Europako hauteskundeetan, Hego Euskal Herrian parte-hartzea %50,89koa izan da EAEn eta %52,76koa Nafarroan, baina badugu nahikoa arrazoi Europako erraldoi burokratikoaren osasun egoerari buruzko hipotesiak egiteko. Europar Batasunak identitate krisi sakona bizi du globalismo kosmopolitaren eta Estatu Batuetatik (zehazki, Alderdi Demokrata iparramerikarretik) ekarritako woke narratiba ideologikoaren ondorioz. Dena den, Europa ez da Estatu Batuak, ez maila soziohistorikoan, ez soziologikoan, nahiz eta hurrengo 20 edo 30 urteetan kapitalismo yankiaren frankizia bihurtu nahi gaituzten.
Kontinenteko zibilizazio-kolapsoaren egoera horretan, ezker soziologikotik gatozen komunalista eta abertzaleok Europar Batasunak defendatzen duen egungo eredu demografiko eta produktiboaren kritika egituratu behar dugu. Ahaztu gabe, aldi berean, ultraeskuin neoliberalaren inkongruentzia teoriko eta diskurtsiboak seinalatzea, migrazio-fluxu itzelen ondoriozko problematikak adierazten baitituzte, baina ez baitute egokitzat jotzen migrazio-arazoaren sustraira joatea, ezta konponbideetara ere; hau da, ultraeskuinak ez du migrazioak sustatzen dituen eredu neokolonial produktibistarekin amaitu nahi, ezta Europako enpresaburuek langile migratzaileekin egiten duten instrumentalizazio onuragarriari amaiera eman ere. Argudio-ildo horretan, gogoratu behar da ultraeskuin kapitalista (VOX, Alianza Catalana…) ez dagoela helburu produktiboak dituen legezko immigrazioaren aurka, lan-baldintzak ahultzea bilatzen duena, baizik eta soilik legez kanpoko immigrazioaren -gutxiengoa dena- aurka dagoela.
Azken hilabete hauetan, komunikabideen bonbardaketa jasan dugu eta jasaten jarraitzen dugu, eliteek inposatu nahi duten migrazio-makroprozesua justifikatzen saiatzen dena, eta gure eta gure ondorengoen bizitzak ez ezik, gure arbasoen ondarea ere aldatuko duena -kulturari eta gizarte-konkistei dagokienez-. 2022ko uztailaren 1etik 2024ko apirilaren 1era bitartean, Espainiako Estatuan milioi bat pertsona baino gehiago (1.001.081) hazi da atzerriko nazionalitatea duen biztanleria, INEren datuen arabera, eta 2022ko 5.579.947 pertsonetatik 2024ko 6.581.028 pertsonetara igaro da. Hala ere, datu errealagoei erreparatuz gero, esan dezakegu, 2024ko apirilaren 1ean, Espainiako biztanleen %18,31 atzerrian jaio direla. Oso datu kezkagarria da, artikulu honetan defendatzen dudan bezala, kosta ahala kosta saihestu behar badugu migratzaileen edo jatorri migratzailekoen %30era iristea – horrela, pertsona migratzaileak harrerako nazioan integratuko direla ziurtatu ahal izateko –.
Migrazio-arazo nagusia ez da legez kanpoko immigrazioaren fenomenoa, baizik eta Espainiako Estatuak eta kapital handiek sustatzen duten immigrazio legalaren fenomenoa
Bestalde, joan den apirilean, Diputatuen Kongresuak oniritzia eman zion milioi erdi etorkin irregular baino gehiago erregularizatzeari. Ikus daitekeenez, emandako datuen arabera eta ultraeskuin kapitalistaren gezurrezko kontakizunaren kritika gisa, migrazio-arazo nagusia ez da legez kanpoko immigrazioaren fenomenoa, baizik eta Espainiako Estatuak eta kapital handiek sustatzen duten immigrazio legalaren fenomenoa. Hori guztia, ia hiru milioi langabetu dituen herrialde batean, izan ere, zer zentzu du egungo langabetu-kopuruarekin etorkinen kopurua handitzen jarraitzeak, patronalari bere pilaketan eskulan-soberakin gehiago emateko eta erreserbako industria-armadaren lerroak handitzeko borondatea ez badak?
Duela hilabete gutxi, CEOEk Europar Batasunari eskatu zion hirugarren herrialdeetako langileen kontratazioa arin eta malgutasunez errazteko. Estrategia demografiko-ekonomikoa da, eta Espainiako patronalak oso ondo koordinatuta dauka Espainiako progresismoarekin. Duela gutxi, Elma Saiz ministroak adierazi du Espainiako Estatuan urtean 200.000 eta 250.000 migratzaile artean beharko genituzkeela 2050. urtera arte, “Ongizate Estatuari” eusteko. Horren ondorioz, 2024tik 2050era bitartean, gutxi gorabehera 6.500.000 etorkin sartu beharko lirateke Espainiako Erresuman. Kopuru horiek jatorri migratzailea duten milioika pertsonei – eta haien seme-alabei – gehituko litzaizkieke, dagoeneko 2024an Espainiako Estatuan bizi direnak. Baina ministroak ematen dituen zifra horiek, jada neurriz kanpokoak direnak, ezerezean geratzen dira Espainiako Bankuak esaten duenari erreparatzen badiogu: “Espainiak 25 milioi etorkin behar ditu pentsioei eusteko”. Espainiako Bankuak iragartzen ez duena da nork ordainduko dituen “behar ditugun” etorkin horien pentsioak. Errealitatea da, nahiz eta oso gogorra izan aitortzea, pentsioak karta-gaztelu bat direla, iruzur piramidal bat, azkenean hondora joango dena, eta non langile klasearen auto-antolaketa kooperatiboak bakarrik arindu ahal izango duen etorkizun hurbilean aurre egin beharko diogun gizarte-babesgabetasunaren testuingurua. Pentsa daitekeenez, hori ez da immigrazioaren aurkakoa izango, mendebaldeko kapital handiei soilik mesede egiten dien ordezkapen demografikoaren aurkakoa baizik.
Estrategia demografiko-ekonomikoa da, eta Espainiako patronalak oso ondo koordinatuta dauka Espainiako progresismoarekin
Etxera, Nafarroara, begiratuz gero, migrazio-fenomenoak gure gizartea ere kolpatu du, eta asko gainera; izan ere, 2022an immigrazioa %8,9 hazi zen Foru Erkidegoan. Beraz, Nafarroako biztanleria migratzailea, nazionalizatuak kontuan hartu gabe, guztizkoaren %17,91 da. Zer eragiten du migrazio handi horrek hain denbora laburrean -xurgatu ezina- gure lurraldean, kapitalismoari mesede egiten dion hazkunde ekonomiko-produktiboa alde batera utzita?: segurtasunik eza, ghettoak, gizarte-segmentazioa, bizikidetza-arazoak, etab. Ez da sekretua, adibidez, Milagrosa auzoan gertatzen dena; bertan, biztanleriaren %23,5ek, gutxi gorabehera, atzerriko nazionalitatea du eta geratzen den bertako biztanleriaren zati handi bat zahartuta dago. Antzeko zerbait gertatzen da Nafarroako gure Erriberan; eskola askotan atzerritar jatorriko haurrak bertakoak baino gehiago dira. Non integratuko da jatorri migratzailea duen jende hori, Nafarroako matrize nazionalik ez badago?
Gizarte-mailan ere ez da oharkabean pasatzen bortxaketen, sexu-erasoen (bide publikoan) edo azken urteotan, covid-ostean, indarkeriaz egindako lapurreten gorakada. Gizartean kezka sortzen duen egoera da, eta, hein handi batean, magrebtar jatorriko lunpenproletarioen gizarte-mailek eragiten dute. Esan dudan hori agerian uzteko, 2023ko eta 2024ko Nafarroako prentsan bildu ditudan 45 albisteetatik, indarkeriaz, bortxaketaz edo sexu-erasoez egindako lapurreten %46,6 magrebtar jatorriko gizonek (marokoarrak eta aljeriarrak) egin dituzte, eta, 2022ko INEren arabera, gizonen %3,16 dira. Baina gaia ez da hor bukatzen, indarkeriaz egindako lapurretekin edo sexu-erasoekin eta bortxaketekin lotutako gainerako delituen %88,8 atzerriko nazionalitateko pertsonek egin baitituzte. Gainerako kasuetan ez da nazionalitatea zehazten, eta, beraz, litekeena da ehunekoak are handiagoak izatea. Hori ikusezin bihurtu nahi da, eta beste esparru batzuekin batera gertatzen da – indarkeria matxistarekin, adibidez –. Horrek ez du xenofobiaren aurkako borrokan laguntzen; aitzitik, datuak zuritzearen aurrean, aurreiritziak eta gizarte-errezeloaren sentimendua areagotzen dira, eta datu horiek ikuspegi sozioekonomikotik, baina baita kulturaletatik ere, zorrotz eta seriotasunez aztertu beharko lirateke.
Nafarroakoa Hegoalde osoko egoeraren antzekoa da. Gipuzkoak, Arabak edo Bizkaiak berdin edo agian okerrago pairatzen dute prozesu historiko-soziologiko bat, eta prozesu hori erabat aldatzen ari da espazio publikoa ulertzeko eta harekin harremanetan jartzeko dugun modua. Baina, lehen esan dudan bezala, hau ez da segurtasunik eza bakarrik. Mendebaldeko kapitalismoa eta, halakorik ezean, euskal eta espainiar eliteak migratzaileak bertako langile-klasearen bizi-baldintzak prekarizatzeko tresna gisa erabiltzen ari dira. Ostalaritzako edo paketeriako gremioak ikustea besterik ez dago, bi adibide jartzearren, sektore horietan bertako langileak modu esanguratsuan nola desagertu diren konturatzeko. Azalpena? Oso erraza da: lan-sektore osoen prekarizazioak mesede egiten die Europako enpresarien irabaziei, eta, gainera, prekarizazio hori ez da migratzailearen abusutzat hartzen, jatorria duen testuingurua dela eta. Adibide argi bat jartzearren, Ekuadorren oinarrizko soldata 460 dolarrekoa bada, eta Espainiako Estatuan, lanbide arteko gutxieneko soldata 1.134 eurokoa bada, ekuadortar batek jasotzen duen irabazia kuantitatiboki (soldata) uler dezakegu, baina baita kualitatiboki ere (osasun sistema, hezkuntza, segurtasun handiagoa, etab.).
Kontsumitzaile huts bihurtuko gara eta beraien etekin ekonomikoak handituko ditugu, lehenago gure nortasun nazionala eta ondare historiko-kulturala erauzita
Azpimarratu behar dugun eta etorkizun hurbilean ziurrenik jasango dugun beste gai bat, migrazio-fluxu zabal horien ondorioz, zerbitzu publikoen pauperizazioa da, oraindik ere are handiagoa izango dena, azkenean zerbitzu horiek pribatizatuko diren arte, hau da, Euskal Herria iparramerikartu arte. Azken finean, proiektu globalista honetan, mendebaldeko eliteen helburuetako bat, euskal eta espainiar boteretsuen laguntzarekin, mendebaldeko blokean merkatu bakar bat eraikitzea da, San Frantziskotik Kievera gauza bera kontsumituko dena. Azken batean, kontsumitzaile huts bihurtuko gara eta beraien etekin ekonomikoak handituko ditugu, lehenago gure nortasun nazionala eta ondare historiko-kulturala erauzita.
Denborak estutzen gaitu eta, beraz, premiazkoa da gizarte zibil gisa Espainiako Estatua presionatzea patronalak sustatzen duen legezko migrazio-presioarekin amaitzeko, baina baita Marokok arma geopolitiko gisa erabiltzen duenarekin ere. Hona hemen ezkerreko ikuspegi komunalista eta abertzale batetik aztertzeko neurri batzuk:
- Integrazioa sustatzeko, beharrezkoa da migrazio-karga Espainiako Estatuko lurraldeen artean modu ekitatiboan banatzea, biztanleria migratzaile edo jatorri migratzailekoak biztanleria osoaren %30 inoiz gainditu gabe. Ezin da izan Nafarroan biztanleria atzerritarra %17,91 izatea (datua handiagoa da nazionalizatuak eta irregularrak kontuan hartzen baditugu) eta Jaenen %3 ere ez izatea.
- Jaiotza-tasa sustatu behar da bertako biztanleen artean.
- Ezinbestekoa da Espainiako Erresumak sinatu dituen nazioarteko akordio neoliberal guztiak indargabetzea, eskulan migratzaile gehiago erakartzeko sinatu dituenak -horiek, bide batez, areagotu egin dira azken garaietan-.
- Lan-helburuak dituen legezko immigrazioa debekatuko duen Lege bat sustatzea, Espainiako Estatuan langabetu ugari dauden bitartean.
Hori mendebaldeko kapitalismoa Espainiako Estatuaren laguntzarekin sustatzen ari den legezko immigrazioari dagokionez, eta, legez kanpoko immigrazioari dagokionez, honako neurri hauek har litezke:
- Itsas kontrola handitzea -militarizatu gabeko salbamendu gorputz batekin-, itsasoko heriotzak geldiarazteko eta Afrikako iparraldean portu seguruak eraikitzeko.
- Harrera partekatuko akordioak ezartzea Afrika iparraldeko herrialdeen eta Europaren artean, Saharaz hegoaldeko pertsonei dagokienez, eta Afrika iparraldeko gobernuek beren herritar nazionalen erantzukizun osoa har dezaten lan egitea (bereziki delituak egiten dituztenena, horiek berehala Marokora edo Aljeriara itzuli behar baitira). Puntu honetan, beharrezkoa balitz, egokia izan liteke nazioarteko erakunde bitartekarien esku-hartzea, hala nola Arabiar Ligarena.
Azken proposamena, eta garrantzitsuena: Europan “desazkunde oneko” plan bat sustatu eta garatu behar da
Azken proposamena, eta garrantzitsuena, legezko immigrazioaren zein legez kanpoko immigrazioaren fenomenoari buruzkoa, nahiz eta oso ezaguna ez izan edo utopikoa izan, Europan “desazkunde oneko” plan bat sustatu eta garatzean datza, munduko egungo desberdintasunak ezartzen dituen eta nahitaezko migrazioak eragiten dituen egungo produkzio-sistemarekin amaitzeko. Puntu honetan, ezker soziologikoaren espektroak galdetu beharko luke: Zer gertatuko da mendebaldeko kapitalismoa orain bere interes ekonomikoetarako erabiltzen dituen migratzaileak aprobetxatzeaz nekatzen denean?, Posible al da mugarik ez existitzea gaur egun planeta mailan dauden desberdintasun izugarriak dituen mundu batean?, Zer sortuko luke Europako herrientzat muga irekien testuinguru batean migratzaileak etengabe eta etengabe iristeak?, Benetan nahiago al dugu Europa gerra sozialaren kolapsora eta amildegira eramatea, sistema kapitalista honekin amaitzeko borrokatzea baino?, Ez al da hobe Europan atzera egitea (desazkundearekin) eta jendea emigratzera behartuta ez egotea?, Benetan uste al dugu Afrika edo Hego Amerika osoa Europan egon daitekeela? edo… Onartzen al dugu mendebaldeko kapitalismoak bere estrakzioarekin jarraitzeko behar dituen etorkinak bakarrik sartzea Europan, eta gainerako mundua pikutara bidaltzea?
Ondorio gisa, azpimarratu nahi nuke hauek direla XXI. mende honetan egin beharko genituzkeen galdera ugarietako batzuk. Mende honek, bigarren zatian batez ere, amildegirik arriskutsuenera eramango gaitu. Horregatik, borroka egin behar dugu, gure nortasuna suntsitzea ekidin nahi baldin badugu eta, gainera, azken bi mendeetan Mendebaldean lortutako lan- eta gizarte-hobekuntzen desagerraraztea saihestu nahi baldin badugu.
Bibliografia:
Espainiak 25 milioi etorkin behar ditu pentsioei eusteko:
https://x.com/elcorreo_alava/status/1785602556749595035? t = 6bNsWEHZghZ
gE1zf39vv2A & s = 35
CEOEk “hirugarren herrialdeetako langileen kontratazioa modu arin eta malguan lehenestea” eskatu dio EBri:
https://x.com/elEconomistaes/status/1784625432605667612? t = JrRngTGLrFT
foYyMG-ttkA & s = 35
https://www.ine.es/prensa/cp_j2022_p.pdf (INE 2022)
https://www.google.com/search? client = firefox-b-d & q = INE+2024+POPULAZIOA%3C3% 93n (INE 2024)
https://revista.seg-social.es/-/datos-paro-urtarrila-2024
https://www.ecuadorlegalonline.com/laboral/salario-basico-unificado /
https://www.jaenhoy.es/jaen/Atzerritarren-probintzia-Jaen-municipio_0_1855315481.html
Asko gustatzen zait nola aztertzen duzun, nola bideratzen eta proposatzen dituzun konponbideak, gorrototik kanpoko ikuspegi bat ematea eta mundu hobe bat bilatzea, nahiz eta immigrazio masiboa bezalako gai konplexuei “hortza estutu” behar izan. Lerro fin hori, zuk diozunaren artean dagoena, nire ideia «antixenofoboen» barruan sartzen dena eta, aldi berean, eskuin muturraren gorrotoaren eta indarkeriaren alde xenofobo horretara ez pasatzea. Eta horregatik jartzen dut arreta, irakurtzen zaituenak ondo irakur zaitzan, ondo egiten ez badu, gizaki etorkinenganako mespretxuzko aldera jo dezakeelako, magrebtarrek egindako delinkuentzia-tasei eta sexu-erasoei buruz hitz egiten dugunean. Eta horixe da eskuin muturrak azken hamarkadetan gero eta jende gehiago erakartzeko erabili duena, ofizialtasunetik errealitatea nola ezkutatzen zaien ikusten baitute. Oso hesi argia jarri behar da: muturreko konponbiderik bilatzen ez duten kontsigna xenofobo berekoien eta arazoaren sustraira doan zure proposamenaren artean. Erabat ados nago zure konponbide internazionalistekin, etorkinek beren herrialdeetatik atera beharrik izan ez dezaten, beren bizitzak arriskuan jarriz eta patu eta etorkizun ezegonkor baterantz, eta guk, immigrazioa asimilatu behar dugunok, neoliberalismoaren plan suntsitzaileek gainezka egin eta desegituratu ez dezaten, eta Afrika, Erdialdeko Amerika, Europa eta munduko gainerako herrialde guztiek oreka globala eraiki dezagun erakunde tranpetatik kanpo.
Kontu batzuk:
“Euskalerria iparramerikartu arte” diozu…..Eliteek USAn bidez herriak menperatu egiten ditu. Herritarrak ez ditu USAtarrak bihurtzen. Ejerzitoa mundu guztian zabaldurik du. Eta beste guztiei kontu eske dabiltza!!!!
Europa nazioak dira. Eta indarra, nazio izaerak eman ohi dio herritarrari…..Horrela jarraituz, belaunaldi bat edo bitan….Agur Xiberua!!!!
Interesgarria izanik eta parte batzuetan ados egonda koska batzuk:
-Espainiar eta frantsesak ez ditu etorkintzat hartzen, hauetako asko gainera uniformedun, togadun, bata zuridun, irakasle eta puntzionario kolonial gisa datozelarik. Idazlea bera ere etorkina izanik ez dirudi halakotzat duenik bere burua.
-Turismoak suposatzen duen etorkin itinerante saldo handia ere ez da kontuan hartzen, honek ere geure bizitzan eragin lazgarria duela kontuan hartu barik.
-Ez dakit nori zuzentzen zaizkion konponbide posible iradokizunak, hauek España eta Frantziar administraziopean egonik.
Uste dut gaiari heltzekotan, euskal komunitateak trinkotzean bilatu beharko dugula irtenbidean, beste erabakigune guztiak ez baitaude geure esku, botere politikorik gabeko gutxiagotutako herria baino ez garelako.
Artikulu korapilotsu eta ausarta iruditzen jata.
Eskerrik asko gai hau mahai gainean jartzeagatik.
Joe Asier, beste immigrazio mota batez ari da. Argi dago Espainiakoa eta Frantziakoa ditugula, baina baita bertakoak ere, espainiar eta frantses sentitzen direnak. Beste gai konplexuago bat da, eta beste errezeta bat du konpontzeko. Idazlea bera etorkina bada ere ez da esanguratsua zentzu negatiboan, edo hala bada eta asko zentzu positiboan, ikuspegiaren araberakoa da. Mutil hau integratuta dago, gauzak euskaraz esaten ditu eta hizkuntza honen alde dago, ez dakit gure hizkuntzan hitz egiten duen arte, baina ez doa haren aurka. Euskal herria, hegoaldea eta iparraldea, eta bere eskubideak aitortzen ditu.
Hiru gazteren aita bezala, esan behar dut asko kezkatzen nauena ikustea nola nire seme-alaben lagunen askok Madrilerako edo Herbesterako bidea hartzen duten bere bizitza profesionala bideratzeko. Bestalde, nik uste dut gure gazteen artean hedatzen den kulturak gure umetasun tasa amidegira daramala dudarik gabe. Eta bitartean, gure kaleak kanpoko kulturez betetzen dira. Nora goaz? Inork uste al du Euskal Herriak bizirik iraungo denik 20-30 urteren buruan. Hilda gaude bide honetatik. Ziur.
Patrik: Ez naiz zentzu negatiboan baloratzen ari inor, nahi dudana da inmigrazioaren gaia ikuspegi propiotik aztertu , ez zaigulako komeni klonatzea espainia edo beste europar estatu baterako diskurtsoak gure berezitasun propioak baztertuz.
Bi estatu inperialek zanpatutako herritarrak garela izan beharko litzateke edozein azterketarako abiapuntua, arazoei aurre egiteko aukerak bilatzeko orduan.
Bai, egia da Asier. Guztiz bat nator esaten duzunarekin; bi estatu inperialek zanpatutako herritarrak garela izan beharko litzateke edozein azterketarako abiapuntua, arazoei aurre egiteko aukerak bilatzeko orduan.
Niri, egia esan, kezka sortzen dit migrazioari begiratzeko modu horrek. Laurogeita hamarretako datu soziologikoek esaten zigutenez, duela 30 urte, Hego Euskal Herrietako biztanleen herenok ginen euskal jatorrikoak, beste herenak etorkinak -Espainia soziologikokoak gehienak-, eta azken herenak euskaldunen eta etorkinen nahasketa. Euskal Herrietan duela 30 urte gainditu zen %30 hori, alegia, eta hemen gaude oraindik. Aldea bazegoen, ordea: lehen immigrazio oldeak XIX. mendeko euskal industrializazioa -geure ingurumenaren aurkako lehen erasoaldi bortitza- aurrera eroan eta euskal burgesia aberasteko baztertuak ekarri zituen Ebro hegoaldetik, Gaztela eta Andaluziatik batez ere; bigarren migrazio oldea Francok bultzatu zuen ikuspegi kolonialista argiarekin. Olde bi horien eta egungoaren artean alde nabarmena dago baina: iraganeko etorkinak “Espainiara” zetozen “espainolak” ziren, “etxean” egoteko kontzientzia zuten, eta gure hizkuntza eta kultura, oro har, gure arazoa ziren, eta haientzako oztopo. Ondorio politiko batzuk denok ezagutzen ditugu, baina ez dugu ahaztu behar haiek ere zapalduak zirela, bai euren jatorrizko lurraldeetan, bai gurean. Haien ondorengoak dira egun gure kaleetan euskara aktiboki erabiltzen eta bultzatzen duten horietako asko. Eta haiek ere izan ziren “kinkiak” eta “delinkuenteak”, “alferrak” eta “maketo ezjakinak”. Ez dezagun ahaztu zerk sortzen duen lunpenproletariotza eta zer baldintzetan iristen ziren eta iristen diren euren etxea, familia eta sustraiak uztera kondenatuta sentitzen diren gehienak. Eta, portzierto, Bermion ere Afrikatik (Senegaldik batez ere, baina Sahara ingurutik ere bai aspaldi) iritsitako komunitate zabala ari da errotzen eta, nik dakidala, ez da lehen baino arrisku gehiago sentitzen kaleetan. Azal zuri eta beltzeko eskaleak ugaritu dira, baina lapurretak, sexu-erasoak, bortxaketak… lehengo lepotik burua -oso gutxi, oro har-. Are gehiago: garai batean Ebro hegoaldetik iritsitako gehienek baino jarrera aktiboagoa erakusten dute ikasten duten euskara apurra erabiltzeko -laguntza bakarra bermiotarrena izanda, ez baitut uste euren poltsikoa euskaltegia ordaintzeko bezain zabala denik-.
Aldi berean, gure lurrotatik ere alde egin zuten milaka eta milaka lagunek “zorte hobearen bila”, aukera berrien kontinentera, ez pateretan, ez auzo osoak hustu ondoren trenak betez, itsasontzi modernoenetan baino, kontinente oso bat arpilatu eta inoizko genozidiorik zabalenean parte hartzera -ondo dakit, nire mundakar familiak ere parte hartu zuen aktiboki Kubako azukregintzan eta, kasualitatez, haien langileak afrikarrak ziren, ozeanoa gogoz kontra gurutzatu behar izan zituzten horietakoak, hain zuzen ere-. Gurera egun datozenek aukera gutxi dute guk, europarrok, gura izan dugun tokian egin dugun legez, gura duten guztia egiteko.
Lehen, orain legez, kapitalak agintzen zuen, ez jendearen bidaiatzeko gogo askeak.
Aduanen, pasaporteen, estatuen eta mapa zatitu ororen aurkakoa izanik, ez zait buruan sartzen debeku eta muga berrietan irtenbiderik egon daitekeenik.
Badugu arazo bat, potoloa, eta kapitalismoa da, gure kontsumo eta ohitura “moderno eta zibilizatuek” Afrikan eta beste kontinente guztietan sortzen duten presioa -ezinbesteko bihurtu zaigun koltan madarikatua, urrea, diamanteak, petrolioa, arrantza, kafea, kakaoa, bolia…-, Afrikari gure armen merkatua gizendu eta gure esanetara behar luketen buruzagi esanekoak sustatzeko saltzen dizkiegun gerrak, gure GKE eta misiolari kristauen karitate pozoitsua… Normaltzat jotzen dugu gure lunpen euskaldun batek plasma telebista berria eta markako zapatilak gura dituenean, baina onartezina deritzogu gure telebistek saltzen duten mundu liluragarrian leku bat gura duten beste kontinenteetako baztertuak lilura beraren atzetik abiatzen direnean, tamalez, aukera hori eskaintzen dien mundu bakarrera.
Argi dago Europako kapitalak, bere epe laburreko eta irabazi azkarreko begirada miopean gainbaliorik handiena nondik atera asmatu, asmatzen eta asmatuko duela guk horretarako alfonbra gorria jartzen diogun bitartean. Gainera, hazkuntza eta hezkuntza “kostu” guztiak Afrikak berak ordainduta osten dugu lanesku berria Afrikatik. Doan “inportatzen” ditugu, eta gero, biziraun dutenen artean, galbahea pasa. Aipatu alfonbra gorri hori gure kontsumoa bera da. Den-dena kontsumorako produktu bihurtzeko daukagun gosea -gizarte gisa, ez nabil norbanako mailan-. Kezka sortzen zaigu, ostera, kapitalismoaren eskakizunak eta beharrizanak deseroso bihurtzen zaizkigunean -turismo masiboa geure etxean eta ez gure kontsumoko patioa diren herrialde txirotuetan, “delinkuentzia” dakarren immigrazioa, giza-esplotaziotik aberastu ziren gure arbasoek diaspora zoragarria osatu baitzuten Ameriketan, mesedez!-…
Europa, geure etxea, txukuntzen hasi beharko dugu, geure buruari begiratu, eta borroka egin inork bere etxea derrigortuta utz ez dezan, seguru, baina hainbeste probetxu ateratzen diegun sateliteen argazkietan ez da ikusten lurra banatzen duen lerrorik, eta ez naiz ni inoiz izango lerro horiek errotuladore are lodiago batez markatzen hasiko dena. David Graeberrek eta David Wengrowek euren “El amanecer de todo” zoragarrian dioten legez, aspaldi galdu genituen gure arbasoek izan zituzten hiru askatasun nagusiak, eta haietatik lehenengoa eta funtsezkoena da munduan nahi duzun tokira mugitzekoa. Horixe izan zen milaka urtez gainerako askatasunak posible egin zituen funtsa.
Erronka bat dugu, bai, baina gure arazo nagusia ez da zenbat etorkin har dezakegun, ezpada etorkinekin zein haiek gabe gure gizartean zer balio sustatzen dugun, zelako giza-harreman eratzen, eta zelan egiten dugun posible mundu honetan denontzako tokia egotea.
Bestela, europartasunak -eta euskaltasunak- kezkatzen bagaitu, mundu mailako hitzarmen bat proposa genezake: buelta daitezela munduko gizaki guztiak euren jatorrizko kontinentera. Zer deritzozue? Ekarriko ditugu mundu osoko diasporak etxera? Utziko dugu Abya Yala osoa han txikitu ditugun herrientzat? Eta Afrika bera ere bai, noski, gure enpresa arpilatzaile guztiak eta GKEak etxera itzulita. Zenbat milioi lagun ekarri behar genuke bueltan? Eta egon seguru, eskertu egingo digute oraindik kontinente horietan geratzen diren jatorrizko herriek.
Ideia bat baino ez da…
Portzierto, Bermioko monarka hautatua palestinarra da eta Bermioko euskera ederrien eitten dau berba. Baia Palestina damola, ez ei dira moruak behelaino artien.
Maite dut eztabaida eta sekulako luxua zait tabuen tripetan arakatzea.
Ados ere Aselekin, neurrixan.
Ez dut ikusten kapitalismoaren barruan eta estatuen azpian tajuzko konponbiderik. Gu geu, haiek, geure herria, haiena, Diru jainkoaren aldarean sakrifikatzeko modukoak gara.
Ez naiz izan etxean lasai gelditzekoa eta maite ditut herri latinoak: mestizoak, indioak zein beltzak, maite ditut amazighak eta marokiar arabeak, ezagutu ditudan neurrian. Horrek sekulako lana ematen dit gertatzen ari dena ulertzen saiatzean, ez didatelako balio ebangelio progreak eta bere lau leloek ez eta fatxen sinplekeri gorrotagarriek.
Ondoen ezagutu dudanaz hasiko naiz: Gaztetan erruz jasan izan behar nuen, gachupin conquistador hijo de latxingada eta Mexikar errosario patriota guztia. Gerora ulertu nuen konkistadoreen ondorengoak beraiek zirela, ez ni, geureak hemen bizi izan zirelako apal eta erabakimen politikorik ez zuen herri batetan, hauek ere Españak menderatuak.
Autogorroto hori gugan islatzen zuten, nolabait esateko, txuri menperatzailea eta indiar bortxatua beraien baitan bizi zelako. Ez hori bakarrik, hango jatorrizko herrien zapaltzaile handienak bertakoak direlakoan nago. Eta gu konkistatzaileak al ginen? agian, nolabait.
Beraz datozen amerikar gehienak kolonoak dira han eta hemen, ez dutelako espainiera besterik onartzen hemen eta han. Nahiz eta odolez “indiarrak” izan, kulturalki, sozialki eta espiritualki hango elementu kolonoak dira, globalizatzaileak.
Eta zuen herriko alkate Palestinarrak zein iritzi izango ote du bere lurrak okupatzen ari den migratzaile andanaz?
Eta zer iruditzen zaigu Sahara Marokiarrez betetzea?. Ez al dute hara mugitzeko eskubidea?
Zuk diozu denok dugula originalki edonora mugitzeko eskubidea baina ba da muga handi bat, teknikoa. Ez goaz, eraman egiten gaituzte, eta nork erabakitzen du nor nora joan, zein baldintzatan eta zein funtzio betetzera? Patroiak.
Nire irakurketan ukaezina da migrazio masibo hauek kapitalaren zerbitzurako direla, pobrezia globalizatzeko tresna, dumping soziala. Jende komunitateak desegituratzen ari dira, haiek zein hauek. Gringo ereduko jende biltegi burugabe bihurtzen gizartea.
Eta euskaldunon kasuan etorkin latinoak eta ostalaritza koktela hilgarria suertatzen ari da, gainera euskaldunok ez garelako ugaltzen ari.
Politika natalistaz ez naiz ezer esatera ausartuko, egin ditugu gure lanak eta ez diot inori esango zer egin, argi dagoena da ugaltzen ez dena desagertzen dela.
Ez dut bilatzen inongo etsaitasunik eta errudunik jende xehearengan, gorroto dudana orokorkeriak eta etiketak dira baina ados nago Pedrorekin nabarmenak diren arazoak izkutatu nahi izatea fatxak indartzeko modurik onena delakoan.
Eta EH kinka larrian dago, bizi dugun mundu aplokaliptikoan ezin liteke beste inola izan eta ez naiz fetitxista, agian desagertuko da euskalherria eta euskara, españa zein europa, bizi den oro hiltzera bideratua dagoen moduan, baina gertaerak ulertzeko orduan soberan ditut ebangelio trukatuak. progreak, fatxak zein obreristak.
Asel eta Asier, pozten naiz zuek biok irakurtzeaz. Eta bioi ulertzen zaituztet. Beti bezala, bat nator batekin bestearekin baino gehiago. Asel idatzi duzuna asko gustatu zait eta ez zaizu arrazoirik falta zure analisian. Baina oso bat nator Asierren erantzunarekin, azken finean, nik ere uste dut ez garela ari metodo konkistatzaileen bidez ezarritako muga politikoez edo Afrika eta AEB bezalako eskuaira eta kartaboia lur banaketa zentzugabeaz. Giza mugez ari gara, muga naturalez, ibai batek bi ertz bereizten dituen bezala, edo itsaso batek uharte bat kontinente batetik bereizten duen bezala. Kulturek eta hizkuntzek identitate bat ematen digute, eta identitate hori zaindu egin behar da. Jakina, eta beti esaten dut, defendatu zurea besteak zapaldu gabe. Guztiok gizakiak garenez, planeta honetako bazter guztietatik pertsonen mugimendu askean ere sinesten dut. Hori bai, gaztelaniazko esaera batek honela dio: “Allá donde fueres, haz lo que vieres”. Eta uste dut hori dela gakoa. Gehienak, inoiz ez guztiak esan, hegoamerikarrak Espainiara etortzen dira, ez Euskal Herrira, beren gaztelaniarekin etortzen dira, eta ez dute ahaleginik txikiena ere egin nahi «agur» esateko. Gaur bertan, Txinako denda batean, hegoamerikar bat zegoen lapurretarik ez egiteko zelatan (nik ez dut hori egiten), eta Espainiako futbol selekzioaren kamiseta zuen. Ez dute jakiten zergatik ez duten nahi. Hala ere, txinatar horren jabeak, duela urte batzuk bere erakusleihoan ikusgai zeuden Espainiako banderak saltzen hasi zenak, orain ikurrinak eta Athleticeko banderak saltzen ditu, eta Espainiakoak, berriz, ez. Ziur bere negozioari begira, eta seguru ez politikagatik, noski. Hemen enteratzen ez dena gogoak ematen ez diolako da. Hala ere, magrebtarrak eta afrikarrak ez datoz ikasitako hizkuntzarekin. Beraz, lehen esan dudan esaera zaharra aplikatzen dute, jendeak hizkuntza batean hitz egiten duela entzuten badute bizirauteko ikasten saiatzen dira, Bermeon erortzen badira, euskara ikasten dute, Algortan erortzen badira gaztelania ikasten dute. Euskara arriskuan dago jada Espainia eta Frantziarengatik, eta tamalgarriena, euskaldunok geure buruarengatik, kapitalismoaz gain, gure kultura bezala. Eta, jakina, ezin diogu bota arrisku horren erru guztia botere faktiko globalek behartutako immigrazioari. Baina egia da graziazko kolpea dela gu behin betiko eta denbora errekorrean akabatzeko. Pedroren liburua irakurri ez baduzue, “Recomponer Europa”, uste dut garrantzitsua dela zuek irakurtzea. Ez digu inola ere xenofobiaz hitz egiten, ezta gauza zakarrez ere. Esaten ari zaigu murriztu egin behar dugula, gure kontsumismoa geldiarazi behar dugula, beste herri batzuk espoliatzeari utzi behar diogula, hazten eta berdintzen utzi behar diegula, mundu orekatuagoa eraikitzeko. Eta, gainera, gure aberastasun kulturala, gure hizkuntzak, gure ohiturak elkarri errespetatuz kontserbatzea. Komunala berreskuratzeaz hitz egiten digu, berak bateratzen dituen ideiak ematen dizkigu, ideologia tradizionaletatik hemendik ona eta handik ona dena hartuz, autokudeaketa politikoan abiapuntu bat osatzeko, horizontalean, eta bizitzatik oro har, egungo erakunde ustelak desagerraraziz. Uste dut pentsalariak eta ni baino prestatuagoak dauden pertsonak eztabaidatu, aldatu eta bide-orri itxaropentsu bat egin dezakezuela. Niri liburu hau asko gustatzen zait, ausarta izateaz eta derrigorrezko immigrazioari buruzko gai tabua ukitzeaz gain, giza alternatibak bilatuz, eskuin muturretik urrunduz eta aldi berean eskuin muturrari aurre eginez, bere diskurtso xenofoboari balioa kenduz.
Hizkuntzen kontuan…
Guatemalan bizi nintzenean ez nuen katchikel ikasi beharrik izan.
Merkatu plazan zenbaki batzuk, eskerrik asko eta lau hitz gustora erabiltzen nituen.
Hemen berdina da, beharrik ez ba dute, nahikoa dute alokailua ordaintzeko duten arazoarekin.
Ez dugu ahaztu behar ere hizkuntzak gure artean komunikatzeko beharrezkoak ditugula.
Beraz arazoa neurri handi batean gurea da , beharrik ez dugulako sortzen.
Aitor B.k esan duen bezala, “arazoa neurri handi batean gurea da, beharrik ez dugulako sortzen”… baina nolabaiteko beharra sortzen dugunean “inposaketaren” diskurtso pozoituatekin datozkigu (“supremazista” deitzen ez dizutenean… jo ezak pareta, txikito). Ez bat eta ez bi, baizik eta euskaldun asko ere bai, hemen bertan. Nire esperientzian, gainera, diskurtso pozoitua gaztelera dakartenek erabiltzen dute batik bat, ez hainbeste beste hizkuntza batzuekin datozenek. Badirudi Inperioa, Estatua, barruan daramatela zenbaitek, geneetan kasik.
Ez zait gustatzen honakoen bidezko eztabaidetan kateatzea eta ez neukan gehiago erantzuteko asmorik, baina testuari helduko diot jakiteko, besterik gabe, noraino gauden ados esaten eta proposatzen direnekin. Pasarte biri helduko diet:
“Hala ere, datu errealagoei erreparatuz gero, esan dezakegu, 2024ko apirilaren 1ean, Espainiako biztanleen %18,31 atzerrian jaio direla. Oso datu kezkagarria da, artikulu honetan defendatzen dudan bezala, kosta ahala kosta saihestu behar badugu migratzaileen edo jatorri migratzailekoen %30era iristea – horrela, pertsona migratzaileak harrerako nazioan integratuko direla ziurtatu ahal izateko –.”
“Harrera partekatuko akordioak ezartzea Afrika iparraldeko herrialdeen eta Europaren artean, Saharaz hegoaldeko pertsonei dagokienez, eta Afrika iparraldeko gobernuek beren herritar nazionalen erantzukizun osoa har dezaten lan egitea (bereziki delituak egiten dituztenena, horiek berehala Marokora edo Aljeriara itzuli behar baitira). Puntu honetan, beharrezkoa balitz, egokia izan liteke nazioarteko erakunde bitartekarien esku-hartzea, hala nola Arabiar Ligarena.”
Lehenengoari dagokionez, esan legez, Hego Euskal Herrian laurogeita hamarretarako artikuluak proposatzen duen muga gaindituta zegoen eta ez gara hasi Espainia soziologikotik iritsi eta “delituak” egiten zituztenak kanporatu -anarkista eta kartzelen aurkakoa izanda, zelan egon ninteke inor kanporatzearen alde, zer eta Estatuek denoi ezarritako legeen arabera delituaren eremuan sartzen diren ekintzak egiteagatik-. Are gehiago, Espainia soziologikotik datozen migratzaileek parez pare dauzkate ateak zabalik oraindik -artikuluaren egilea bera da horren eredu argia, eskubide osoz erabaki baitu Gaztela utzi eta Iruñean errotzea, eta inori ez dizkio bere arrazoiak azaldu behar horretarako-.
Bestetik harrerarako akordio horiek nork sinatu behar ditu? Guk, herritarrok? Afrikako eta Euskal Herrietako biztanleok bildu eta akordioetara iritsi? Ederra litzateke, baina, tamalez, testua argi aipatzen ditu hori egin behar duten aktoreak: gobernuak -Espainiakoa, Frantziakoa, Marokokoa, Senegalgoa…, ez dit lar axola zein den-. Eta akordio horiek betearazteko, gauzak egun dauden moduan, bide bat baino ez zait otutzen: aduanak, pasaporteak eta migrazio-poliziak “adostutako” kupoak betetzen direla ziurtatzeko. Eta kupoetatik kanpo geratu eta euren jaioterria atzean uzteko arrazoiak aurkitzen dituztenei jazartzeko, atxilotzeko eta kanporatzeko, bide batez. Arabiar Liga, zein izen polita negoziatzen hasteko… Seguru nago Macron bera ere ados egongo litzatekeela, ez baita gobernu batzuek aspaldi proposatzen dutenetik lar bereizten.
Beste aukera, noski, burugabe jokatu eta gu geu erabaki eta finkatu ditugun irudimenezko mugetara joan eta bertan egitea zaintza, filtroa guk geuk ezarri, eta irizpideren baten arabera banan-banan esatea kanpotik datozenei ea gure lurra zapaltzeko eskubiderik daukaten eta eginez gero haien “betebeharrak” zein diren azaltzea. Esaterako, gure herrietan jaio direnei eskatzen ez dieguna, esaterako: euskara arrazoizko epe batean ikastea. Eta gustatzen ez zaizkigunak buelta daitezela etxera. Delitugileak ere, noski, geuk harrapatu eta kanporatuko ditugu gure polizia-bokazioari jarraituz. Zuk kolonizatzaile-globalizatzaile itxura daukazu, beraz, zure etxera. Zuk jatorra ematen duzu, eta euskaraz ikasteko prest, beraz, barrura. Eta, bide batez, balia dezagun abagunea etxeko delitugileak ere harrapatu eta kanporatzeko, etxean ere ez baititugu euskaldun guztiak sano-sanoak -eta, agian, zergatik ez, hemen jaio, zortzi euskal abizen izan eta inoiz euskaraz “agur” ere esateko prest ez daudenak-. Asko, hemen ere, gazteleraren eta globalizazioaren alde baitaude, eta sexu-delituen egileen artean ere ez dira falta -zer esan enpresarik handienetan eta erakundeetan dauden euskal lapurrei buruz-. Gogoratzen ditut batzuek agian ahaztu eta beste batzuek ezagutu ez dituzten 80ak, industriaren gainbehera eta zaldi garaiak. Gogoratzen ditut orduko “delinkuentzia”-mailak eta segurtasun falta sentipen oso orokortuak. Baina, noski, ordukoak etxekoak ziren -edo Espainia soziologikoko jatorrikoak?- eta ez genuen izan nori egotzi aspaldi ahaztu dugun “kriminalitate”-tasa. Ez zen erraza 80etan Bilboko Alde Zaharrean gauez mugitzea, punkontzat ere ez. Orain zorte hobea daukagu, eta badakigu toki guztietatik huts egiten duen sistema baten arrakalak nori leporatu. Baita euskararekiko bizi dugun utzikeria. Zorionekoak gu.
Beraz, nor dago prest nirekin erabakitzen dugun aduanara joan eta datozenei filtroa jartzeko? Ze, nik ez diot uniformedun bati eskatuko ustez nire kezka eta ardura den horretan lan zikina egin dezan.
Horrek, susmoa daukat, ez du ezer aldatuko geure -euskaldunon eta oro har europarron- ongizatearen oinarriak errotik aldatzeko prest ez gauden bitartean. Ez genioke lehenago geure buruari eskatu beharko gure esku dagoena egiteko imajinatu ere ezin ditugun egoeretan bizi direnentzat hesiak jartzen hasi aurretik? Jendea Europan bere erosahalmenak kezkatuta bizi da batez ere, eta hura ukitzen denean baino ez dira gehienak kalera ateratzen. Zoritxarrez, gure erosahalmen horrek ateak itxi nahi dizkiegun gizakien arpilatzean baino ez du oinarria. Beste kontinenteetatik lapurtutakoa lapurreta sistematikoa jasaten dutenekin partekatzeko ere ez gaude prest. Beste kontinenteetan uzten dugun arrasto ekologiko eta humanoa eurentzat gorde bezate. Eta egia horrek milaka jantzi har ditzake, itxura libertariokoak ere bai, zoritxarrez. Ultraeskuinak, zoritxarrez, badaki estatistika, datu, beldur eta egia-erdia berberak erabiltzen.
Honaino nire ekarpena. Ez dut espero denen gustukoa izatea, sentitzen dut.
Ba niri oso interesgarria iruditzen zait zure ekarpena. Besteen gustorako idatziko bagenu akabo! Bai batzuek egiten dute, bueno bere exitoa disfrutatu dezaten. Puntualizazio batzuk jarriko nituzke, baina baita ere zer pentsatzea eragiten dit beste puntu batzuk, agian nire ikuspuntu eta ideiei forma ematen joateko. Ramiroren proposamena eta liburua bezala, irtenbideak bilatzeko eginda daude, eta inoiz katedra edo biblia ikutuezina bezala. Eskerrik asko Asel zure ekarpena gatik, niri beintzat asko balio dit.
Aselen ekarpen beharrezkoari helduz eta Pedroren azken liburua irakurri berri dudanez (“Recomponer Europa”; besteak ez), azpimarratuko nuke ideiarik interesgarriena desazkundearen ikuspegi hori dela hain zuzen, liburuan bezalaxe. Liburuko beste proposamen batzuei, artikulu honetakoei barne, zalantzagarri deritzet, eta, adibidez Liga Arabiarraz dioenagatik, Aselekin ados nago. Gainera, beste ahulgune batzuk ere ikusten dizkiot Pedroren diskurtsoari, bereziki “eskubideez” ari denean, betiko Estatu Liberalaren kontzeptuak erosten dituelako, hain labainkor eta, are, manipulagarri direnak. “Eskubideak” baino, Estatuak “ematen” eta “uzten” dizkigunak, eman bezala ken diezazkigukeenak, nahiago ditut aukerak. Aukera berdintasuna pertsona eta herri guztiontzat. Gainera, “eskubideak” Estatuak ustez “bermatu” behar ditu, eta hori ez da posible, kapitalaren logikarekin talka egiten baitute gure beharrek eta, ondorioz, gure berezko “eskubideek”.
Neu ere ados nago Aselekin, ez dut inondik inora estatua, polizia, mugazain eta epaileen esku utzi nahi ezer, ez diet inongo zilegitasunik onartzen.
Hala ere arazo handi bat dago migrazio masiboarekin, kapitalaren interesera eta denon kalterako delakoan nago.
Ez zait bururatzen irtenbiderik, baina garrantzitsua deritzot komunitatea trinkotzeari eta ez dago komunitaterik egunero milaka pertsona barneratzeko gai denik, are gehiago datorren jendea mundu ikuskera , historia, iragan , hizkuntza oso desberdinetatik datorrenean jendetegi honetara Dirua helburu bakarrarekin.
Horrek are salduago uzten gaitu Hagintarien menpe, edozein defentsa edo autoerakuntza antolatzeko orduan ezinduago eta ez dut uste Euskaldunok laostia garela eta kanpokoek izorratuko dutela geure izaera tolesgabea, haiek ere ez dira la ostia, edo bai denok gara laostia neurri batean eta hori izorratzeko erabiltzen dute migrazioa, besteak beste.
Zerbait ondo egiten ari baldin ba da globalismoa, giza komunitate zantzu guztiak desegitea da eta kakanahaste hau horretarako tresnetako bat da. Denok bakarrik programatzaile bakarraren eskutan ezartzeko bidean.