Abenduaren 3an, euskararen egunaz gain, Nafarroako Foru Komunitateko biztanleok Nafarroako eguna ospatzen dugu. Egun honetan bi ospakizunek Frantzisko Xabierkoaren heriotzaren urteurrena ospatzen dute. Zerbaitengatik izanen da, ez ala? Frantzisko Xabierkoa 1552. urtean hil egin zen Txinan ebanjelioa zabaltzen ari zela. Bere azkenengo hitzak, otoitz xume batzuk, nola ez, euskaraz izan ziren, Nafarroako hizkuntzan. Bere heriotzean eta azkenengo hitz horietan dago bi ospakizun hauen funtsa.
Frantzisko Xabierkoa gaurko Nafarroan jaio balitz, ezinen zukeen euskaraz solastu, ezta euskaraz ikasi ere
Baina gauzak oso desberdinak izanen ziren Frantzisko Xabierkoa gaur egungo Nafarroan jaio balitz. Hasteko, eremu ez-euskalduneko herri batean jaio izanen zen, non ezinen lukeen ez euskaraz solastu ezta euskaraz ikasi ere. Eskualdeko giro euskarafoboak bultzatuta, Euskal Herria eta euskara Nafarroan inposaturiko gauzak direla pentsatzen hezituko zen. Hori gutxi balitz, heldutasunera heltzean, euskara sustatzeko ekimenen kontra agertuko zen eta bere seme-alabei haurtzaroan entzundako ideia berberak igorriko zizkien. Eta, azkenik, hilzorian, bere azkenengo hitzak erdaraz izanen ziren.
500 urte besterik ez dira igaro eta euskara Nafarroako hizkuntza nagusia izatetik bigarrena edota hirugarrena izatera pasa da zonalde gehienetan, “lingua Navarrorum”-a izatetik “lo siento, aquí no hablamos vasco” izatera. Euskara da nafarron hizkuntza bakarra, beste guztiak hizkuntza arrotzak dira. Estatu espainoleko zein frantseseko agintariek ongi dakite hori, eta horretan datza haien estrategia: euskara Nafarroatik atera euskal herritarron guztizko zatiketa gauzatzeko. Hortaz, 1978. urtetik aitzina, UPN edota PSN bezalako alderdiak ditugu, alde batetik, Euskal Herria gaitzesten eta, bestetik, EAE-ren anaitasun historikoaren kontra etengabe egiten. Era berean, EAE-n, EAJ dugu, euskaldunon ikur guztiak berenganatu eta lehenago ez zegoen ikur eztabaida sortu duen alderdia.
argi eta garbi oihukatu behar dugu Euskal Herria eta Nafarroa erratea gauza bera dela
78ko erregimenak sustatutako politika horren ondorioz, Nafarroako biztanleriaren zati nabarmen batek ideia huts horiek asimilatu ditu eta nafar abertzale askori traidore izatea leporatzen digu. Problematika honen aurrean, abertzaleok mugitu egin behar dugu eta argi eta garbi oihukatu Euskal Herria eta Nafarroa erratea gauza bera dela. Ahalik eta nafar gehien borrokara erakarri nahi baditugu, urteetan zehar burutu den estrategia abertzalea aldatu behar dugu.
Bada garaia 78ko erregimenak eta 86ko Euskararen foru legeak inposaturiko muga artifizialen kontra altxatzeko.
