Jatorriaz egunero: euskeraren etimologiak ezagutzeko eguneroko ariketa
Euskeraren Jatorriaren eta Iberiar Hizkuntza eta Kultura Elkartearen artean azken urteotan Paleohiztegia jarri dugu abian Interneten. Bertan, euskeraren 18 hiztegi, iberieraren 13, gazteleraren 3 hiztegi eta etruskoera, guantxera eta Europako ama hizkuntzaren hiztegi bana eskegi ditugu. Horien artean hitz, abizen, toponimo eta erroen hiztegi etimologikoak topatu daitezke. Guztira, 125.000 erregistro inguru jasota daude hiztegi horietan.
Gure berben jatorria ezagutzeak gure iragana ezagutzen laguntzen du, orainaldia ulertzen eta etorkizuna iradokitzen. Izan ere, dantzariek dioten moduan, atzeak erakusten du aurrea nola dantzatu. Gainera, hitzen benetako zentzuaz jabetzeak gure buruaren jabe izaten laguntzen du. Horregatik Botereek hizkuntza haien interesetara aldatu eta egokitu izan dute historian zehar. Eta horregatik euskera bereziki zapaldu egin dute, badakitelako Europako hizkuntza zaharrenetako honek ate asko ireki ditzakeela.
ikerle gehienek ez dute euskera hizkuntza isolatu gisa ikusten
Etimologien azterlan honetan, Paleohiztegiko ikerle gehienek ez dute euskera hizkuntza isolatu gisa ikusten. Siberiako desagertutako ket hizkuntzaren semantikak, morfologiak eta lexikoak euskerarekin duten antzekotasun handia ikusita, Imanol Agirrek frogatu zuen gure hizkuntzak Euroasiako substratu zaharretik edaten duela zuzenean. Eta, beraz, sedentarismoarekin hizkuntzen zatiketa izugarria gertatuta ere, toponimian, hidronimian, lexikoan eta beste zenbait hizkuntz elementutan osagai amankomunak daudela. Eta uste dugu ikuspegi zabal hori eduki behar dela etimologien azterlan honetan.
Kontuan hartu beharreko beste printzipio bat zera da: hitz bat idatzita jaso den lehenengo aldiak ez dio jatorria hizkuntza horri ematen. Dakigunez, latina eta arabiera izan dira antzina idazki gehien idatzi zituzten hizkuntzak, baina horrek ez du esan nahi bi hizkuntza horiek erabilitako milaka berbak beraienak direnik, batez ere aurreko hizkuntzak (iberiera…) ikertu nahi ez direnean. “Lege” berba, adibidez, zaila da latinetik etortzea aurretik iberieraz baldin badugu.
martxoaren 17tik aurrera Jatorriaz egunero izeneko ariketa jarriko dugu abian watxap eta telegram taldeetan eta Paleohiztegiaren aplikazioan
Eta orain, hiztegi horietan guztietan dauden proposamen etimologikoak hobeto ezagutzeko, martxoaren 17tik aurrera Jatorriaz egunero izeneko ariketa jarriko dugu abian, Jatorriaz egunero izeneko watxap eta telegram taldeen bidez eta Paleohiztegiaren aplikazioaren bitartez.
Horrela, egunero, euskeraren etimologietarako proposamenak ezagutzeko, Paleohiztegitik abiatuta, astelehenetik ostiralera, talde horietan oinarrizko hitz baten etimologiari buruz dauden proposamenak jarriko dira eta partaideek horiek irakurri eta zentzuzkoena dena baloratu ahal izango dute www.paleolingua.net-en kokatuta dagoen Paleohiztegian bere puntuazioa jarriz edota iruzkin bat gehituz.
Helburua da euskeraren oinarrizko hiztegi etimologiko kontrastatu bat izatea
Helburua da, epe ertainean, euskeraren oinarrizko hiztegi etimologiko kontrastatu bat izatea, jendearen eta adituen ekarpenak jasota.
Parte hartzeko, nahikoa da aipatutako kanaletako batean sartzea eta egunero jarriko diren proposamenei buruz gogoeta egin eta balorazioa ematea.
Parte hartzeko:
Watxap: https://chat.whatsapp.com/HJPVpmVPwbdCMIe5y86GpU
Telegram: https://t.me/+tN2v-tZbcF05NjFk
Edozein zalantzatarako:
Txaoo!
😉
(italiako-suitzaren herrialdetik, alpemendietan)…