Artikulu hau 2020ko apirilaren 18an argitaratu zen Berria egunkarian. Konfinamendu betean, beraz. Hala ere, bertan aipatzen diren afera askok ez dute gaurkotasunik galdu, eta horregatik berreskuratu dugu orain Independentea-rako.
EZIN dira bereizi, alde batetik, korona, aspaldi handiko birusik arriskutsuena litzatekeena, eta, bestetik, estatuek eta botere dibertsoek hartaz egiten duten erabilera.
Birus hau, guk haren berri jakin genuen lehenengo egunetik izan da erabilia: erabilita etorri zaigu. Erabilera horrek baldintzatu du birusaren historia mediatikoa, gure birusaren historia. Historia horren baitakoa da birusaren balizko birulentzia.
Gero, birulentzia hori (ohiz kanpokoa ote den) egiaztatu edo ezeztatu ahalko da, baina gertatzen ari dena ulertzeko, ez dira bereizten ahal birusa (gaiztoetan gaiztoena litzatekeena) eta emergentzia (gobernuek halako edo bestelako helburuz erabiliko luketena).
PARAMETRO ezin zenbatuzkoetan, ezin aitortuzkoetan da ohiko birusak baino larriagoa.
Ez da lehenengoa baina, beste batzuen moduan, gaizki-egin izate batetik heldu da birus hau. Garapen eredu batek eta industria praktika batzuek sorrarazi dute, inork halaxe nahita ez bada, horrelako gaitzak etor zitezkeela eta etorriko zirela ondo jakinaren gainean. Horretara, bada, jakile batzuek sortu egingo zela baldin bazekiten (eta, bistan da bazekitela), aldez aurretik izango zuten pentsatuta sortu eta gero zer egin. Ez ziren, birusa azaldutakoan, babes neurriak eta kanpainak inprobisatzen hasiko, oraindik ere gutxiago gaizki eginak aitortzen eta zuzentzen. Industriaren inertzian, gaizkian erabiltzen segituko dute. Oraingo alarma hots eta osasun plangintza guztiak, gaizki-egin izate horren baitan ulertu behar dira.
Baitezpadakoena, honezkero, lortua dute: ez dadin egia jakin edo zabaldu.
Osasun kontrolak ugarituko dira; izango da konfinatze aldi gehiago, ospitaleratze borondatezko eta behartuak… Halako batean, bizia eman-eta-kendu egiten duten makina txiki batzuk txertatuko dizkigute…
Birusaren krisi hau, astindu handi hau, ezin da ulertu teknologia berrien iraultza oldetik aparte. Teknologia horiek gogo-zabalik har ditzagun ari da terrenoa prestatzen.
HARRIGARRIENA zait, zeinen ondo ari zaien jokaldia ateratzen; gerra eta marketing globaleko teknikarik garratzenak nolako efikaziaz ari diren erabiltzen. Hitz bitan: shock-a eragin, eta saldu. Shock-aren ondotik, banakoen gaixoaldietan izaten den bezala, mantsoa izango da errekuperazioa… Gaixo den humanitatea, baina, hezurretaraino joa, markatuta geldituko da.
Baitezpadakoena, honezkero, lortua dute: ez dadin egia jakin edo zabaldu; sinets dadin, egiatan denarena ez baina, besterena dela errua: birusarena berarena, halako gobernurena… Aukeran, nahikoa arduratsua edo obedientea ez den jende arruntarena.
Ez dut pentsatzen inork birus hau laborategi batean deliberatuki sortu zuenik. Noski, izan liteke; ez dute, baina, halako muturretara iristeko beharrik. Oraingoan COVID-19ari egokitu zaio, hurrengoan berarekin jarraitu edo beste bati helduko diote: ez da birus, ez da gaitz edo gaitz-uste faltarik izango.
GAITZ eta gaitz-segidakoen ondorioz, ez baldin bagara gu geu gaiztotzen (senidea besteren eskuetan uzten, auzolaguna salatzen), beldurrez edo geurekeriaz bakar gaitezke, edo, orobat beldurrez, bestela maitasunez edo solidaritatez, besteengana bildu.
Bazterretan, kili-kolo, amets ederrak amesten jarraitu nahi duten lurtarrak bilduko dira.
Bildu, biziko diren gizaki gehienak, eta haien ondorengoak, beldurrezko baretasunean bilduko dira. Dagoeneko, erabat hiltzeari bezainbeste, erabat bizitzeari beldur bizi dira gizaki gehienak.
Bazterretan, kili-kolo, amets ederrak amesten jarraitu nahi duten lurtarrak bilduko dira. Bestelako mundu baten inongo segurantziarik gabe, makinen sistemarekin eta, beraz, euren buruarekin ere borrokan… Herri primitiboena bezalakoa, progresotik edo garapenetik aparteko mundua izango da haiena, bertan gaudeneko mundua.
«Humanoek beren gerra galdua dute», esaten du Isabelle Stengerrek; «haien mundua, bukatu egin da. Lurtarrek, berriz, ezin dute beren gerra galdu. Ikusteko dago, datozen hamarkadetan, zenbat humano gelditzen den lurtarren sailetan».
Egia da gaurkotasun osoa duela artikulu honek 2022. urtean. Eskerrik asko berriro ere, Pablo, orduan esateagatik eta orain gogora ekartzeagatik.
Ez dakit zerbait ikasi ote dugun azken hilabeteetan honi dagokionez… espero dezagun baietz. Batzuek, behintzat, nahiago dugu begiak ireki eta hala mantendu, min ematen duten arren.
Baina, oro har, esango nuke populazioaren zatirik handienak nahiago duela normaltasun itxurak egiten jarraitu, sinesmenek huts egiten dieten arren eta beren barnean hori nabarmen sentitzen duten arren.
Ezin dira bereizi birusa eta botere dibertsoek hartaz egiten duten erabilera, diozu. Hori adierazi genuen zenbaitek 2020ko udaberri hartan, gure inguru hurbilean (non bestela?): erdeinua, gaitzespena, iseka, tentsioa areagotzea leporatzea, burua galdu izana eta arduragabekeria egoztea… eta beste hainbat “opari” jaso genituen erantzun bakartzat.
Ikusten da nora eraman gaituen “jende arduratsuak”.
Teknologia horiek gogo-zabalik har ditzagun ari da terrenoa prestatzen, diozu. Eta, “arduratsu” horiek, ez dakit zeren izenean, “teknologia horiek” gogotsu hartzeaz gain, haurrei ere hala harrarazten saiatzen dira, eta hori ez dakit nola kalifikatu… baina esango nuke -labur esateko- tratu txarraren eta gatibutzaren normalizazioan eta, orobat, menpekotasunean heztea dela hori. Hain zuzen ere, nahi dutela diotenaren kontrakoa.
Eta bai, diozun bezala, baitezpadakoena, honezkero, lortua dute.
Ez dakit agintariak zoriondu egin behar ditugun edo gure malko garratzetan jarraitzea dagokigun.
“Lortua dute ez dadin egia jakin…zabaldu”
Hori DOK. Baina batik bat, jendeak “egiaren” aitzi ezer EZ EGITEA lortu eta bermatu ditek.
Alienazioa. Norberak egin beharrekoa
Besteren esku uztea: Erakundeen esku, Instituzioen esku, Leaderren esku, YAWHE , ALAH…, JINKO jaunen esku.