Sindikatuek Hezkuntzako greba hauetan hartu duten paperakin tematuta ageri banaiz, neure arrazoiak ditudala adierazi nahiko nuke; izan ere, sindikatuek diseinatuak izatearen ondorioak ez dira gutxi eta banan-banan aztertu nahiko nituzke:
1
Sindikatuek mobilizazioa por defecto eta inongo eztabaidarik gabe grebarekin lotu dute. Greba, dirudienez, protestarako bide bakarra da eta ematen du kasik bere horretan helburua dela, eta ez helburu jakin bat lortzeko tresna posiblea. Esango nuke, ostera, greba helburu edo aldarrikapen batzuk lortzeko erabil daitekeen tresna bat besterik ez dela eta, horrela izanik, gerta liteke tresna hori aukeratzea ala beste bat, helburu hori lortzeko duen egokitasunaren arabera. Ostera, helburu bat bere horretan baldin bada, ez dago kuestionatzerik eta grebarekin ados agertzen ez diren jarrerak zuzenean — eta era dikotomikoan — protestaren aurkako jarrera gisa hartuak izango dira.
Baina errealitatea ez da dikotomikoa eta kontua da irakasle asko garela protestarako arrazoiak egon badaudela ikusten dugunak, baina grebaren aldarrikapenekin eta metodologiarekin ados ez gaudenak.
Ahaztu dugu demokratak ala terroristak dikotomiaren ezarpenak ekarri zuena? Planteamendu horiek, zalantzarako aukerak uxatzeaz gain, jendea banatzeko ere balio dute
Bide batez, planteamendu dikotomikoek egun duten hedapen beldurgarriaz ohartarazi nahiko nuke: honen alde zaude ala baztertua izango zara. Hainbat arlotan ematen ari den planteamendu manikeista da hau. Are harrigarriagoa da hau gurean gertatzea; ematen du ahaztu dugula herrialde honetan planteamendu dikotomikoak luzaroan izan direla erabiliak edozein eztabaida sakon aldez aurretik zapuzteko eta antzutzeko… edo ahaztuta daukagu jada demokratak ala terroristak dikotomiaren ezarpenak ekarri zuena? Diskurtso dikotomikoan, markoa aldez aurretik erabakita dago eta bertan bi aukera daude soilik; marko polarizatu horretatik kanpo ezereza ei dago. Planteamendu dikotomikoek, zalantzarako aukerak uxatzeaz gain, jendea banatzeko ere balio dute. Ez dezagun irakasleria banatzen utzi.
2
Sindikatuek planteatutako greba formatua jatorrian enpresa eta fabriketan aurrera eraman izan den formatua da, baina eskola ez da enpresa, Jaurlaritzak aspalditik hezkuntza modu merkantilistan ulertu nahi izan badu ere. Hezkuntza gizartearen oinarrietariko bat da, ezin da irabazietan edo galera ekonomikoen eztabaidan sartu. Horregatik izan behar du publikoa, mundu guztiarentzat eta gizartearen zerbitzura. Eta badakit gu irakasleok langileak ere bagarela, baina greba bat planteatzen badugu, ezin dugu enpresaren formatuan planteatu, gure ikasleak ez direlako produktuak, familiak ez direlako bezeroak eta zuzendaritzakoak ez direlako enkargatuak, gure kideak baizik. Kideak, ikasleak eta familiak gure komunitatearen parte dira, hezkuntza gurekin batera osatzen dutenak.
Ezin dugu Eusko Jaurlaritzaren planteamendu merkantilista salatu eta gure greba enpresa-formatuan planteatu
Ezin dugu Eusko Jaurlaritzaren planteamendu merkantilista salatu eta, ondoren, geuk ere logika berbera jarraituz, gure greba enpresa-formatuan planteatu. Zentzu horretan, gure greba aurrera eramateko familiak eta ikasleak kaltetzearen ideia zentzugabekeria erraldoia iruditzen zait; oinez ibiltzeko saiakeran gure hankan tiro bat jotzea bezain zentzuduna. Grebaren aldarrikapenetan esango nuke ikasleak eta familiak apenas agertzen direla, eta hori pena handia da, jakinda gainera ikasleak ere beraien aldetik protestetan dabiltzala. Hezkuntzaren gabeziak kolektibo honen partaide garen guztiok sufritzen ditugulako. Eta, aldarrikapenetan ageri denaren kontra, esango nuke hezkuntzaren gabeziak eta akatsak ez direla hainbeste kuantitatiboak, kualitatiboak baizik. Bestela, ordutegi hobea eta soldata altuagoa edukita, arazorik ez, eta gauzak berdin egiten jarraitzeko prest gaudela ulertzera emango dugu. Horrez gain, aldarrikapenak, beste edozein enpresatako langileek egin dezaketen moduan, baldintza kuantitatiboetan zentratzen baldin baditugu, beste sektore batzuetan askoz baldintza okerragoetan dauden (eta agian, bide batez, gure eskoletako grebetan kaltetutako gurasoak diren) langile horien gorrotoa eta deskreditoa besterik ez dugu irabaziko. Zentzu honetan ere, beste tiro bat geure hankan.
3
Sindikatuek irakasleria erabiltzen dute presio-gailu gisa, gerrarako erabiliko den peoi-armada gisa, eta mobilizatzeko eskatzen diote, baina irakasleriak ez dauka inongo esku hartzerik, ez ahotsik, aldarrikapenen proposamenetan, ezta gatazkaren akordioetan ere. Akordiorako elkarrizketak sindikatuen eta Eusko Jaurlaritzaren artean dira; biek eztabaidatuko eta adostuko dute zer den egokiena eta onargarria guretzat, irakasleontzat, eta, bide batez, ikasleentzat ere bai. Horrela, sindikatuak eta Hezkuntza arduradunak bilera supergarrantzitsuetan biltzen direnean, irakasleok publiko mutu bezala itxoin beharko dugu, ordu txikiak arte beharrezkoa bada, hurrengo egunean 500 euro (guri, ez beraiei) kostatuko zaigun grebarekin hasi behar dugun ala ez jakiteko. Astelehen arratsaldean sindikatuek Eusko Jaurlaritzakoekin bat-batean akordioa lortu izan balute, hainbeste denboraz irakasleak grebarako xaxatu eta gero, azkenengo momentuan: “ez, ez, jada ez dago greba egiteko arrazoirik, bihar denok normaltasunez lanera” esango ligukete eta guk amen, eta txintxo-txintxo lanera. Hezkuntza organoetatik datozkigun erabaki autoritarioak kritikatzen ditugu, baina desobedientzian ere obedienteak gara.
Erabaki autoritarioak kritikatzen ditugu, baina desobedientzian ere obedienteak gara
Nire ustetan, argi dago sindikatuek bestelako interesak jarraitzen dituztela. Norbaitek ikusi zuen akaso sindikaturik curridigiaren (Curriculum eta Konpetentzia Digitala) bulldozerra agertu zenean? Entzun dudanez, curridigiaren kontua ez omen zen sindikatuen lehentasunetariko bat. Argi dago, bai.
4
Honetan guztian suma daiteken beste dikotomia bat ere jarri nahiko nuke agerian, sindikatuen funtzionamenduaren erroan dagoena, eta ez soilik sindikatuenean, baizik eta Euskal Herriko kulturaren — eta are gehiago militantzia arloaren — erroan dagoena: egitea versus ez-egitea. Horren arabera, “egitea” akzioa litzateke eta kasu guztietan “ez-egitea” baino hobea izango litzateke, azken hori pasibitatearekin eta etsipenarekin lotuta legokeelako. Dikotomia hori berori eta egitearen aldeko apustu irmoa euskal izaeraren euskarri bat izan direla esatea ez da ezer berria. Baina, ekialdeko tradizio askori esker, besteak beste, badakigu ez-egitearen bideak ere botere handia izan dezakeela eta ez dela zertan beti etsipenarekin lotu behar… Nik, behinik behin, egin, nahikoa gauza eta sobera egiten ditugula deritzot eta agian orain momentuan dagokiguna ez-egiten ikastea da. Goitik behera datozkigun produktu eta agindu prefabrikatuen aurrean, curridigi zein greba, eta Melville-ren ipuinean agertzen zen Bartleby pertsonaiaren jarrera aztoragarri hura gogoratuz… akaso ez litzateke interesgarriagoa ez-egitearen bidea hartzea? Alegia, egiteko gauzaz gainezka gaudelarik (horietariko asko absurdoak; beste gutxi batzuk, berriz, funtsezkoak) eta gure gaitasunak mugatuak direlarik, saihestezina da aukeratu beharra. Geuk aukeratzen ez badugu, patuak, presak edo instantzia gorenek aukeratuko dute zer egin eta zer alboratu. Aldarte horretan, hobe genuke gure lehentasunak zeintzuk diren argi izatea eta zentzugabekoak — eta are kaltegarriak ere — diren egiteko horiei zuzenean uko egitea. Baina hori banakako zentroetan kolektiboki adostea funtsezkoa da, noski, eta egun batzuetako greba baino luzeagoa den prozesu baten beharra dauka.
Hezkuntza komunitateak berak, eta ez sindikatuek, determinatu behar ditu hezkuntzaren beharrak
Hori guztia esanda, beste behin ere aldarrikatu nahiko nuke hezkuntza komunitateak berak, eta ez sindikatuek, determinatu behar dituela hezkuntzaren beharrak, bai eta horiek lortzeko beharrezkoak diren borroka, aldarrikapen edo estrategiak ere.
Garaiotan marko berri bat zabaltzen ari da (ez hezkuntzan bakarrik) eta, grebek historikoki eskubide sozialak irabazteko balio izan badute ere, orain errealitatea ulertzeko eta izendatzeko kategoria berriak, hitz berriak eta, zergatik ez, borroka tresna berriak ere behar ditugu… Marko eta parametro historikoak zaharkituta daude, edo, hobe esanda, botereak asimilatuta.
Hannah Arendt-en esamolde famatu bat gogora ekarriz bukatu nahiko nuke: Denken ohne Geländer; mugarririk edo bidea markatuko digun barandarik gabe pentsatu behar dugu orain, aurreko gida ziren mugarriek jada ez dutelako balio. Izango al ditugu hori egiteko beharrezkoak diren irudimena eta autokonfiantza?
Ekarri apartak zeureak. Irakurtzeko gogoa pizten dute.
Hezkuntzan ez da gertatzen euskal gizartean ez den ezer. Subdikatuak eta partidas, larriagoak ezin diren arazoen parte nuklearra dira eta eragile nagusi, afiliatu, botoemale eta hiritarrak horren ia horren berririk ez duten arren, eta zerbai usaintzen dutenean ere,oso azalekoa eta zatikakoa usaintzen den hori. Tamalgarriagoa ezin, bai gizartean eta bai hezkuntzan gertatzen dena, aspaldi gertatu dena eta azken bost urte hauetan paroxismo surrealistaraino eraman dutena, ia inor konturatu gabe. Ez eta oso urrutiko instantzietatik datorkigun sarraski hau bera inposatzen eta herri hau desegiten ari diren milaka eta milaka banakako zein erakundeetan pilatutako funtzionario, politikari, sindikalista eta herritarrak ere.
Ez jakina, jakin nahi eza, beste aldera begiratzea eta nahikotxoren nominak (ofizialak eta extraofizialak), inoiz ez ezala uztartzen ari dira bai, dagokion isiltasunaren legearekin ederki albardaturik. “Omertá”
Berriz ere, txapela kentzekoa, Maite.
Eztabaida hau hezkuntza komunitatean ez emateak, agerian jartzen du zein maila intelektuala eta moralean mugitzen den gure gizarteak.
“argi dago sindikatuek bestelako interesak jarraitzen dituztela. Norbaitek ikusi zuen akaso sindikaturik curridigiaren (Curriculum eta Konpetentzia Digitala) bulldozerra agertu zenean? Entzun dudanez, curridigiaren kontua ez omen zen sindikatuen lehentasunetariko bat. Argi dago, bai”.
Bai, oso argi. Sindikatuak beste edoizein erakunde subentzionatu bat bezala funtzionatzen dute: beraien agenda eta interes propioekin, bere hizkuntza eta eszenografiarekin, baina gizartetik erabat urrunduta eta honi bizkarra emanda. Zer espero dezakegu iada mustro burokratiko hauetatik?
Magnifiko!
EZ EGITEA: oso interesgarria. Bera baitago gure esku. Bera bai.
Hau baita:
https://desinformemonos.org/que-hacer-con-las-ruinas-del-capitalismo/