta lagunen artean? Hau tristura!
Euskarafobia, azkenfinean, europarreko inkontziente kolektiboaren eragin bat da, zeren euskal espiritu kolektiboaren indarra, xano, naturala ta jatorrizkoa, gaurko enbruta$$io orokorraren kontra dabil.
Aupa Ainara
Bai, eta aipatzen duzun hori ez da berria, baina beste hainbat arazo bezala estali egiten da. “Eskolak euskalduntzen du”, “haur eta gaztetxo ia guztiek euskaraz badakite”, eta era horretako hiruzpalau lelogaz dana konpondute.
Lehen lerroan gabizenok, gertaera horiek publiko egin beharra daukagu, gehiagotan gerta ez daitezen, hain zuzen be.
Besarkada bat!