Ez dago denbora askorik… eta ez laster datozen hauteskundeengatik

Coordinación de Núcleos Comunistas-en testua da hau, bertako kide Ángeles Maestrok ekarria Independentera. Espainiar Estatuan maiatzaren 28an egin ziren hauteskundeen emaitzen analisitik abiatzen dira, eta ematen diren datuak ere, Espainiar Estatu osoa kontutan hartuta emanak dira.

Udaletxeetarako, eta kasu batzuetan autonomia erkidegoetarako egindako azken hauteskundeak pasa berri direlarik, eta hauteskunde orokorretarako deialdi aurreratua ere hor dagoelarik, langile klaseari egitea dagokion analisiak ez du zerikusirik “ezkerraren” beherakadagatik batzuek espantuka egindako analisi histerikoekin.

Zer uste zuten? Gobernu “progreek” kapital handiaren programa diziplinatuki bete bitartean, eta langile klasearen eta herritarren sektore zabal baten bizi-baldintzak eta bizi-itxaropena miserian hondoratu bitartean, jende horrek berak sostengua adieraziko ziela, “eman bozka edo VOX dator” izanik proposamen bakarra?

Aurreikusgarria zena gertatu da, espero zitekeena baino azkarrago eta garbiago beharbada: PP eta PSOEren arteko enegarren ordezkapena, VOXen gorakada diskretua, eta Podemos deritzon esperimentuaren desagerpena. Burgesiak baliatzeko behar zen denbora iraun du “moreen” aldi laburrak; botere faktikoek krisitik “ateratzeko” egindako erasoek sortutako haserrea eta 2014ko kaleko mobilizazio herrikoiak hauteslekuetan bideratu ahal izateko.

Bada ordua honakoa argi ikusteko: erakundeetako alderdi guztiek diziplinatuki jarraitzen dituztela burgesia handiaren aginduak, aspektu txiki batzuetan izan ezik, eta haien interesak ordezkatzen dituztela EBk eta NATOk. Hilzoriko krisian dagoen kapitalismoaren beharrei erantzuten diete haien politika guztiek, eta bizirauten saiatzen da kapitalismoa, langile klasearekiko esplotazio aseezina handituz, eta baliabide publikoen jabe eginez inoiz ez bezala. Honakoak dira bere tresnak: kapitala gero eta esku gutxiagotan kontzentratzea eta zentralizatzea, lanpostuen suntsitze masiboa, nekazari eta abeltzain txiki eta ertainen deuseztatzea multinazional handien mesedetan, eta zerbitzu publikoen suntsipena eta pribatizazioa. Gainera, etengabe sortzen dituzte funts publikoetatik hienek bezala zurrupatzen jarraitu ahal izateko “errelatoak”, dela aldaketa klimatikoa, edo kapitalismo berdea, pandemiak edota gastu militarrak.

Langile klasearen barruan, tsunami baten erara ari dira zabaltzen miseria, segurtasun-gabezia eta etorkizunik eza.

Biztanleria langilearen gehiengo handiaren errealitatea dago txanponaren beste aldean. Langabeziari eta prekarietateari gehitzen zaio behar-beharrezkoak diren gauzen garestitze jasanezina: elikagaiak, etxebizitza, argindarra, gasa, gasolina, eta funtsean bizirauteko ezinbestekoa den guztia.

Langile klaseak bizi duen eguneroko desastrearen izebergaren punta islatzen dute datu ofizial gutxi batzuek. Eta, boterearen zerbitzura jarritako soziologia merkeari dagokionez, aski da! Guztiok gara langile klasea; gazteak, adinekoak, emakumeak, immigranteak, prekarioak edo “lanpostu egonkorra” dutenak. Masa izugarria gara, batzuetan bere botere izugarriaren kontzientzia hartzen duena, eta hemen edo beste edozein lekutan jaiota ere, lan-indarra saldu beharra daukana. Inork erosterik lortzen ez badugu, miserian erortzea besterik ez zaigu geratzen; etsipena alkoholetan, drogatan edo medikamentuetan urtzen duten horien miseria berean. Hori da zifra guzti horien atzean ezkutatzen den eguneroko drama, urteroko 4.000 suizidioen isiltasunean eztanda egiten duena, edo ansiolitiko eta antidepresiboek anestesiatutako garunetan dagoena, horrela zentzurik gabeko bizitza baten sufrimendu bizia lasaitzen saiatuz:

• Biztanleriaren erdia ez da hilabete amaierara iristen, lanpostua baduten bi milioi eta erdi langile horien artean.
• Gutxieneko soldata baino gutxiago kobratzen du etxeko lanak egiten dituen milioi erdi langilek.
• Gazteen arteko langabeziaren zifra ofizialak %40tik gorakoak dira.
• Aldi baterako lanean dabiltzan 2 milioi eta berrehun langileen %75a emakumeak dira.
• Kotizazio gabeko pentsioak, baldintzak betetzera iritsi ez diren 445.000 pertsonenak, 412 eurokoak dira batez beste. Emakumeen pentsioak %22 baxuagoak dira gizonenekin alderatuta.
• Enpresak hala behar duenean kaleratzen diren aldizkako langile finkoen proportzioa %1000 igo da.
• %400ean igo da proba denboraldia gainditu ez duten kontratatu “finkoen” kopurua.
• Ustezko osasun publikoko enpresa azpikontratatuetako langileen gehiengoak gutxieneko soldata kobratzen du, eta INEren [Espainiako Estatistika Institutuaren] arabera, ez da nahikoa izaten bizitzako gastuei aurre egiteko. Esaterako, Madrilgo etxebizitza baten hileroko alokairuaren batezbestekoa 780 eurokoa da.
• Hitzarmenezko soldatak minoria dira, eta %2,8 igo dira, elikagaien prezioa %15,7 igo den bitartean, eta alokairu eta hipotekak, %20 inguru.

Zein dira desastre honen kausa gertukoenak?

Kausen zati handi bat, zuzenean euren politikek sortua da. Honako neurrien ondorioa da inflazioa: zorpetze masiboa, diruaren fikziozko sorrera, Errusiari jarritako zigorrek eragindako energiaren prezio igoera, edota Covidaren aitzakian ekonomia geratu izanak ekarritako enpresen suntsiketa, osasun-justifikaziorik gabe.

Aipamen berezia egin behar zaio gastu militarraren igoera izugarriari. Gobernu “aurrerakoiak”, indar politiko guztien sostenguarekin, aurrekaririk ez duen igoera onartu zuen aurrekontu militarrean; %25ekoa 2023rako. Dagoeneko aurreikusita dago berriz ere igotzea, NATOren uztaileko bileraren ondoren. Eta guzti hori, Ukrainako faxistak elikatzeko, NATOren —oraindik— deklaratu gabeko Errusiaren aurkako gerra batean. Emaitza, Borrellek hala iragarri duenez, dagoeneko jotako zerbitzu publikoetan egingo diren murrizketa gehiago izango dira.

Oinarrizko kausa

Geure bizitzez elikatzen den banpiro aseezina da kapitalismoa. Eta kontua ez da soldatak baxuak direla soilik. Langileak euren giza-gaitasunen onena progresoaren “mirariak” lortzeko sakrifikatzera behartzen ditu sistema kapitalistak, eta gutxi batzuek bakarrik gozatzen dute progreso hori. Gizakiaren esentziaren eta duintasunaren ohiko ukatze horren gainean eraikitzen da esplotazioa, eta horixe da gaixotasun mental modura diagnostikatzen den eta medikamentuetan itotzen den sufrimenduaren oinarrizko kausa.

Gainera, orain, bere historiako krisirik sakonenean hilzorian dago kapitalismoa, eta beraz, inoiz baino krudelako eta kriminalago bihurtzen da bere izaera harrapakaria.

EBn dago krisiaren epizentroa, eta egiten ari den harakirian —inperialismoaren esku-hartze bortitzarekin bakarrik ulertzen dena—, abiada bizian desindustrializatzen ari da AEBen mesedetan, eta bere “lokomotorea” batez ere, Alemania. EBko herrialdeen erdia 2023an atzeraldian egotea aurreikusten du Nazioarteko Diru Funtsak.

Beste krisi batzuetan bezala, merkatua garbitzeko baliatzen du burgesiak, eta horrek honakoa esan nahi du: enpleguaren suntsiketa masiboa (%40a gutxienez, kalkulatzen dutenez), miseria orokortua eta gerra.

Nola egin hori bidean boterea galdu gabe; hori da euren problema handia. Langileriaren eta herritarren iraultza batek euren sistema kriminala akabatu gabe, alegia. Covid pandemiaren esperientziak garbi erakusten du nola egitea pentsatu duten. Pentsamendua paralizatu eta suntsituko duen beldurrezko psikosia sortuz, komunikabideen bidez gizartea kontrolatzeko duten gaitasuna aplikatuz, eta lege errepresiboekin —dagoeneko badaudenekin eta bidean datozenekin, Segurtasun Nazionalerako Legea kasurako [Espainian]—, nahiz euren zerbitzura dauden Estatuko aparatuekin.

Indargabe sentituz, geure giza-duintasunaren eta langileria kontzientearen suntsipenaren lekuko izango gara, edo sistema kriminal hau suntsitzeko antolatuko gara?

Hori da aurrean dugun dilema, eta ez du zerikusirik inongo hauteskunderekin. Lokatz horietan, herria nahastea eta geure indarrak gero eta gehiago ahultzea baino ez dugu lortuko.

Kapitalismoak bere aurpegirik ankerrena erakusten duen honetan, ez baitzaio ezkutatu ahal izateko “ongizatearen” maskararik geratzen, hau da dilema: “eurak edo gu”, “heriotza ala bizitza”.

Ahalguztidunak direla sinetsarazi digute, eta gu, bizitzaren ugaltzea egunero posible egiten dugunak, ezdeusak.

Horrela al da benetan?

Edo, hain justu, hau al da hainbestetan eta bitarteko indartsuekin akabatu nahi izan duten langileriaren ordua?

Frantziako langileriak azkenaldian erakutsi digu klase borrokak, langileen batasunak —gizonenak, emakumeenak, gazteenak, immigranteenak, prekario eta ez hain prekarioenak— gobernuaren jarduera ezinezkotu dezakeela, eta klase antolakuntza mota berriak sortzen dituela.

Historian zeharreko langileriaren iraultza arrakastatsuek, hain justu krisi handien eta gerren garaietan sortu direnek, burgesiak beldur gehien dion hori erakutsi dute: posible dela euren boterea suntsitzea, eta gizartea eta bizitza beste era batera antolatzea, langileen erara. Euren ereduak bidea erakusten digu, eta zertan asmatu eta zertan huts egin zuten ikusteak, ikasteko eta bide berriak zabaltzeko aukera ematen digu.

Espainian ere badira langileriaren borroka garrantzitsuak, euren arteko loturarik gabeak badira ere, eta antolatzeko bide berriak bilatzen ari dira sindikalismotik kanpo, zeina patronalari edo gobernuari salduta dagoen. Dispertsioa du bere arazoa, eta borroka bakoitzean lortzen den ikasketa eta indarren batasuna galtzea dakarkigu horrek, eta batez ere, helburu politikoen gabezia, sektore kontzienteenetan gutxienez.

Erraza izango zenik, ez zioen inork, baina geure arteko kontzienteenentzat ez dago datorrenari pasiboki itxoiteko aukerarik.

Suntsipen eta heriotzezko etorkizuna prestatzen ari zaizkigu. Antolakuntza arduratsu eta sendoan dago esperantza, eta borrokan.

Aurreko belaunaldietako gizon eta emakume borrokalarien ereduak ematen digu beharrezko indarra, eta bidea erakusten digu. Geurea eraiki beharko dugu guk, hemen eta orain. Ez dago denbora askorik.

Coordinación de Núcleos Comunistas

2023ko ekaina

Itzultzailea: Oier Iruretagoiena

CNCren blogean argitaratu zen gaztelerazko jatorrizkoa, 2023ko ekainaren 1ean