DEMOKRAZIA ZUZENA

Euskal Herrirako proposamen sozio-politikoaren oinarrizko ardatzak

Burujabetzan eta demokrazia zuzenean oinarritutako proposamen politiko berria aurkeztu dute Udal eta Batzar Nagusietarako hauteskundeetarako.

16

Jon Ander Etxebarria Garate

Euskadiko Biologoen Elkargoko Dekano ohia. Bilbo


Gaur, martxoak 23 osteguna, Bilboko Hika Ateneoan goizeko 11etan aurkeztu dute proposamen berria. Hau da plazaratu duten adierazpena:

Aurrekariak

Pandemiak sortu duen egoera sozio-politikoak Euskal Herrian dauden aukera politiko guztiak era berezian bildu ditu. Egia eta demokrazia izan dira kaltetu nagusiak, pandemiari aurre egiteko diktadurei dagozkien mekanismoak erabili izan direlako eta euskal gizartearen eskubide indibidual eta kolektiboen murrizketa eta urraketa nagusitu direlako.

Testuinguru horretan, argi eta garbi ikusi ahal izan dugu aukera politiko ultraeskuindar eta kontserbadoreak bat etorri direla aukera politiko nazionalista eta ezkerrekoekin, estatalista zein independentista. Oso argi utzi digute ohiko politika hori gaur egun erabat zaharkituta dagoen praktika politiko baterantz bideratuta dagoela. Botere egitura guztiekiko daukaten morrontzaren eraginez, ideologiak lausotuta geratu dira, eta euren jarduna eskubide indibidual eta kolektiboak urratzera iritsi da, bizikidetzaren oinarrizko elementu direnak.

Euskal Herriari dagozkion gobernu desberdinen porrota (Nabarra, Euskadi, Iparralde) oso larria izan da, estatu espainiar eta frantziarrarenak barne, alderdi politiko eta sindikatu guztiekin batera; ez baitira gai izan egoera pandemikoa aztertzeko eta arrazionalizatzeko. Euskal gizartetik aldendu dira eta berau babesik gabe utzi dute pertsonen oinarrizko eskubideen zapalketen aurrean.

Zer egin dezakegu?

Lehenik eta behin, behar beharrezkoa da euskal gizartearen parte hartzea bideratuko duen Herri Batzarrez (1) osaturiko erakunde neutral bat sortzea, gobernu eta alderdi politikoen mendekoa izango ez dena, gure herrietako biztanleen eskubide indibidual eta kolektiboak defendatuko dituena, eta, azken batean, herri eta gizaki bezala gure etorkizuna erabakitzeko eskubide demokratikoa bermatuko duena. Horrela, gure burujabetza gauzatuz.

Kontuan izan behar da plataforma horiek argi eta garbi identifikatu behar direla egiaren, eskubideen eta askatasunaren defentsarekin, herritar bakoitzaren ideologia erabat errespetatzeari dagokion zeharkakotasunarekin, ideologia hori printzipio demokratikoen barruan badago behintzat.

Aurkezten den proposamen honen ardatza, egungo egoera politikoaren aurrean beste era bateko alternatiba egituratzea da. Eskualdeetako eta tokian tokiko herritarren ahalduntzetik hasita, sistemaren aurrean olatua bihurtu behar duen alternatiba. Urratsez urrats daukagun sistema aldatzeko mugimendua. Subiranotasun osoz funtzionatuko duten herri-plataforma eta batzarreetan oinarrituko den alternatiba, gaur egun sistemaren esku geratzen diren hainbat arloren kargu eginez eta hauek eraldatuz esku artean dituzten jakintza eta baliabideen bitartez, gure herri honen jatorrizko ohitura eta ikuspegiak gaurkotuz eta berreskuratuz, benetako Auzolana eta Batzarreen bidez.

Burujabetza izango da Batzarre hauen funtsezko ezaugarria eta entitate gisa eratuko dira. Entitate horiek beren kasa aztertuko eta xedatuko dute guztion ondasunaren kudeaketarako biderik egokiena, hauxe da izan ere gure herrien tradizioa, komunalaren edo herri-ondasunen erabilera.

Testuinguru orokor honetan, eta bizi garen herrialdearen berezko ezaugarriak kontuan hartuta, plataforma guztiek kontseilu koordinatzaile eta aholkulari moduko baten, Biltzar baten, egon beharko lukete presente bere ordezkaritza batekin; alde batetik gure izaeraren berezko gai orokorrei erantzuteko eta bestetik, Batzarreen arteko elkarlana gauzatzeko, hauen arteko esperientzien trukea eta guztien hobekuntza erraztuz, Batzarre bakoitzaren burujabetza eta erabakitzeko gaitasuna oztopatu gabe.

Zer estrategia erabili behar da horretarako?

Berehala datozen 2023ko maiatzean egingo diren udal eta foru hauteskundeen aurrean, abiapuntua tokian tokiko edota eskualde mailako lanketa egitea da, auzo-olatu hori sortzeko. Proposamen hau garatzeko udal hauteskundeak autonomia erkidegokoak eta estatukoak baino askoz egokiagoak dira, herritarrengandik hurbilago daudelako. Arrakasta lortzen den tokietan, hauteskundeetara Herri Plataformaren hautagaitza aurkeztea izango da aukera, tokian tokiko plataforma eta tokian tokiko erara, udaletxe eta Batzar Nagusietako barruti bakoitzean hautagai zerrendak eratuz, demokrazia zuzenaren gauzatze bezala, udal Batzarreak errotuz.

Helburu hori betetzen ez den lekuetan eta zerrenda osatzeko aukerarik ez dagoenean, Demokrazia Zuzena adieraziko duen boto-paper burujabe bat aurkeztea litzateke proposamena, hauteskunde sistemak boto baliogabetzat zenbatuko lukeena (Burujabetza – Demokrazia Zuzena proposamenarekin bat eginez). Modu honetara, bigarren irakurketa baten beste herrietan aurkeztutako plataforma guztiekin bat egiteko borondatea eta babesa azalduko lieke gainontzeko alderdi politikoei, ordezkaritza lortu dutenekin eta bere herri eta eskualdetako garapen politikoarekin erlazionatuz.

Ezinbesteko baldintza bezala, instituzio baten operatibo izatea inoiz erabakitzen duten hautetsiak herri bakoitzeko Batzarrearen bozeramaile soilak izango dira. Horretara, sekula ez dute ohiko ordezkaritza politiko funtzioa beteko, Batzarrea eta dagokion instituzioaren artean zubigintzarena baino, erabakiak Batzarretik instituziora eta instituziotik Batzarrera eramanez.

Beraz, proposamen hau, norbanakoak, herritarrak, bere ingurunean eta bere kabuz ahalduntzean oinarritzen da, tokian tokiko autokudeaketarako elkarlana bilatuz. Horrela, politika egiteko modu berri bat bultzatuko litzateke, gaur egun alderdiek ezartzen duten politikarekin zerikusirik ez duena. Kontua litzateke batzarreetan hartutako erabakiak udaletan azaltzea eta, ondoren, eskualdeka batzea, Hegoaldeko lurralde historikoak (Nabarra, Araba, Bizkaia, Gipuzkoa) barne.

Proposatutako alternatibak demokrazia zuzena garatzeko oinarriak sortzea bultzatzen du, eta honek esan nahi du gaur egungo alderdi politiko tradizionalen sistematik zeharo aldentzen garela. Hartzen diren erabaki politikoetan herritarren ahotsa gero eta presenteago egotea, betiere legearen barruan, ahalbidetuko duen demokrazia zuzena. Gizakiari errespetuan oinarritutako demokrazia.

Laburbilduz, tokian tokiko batzarre eta hauteskunde-elkarteak sortzea eta hautagai-zerrendak aurkeztea proposatzen dugu, herriaren burujabetza adierazpenari bidea emateko. Eta esan bezala, hori posible ez den lekuetan hautagai-zerrendarik ez dagoelako, dei egiten dugu boto-paper burujabearekin bozkatzeko, zenbatuko den boto nuloa izango delako, Burujabetza – Demokrazia Zuzena aldarrikatzen duen herri plataforma hauen alternatibarekin bat eginez.

Proposamen hau gure gizartean autokudeaketarako sor daitezkeen beste hainbat aukerarekin bateragarria da, baita abstentzio aktiborako proposamenekin ere. Izan ere, boto-paper subirano baliogabearen ildo berdinean baitoa, gaur egungo politikarekin herritar ugarik sentitzen dugun atsekabea agertuz eta abstentzionismo aktiboaren esentzia bera ere gordez. Auto-kudeaketa eta antolaketa alternatiboak bilatzeak, batzarrea, auzolana eta komunalaren filosofia berdinarekin bat egiten du.

Azken baten, proposatzen dena gizarte eredu duin eta osasuntsua eraikitzea da. Helburua ohiko alderdi politiko eta gobernuen eskutik eta hauen morrontzaz nahieran zelatatu eta zapaltzen gaituen sistema eraldatzea eta alternatiba bat eraikitzea da. Herria bere-bereak izan dituen batzarreetan antolatzea nahi dugu, demokrazia zuzenaren bideetatik.

Pertsona bakoitza bere herriko Batzarrean antolatzea proposatzen dugu, hau izan baita beti gure ordezkaritza zuzena islatu duen sistema. Azken helburua udalaren osoko bilkura Batzarrea bihurtzea da, berez herriari modu legitimoan dagokion egiazko demokrazia berreskuratuz.

Gure proposamena eskura ditugun baliabide guztiak erabiliz sistemari aurre egitea da, barrutik zein kanpotik. Hurbilenetik has gaitezen, udaletatik eta foru aldundietatik. Ez diezaiegun gobernatzen utzi jauntxo moderno hauei, berreskura ditzagun geure balio eta eskubideak, geure egiazko demokrazia.

Burujabetza
Demokrazia Zuzena

Bilbo, 2023ko martxoak 23

(1) Euskaraz “batzar” eta “batzarre” desberdintzen dira, lehena edozein erakunderen bilera bezala, eta bigarrena, herriak edo udalak egiten duen bilera berezia.

Nahi baduzu, Independenteak aurrera egin dezan lagundu dezakezu. Idatziz, itzuliz, janariz, irudigintzan, bideogintzan, bertsotan, diseinuan, informatikan, psikologia klinikoan, abokatutzan edo diruz ere bai. Ziberjazarpenari aurre! INDEPENDENTEA LAGUNDU >

Honen harira

16 erantzun “Euskal Herrirako proposamen sozio-politikoaren oinarrizko ardatzak” bidalketan

  1. “Estatu espainiar eta frantziarrarenak barne, alderdi politiko eta sindikatu guztiekin batera; ez baitira gai izan egoera pandemikoa aztertzeko eta arrazionalizatzeko.”

    Hau entzun behar…. Horrela hasten da arima saltzen, pixkanaka pixkanaka. Konturatzerako, ez dago atzera bueltarik eta “sistemak” garaitu zaitu.

  2. Oso ondo, baina oso gaizki. Oso ondo planteatzen dena, eta oso gaizki, dagoeneko hitzak usteltzen eta jendea nahasten ari garelako. Demokrazia zuzena ez da sistema ustel baten barruan hauteskundeak egitea, hori da betikoa. Zorigaiztokoa iruditzen zait demokrazia zuzenarena erabiltzea hauteskunde-plataformak bultzatzeko. Zuzeneko demokrazia da politika egitea orain joko-arau zorrotzak ezartzen dituzten erakundeetatik kanpo. Ondo hasten zarete engainatzen. Horrek baieztatzen dit abstenitu beharra dagoela, zeren beti baitago bere burua besteak baino azkarragoa dela uste duenik.
    Benetako demokrazia zuzena eta abstentzio aktiboa!

  3. Gora gizabidea eta auzokrazia, euskualdunon arima ta gorpua.

    Gakoan jo duzue. Zorionak eta milesker!

    Oraingoz, agian, lanketa gehiago behar du herriak: Kultura politikoa, hiztegi garbia eta zorrotza, kontesturatzea…

    Gainera, burugogorren sabotaiari aurre egitea ere ezinbestekoa. Alderdizaleek eta instituzioek beraien lana zapuztea, alperrikako iskanbila eta abar leporatuko dizkigute. Horren aurrean burujabeok elkarlana aldarrikatu behar dugu: Adibidez, alderdiei auzoen nahiak eta beharrak helarazten mesede egingo diegula, alderdien zerrendak eta auzokrazian hautatutako ordezkariak bateratu daitezkeela eta abar. Uler dezatela ez garela beste sekta edo fakzio bat, beraien jokoan beste jokalari bat, bizi den Herria baizik. Jo ta ke.

  4. Besterik gabe, “sistemaren barrutik sistema eraldatzea”, oso ideia originala izango litzateke 11 mila alditan saiakerak dagoeneko egin izango ez balira. Zorte on, baina nire aldetik eta aurrekariak kontutan hartuz ABSTENTZIOA, AUTOKUDEAKETA eta alderdi guztien disoluzioaren alde lan egiteari ekingo diot

  5. Zorionak!
    Matxinadan antolatzen garenean utziko ditut sasi hauteskundeak.
    Bitartean, bidean egoten egon beharrean, praktikoa izaten jarraituko dut…. baezpada

  6. Hauteskundeak eta demokrazia zuzena? Ez dakit ba…
    Sistema, barrutik aldatu? Ez dakit ba…

  7. Lehenik, terminologia aldetik, BATZARRE/ BATZAR gauza bera da.
    Bada berbarik “batzar” motak bereizteko:
    Eskualdekoei, adibidez, BILKURAk dei diezaiekegu;
    herri mailakoei, BILERAk, eta auzo mailakoei ZELAIAk.

  8. Batzar, biltzar, batzarre, batzarra, biltzarre, asanblada, bilera, topaketa…
    Zentzu horretan ezagutu dudan antolakuntza aukerarik interesgarriena izan da gune irekia, Gentza Elederren bitartez.
    Bueno, eta bertso afaria ez da huskeria.

  9. ABSTENTZIO
    AKTIBOAK, ni abstentziora eroan gura banau, txit potentekl AKTIBO izan beharko dau, eta ez euli kaka

  10. Egoeraren analisia:
    Ez nator guztiz bat, diño zuenean dena berdintsu izan direla Plandemiaren aurrean.
    Ez horixe. Ez dira portatu da al berdintsu, naiz eta despitatuak egon.

    Aurrera begira:
    Abstentzioa proposatzera bazatoze, hori etxea teilatutik eraikitzen hastea bezala. Ez kontatu nirekin, etapak erretzera bazatozte

    Lehen etapa jendea edukatzea izanen da, eta horretarako urte asko beharko da.
    Hori teilatuan bizitzerik at.

    Ez
    Hasi teilatutik.eta ez bizi teilatuan.

    GURE lehen pausua “demolazia zuzenean” AUZOA da eta AUZOKRAZIA.

    Beti izan da horrela EHan

  11. Abstentzioa baino boto zuriaren alde egin nuen, baina orain badaukat nori bozkatu behintzat.

Utzi iruzkina, izen eta abizenez

Azken artikuluak