Egitura demokratikoagoetarantz
Amerikako Estatu Batuek Nazio Batuen Erakundearen segurtasun kontseiluan Palestinako su-etenari ezarritako betoak pentsarazi dit ez NBEren funtzionamendu txarrean bakarrik, baita biktima errugabeek jasaten duten diskriminazioan ere. Horri buruz eta adibide gisa, honako hau diot: ikusi nahi nituzkeela errefuxiatu ukrainarrei emandako erraztasun guztiak, hala Madrilgo erkidegoko presidenteak nola Espainiako gobernuko presidenteak emandakoak, osasun-arretari edo eskubideak eskuratzeari dagokionez, errefuxiatu palestinarrengana edo beste batzuengana hedatuta, hedatu zitezkeenez.
Bestalde, esan beharra dago NBEren Gazako Segurtasun Kontseiluan AEBk jarritako betoa ez dela ezohikoa, Frantziak gauza bera egin baitzuen 2009an, Nazio Batuen Erakundeak M.I.N.U.R.S.0ren (NBEk Saharan autodeterminazio-erreferenduma egiteko duen misioa) eskumenak zabaltzea eragozteko. Misio horrek bere eskumenak zabaldu izan balitu, lurralde horretako herritarren giza eskubideak bermatu ahal izango zituzkeen.
Puntu horretan, eta historian zehar herrialdeek errefuxiatuei jatorriaren arabera ematen dieten tratu-desberdintasuna ikusita, uste dut NBEren funtzionamendu demokratikoa inoiz baino beharrezkoagoa dela, eta, beraz, gai humanitarioetarako behintzat, Frantziak, Britainia Handiak, Amerikako Estatu Batuek, Errusiak eta Txinak duten beto-eskubidea ezabatu egin beharko litzatekeela.
Guztiz ados zurekin, Patxi! Estatu Batuak dira gero “demokrazia hitza eta praktika” mundutik zabaltzen/inposatzen dihoaztenak?
Horixe, Patxi. Badira aldeak, Eusko Jaurlaritzak tratu izugarri mesedegarria ematen die venezuelarrei. Eta estatuan Sud Amerikarrei ere bai, hizkuntza ezagutzen dutelako (Gaztelania argi eta garbi, hain erraza dutenez ez baitute interesik jartzen euskara ikasteko, salbuespenak salbuespen). Hala ere, Afrikarrak eta Magrebiak prestuagoak dira Euskara ikasteko, baldin eta herri euskaldun batean lurreratzen badira). Ukrainarrei ere erraztasun gehiago ematen zaie, zuk diozun bezala. Hala ere, magrebiak eta afrikarrak bigarren mailako etorkinak dira, askoz aukera gutxiagorekin eta delituak egin ditzaketen marjinalitatean erortzeko joera handiagoarekin. Gero, arrazista horretaz baliatzen da populismo xenofoboa egiteko. Zoritxarrez, ez dugu errefuxiatu palestinarrik ikusiko, herri erakunde autogestionaturen batetik ez badatoz behintzat, sahararrekin eta beste batzuekin gertatzen den bezala.
Sahara aipatzen denez gero, sahara herria, zein herri? sahara lurralde zabaleko eremua dugunez….” Mendebaldeko sahararen autodeterminazio eskubidea”, “Saharako Arabiar Errepublika Demokratikoa”, ARABIARRA?, non eta Afrikan, mendebaldean, berbereez inguratuko lurraldean,…? Ez diot nik inori, inolaz ere, nola antolatu eta bizi nahi duen eskubidea ukatuko. Bainan… zenbait galdera sortzen zaizkit! Tira tira, etxeko zereginetan jarraituko dut…
Maite, ba niri antzeko kezkaren bat sortu zitzaidan Marokon ibili ginenean, edo ezinegon arraro bat. Sidi Ifni, Saharatik gertu xamar, espainiarren menpe egon zen 50eko hamarkadan handik bidali zituzten arte eta Saharar batzuk han bizi direla atzematen da. Haietakoren bat ezagutu genuen eta kontatu zigun bere aita zena Espainiar armadarekin etorria zela eta musikari aritzen zela haientzat.
Antiatlaseko mendietan ere sekulako gaztelu (Agadir) ikusgarriak aurkitzen dira, Amazighek eraikiak hegotik babesteko.
Esan duzun bezala Marokoar herriaren zati handi bat, batez ere baserritarra, Amazigha izanda, iruditzen zait istorio korapilatsu asko daudela inguruotan guretzat zailak ulertzen. baina ez da ahaztu behar Marokon ere agintari klasea Arabiarra dela.
Hala ere Saharar herriaren alde nago zalantzarik gabe, sahararrak ez direlako ez marokoar ez Amazigh.