Eneko Landaburu mediku higienista eta osasun alorreko dibulgatzailea da. Euskal Herrian Teoria higienista eta Elkar-entzute nazioarteko mugimendua ezagutarazten eta lehen atseden etxeak sortzen aitzindaria izan da. Osasunaren autogestioaren aldeko Sumendi elkarteko sustatzaileetako bat eta ¡Cuídate compa! liburu ezagunaren autorea da.
“Iruditzen zait gure gizarteak erru guztiak mikrobioei botatzen dizkietela, ez onartzeagatik gure sufrimenduetatik asko sortzen dituena gure bizitzeko modua dela” hitzak (2003-11-30, Argia) gaurkotasunez beteak diren garaiotan, beste elkarrizketa hau ekarri nahi dut, Jokin Bereziartuak 2018-09-14an Bergarako Goienan egina, Nola zaindu gure burua medikamenturik gabe? galderari erantzuten dion Enekoren hitzaldiaren bideoarekin batera.
Nola ulertzen duzu sendaketa prozesu bat? Badago sendatzerik medikamentuak hartu barik?
Sendaketa gorputzaren prozesu automatiko eta nahi gabeko bat da, arnasketa, digestioa edo zirkulazioa den moduan. Gaixo kroniko askok ez dakite euren gaitzetako asko hartzen ari diren medikamentuek sortzen dituztela. Egungo medikamentuek antzinako erremedioetan dute jatorria, sinismen oker batetik eratorritakoa: uste izatea sendabidea kanpotik etorriko den pozoi batek emango duela.
Antzina, naturak eskaintzen zituen elementu toxikoak –begetalak, animalak edo mineralak– erabiltzen ziren eta gaur egun, laborategietan sortutako toxikoak dira. Ondoeza bizirik dagoen gorputzaren defentsarako erreakzio bat da, eta hori toxikoen bidez geratzen saiatzea egoera larritzea da. Gaixotasuna zalantzan ari da jartzen gorputzari ematen ari zaren tratua, zeure burua hobeto tratatzeko ari zaizu eskatzen.
Uste duzu hipermedikalizatuta bizi garela gaur egun?
Nolako zura, halako ezpala. Gizarte kontsumista batek osasungintza kontsumista bat izango du. Nekazaritzako elikagaien industria indartsuak gaixotzen gaituzten elikagaiak eskaintzen dizkigu eta industria farmazeutiko ahalguztiduna tematuta dago bere produktuak saltzen jarraitzeko. Eta, nahasmenduaren edota beldurraren bidez, lortzen dute. Eta hiritarrok, beldurragatik edota erosotasunagatik, kasu egiten diogu.
Nola ikas genezake geure burua behar den moduan zaintzen?
Zeure burua zaintzen ikasteko nahia izatea hasiera ona da. Ivan Illich soziologoa ondorio batera iritsi zen 1975ean: hezkuntza berezkoa dugun ikasteko gogoa kentzen ari da eta osasungintzak osatu baino gehiago gaixotu egiten gaitu. Horregatik, ikasketaren eta osasunaren autogestioa proposatzen du: norberaren kabuz osatzen ikastea eta berbera egiten saiatzea gertukoekin.
Ondoezari aurre egiteko, atsedena proposatzen duzu. Zergatik?
Gure gorputzak kontserbaziorako sena dauka, nabarmen. Etengabe dago konpontzeko, garbitzeko, ordenatzeko, orekatzeko eta, finean, bizirik jarraitzeko lanean. Lo egiterakoan, energia aurrezterakoan eta gutxiago saiatzerakoan gorputzak energia gehiago dauka bizitzaren kontserbazio lan horretarako.
Atseden-etxea da zure proposamena.
Bai. Atseden-etxea edo osasun eskola deitzen diogu. Naturatik gertu dauden etxeak dira; bertan, deskantsatzeko elkartzen da jendea, gutxiago kontsumitzeko eta barne garbiketarako lekuak dira. Oraingoz ekimen pribatuak dira, ea egunen baten erakunde publiko bat animatzen den halako bat zabaltzera.
