Hona hemen herriBiltzaren agiria:
Euzko Alderdi Jeltzaleak (Jeltzale = Jaungoikoa Eta Lege zaharra zale), lehen Aberri Eguna 1932an ospatu zuen, Pazko igandez, politika eta erlijioa uztartuz. Gure iritziz, Aberria Pazko igandez ospatzea ez da egokia, egun horrek erlijioarekin duen loturagatik.
EH Bildu ez da erakunde nazionala eta Hego Euskal Herriarentzat Aberri Eguna Pazko igandez Iruñan ospatzen du.
EH Bai ez da erakunde nazionala eta bultzatu duen “Ipar Euskal Herriko Mugimendu Abertzalearen Jardunaldiak” antolatzeko ekimena, zeinek bere gain hartu duen Ipar Euskal Herriarentzat Aberri Eguna Pazko igandez Itsasun ospatzea, ez da ekimen nazionala.
Ernai ez da erakunde nazionala eta EH bilduk Iruñan antolatzen duen ekitaldira joateko deia zabaldu du.
Jardunek Aberri Eguna Pazko igandez Gernikan ospatzen du.
Euskal Herria Baterak Aberri Eguna Pazkoz ospatzen du.
Gure ustez, Aberri Eguna nazionala izan behar da eta ez da erlijioari lotua izan behar.
Gauzak hola, herriBiltzak nahiago du Aberri Eguna izaera nazionalarekin eta beste egun batez ospa dadin.
Bizkaian, 2023ko otsailaren 5ean
herriBiltza
PAZKO/0
BAZKO
*BOROA-AUZ-UKU-UNE…
…BOA-AZ-KO…
…BAZKO/PAZKO
“BURUGOITIKO GUNEA, BURUJABETZA LO UNEA”
Ez da egun txarra Aberri Eguna ospatzeko.
Erlijioarena norbere erara ulertzea besteri ez dago.
Erromako elizak bere egin zituen herritarren jatorrizko bestak, seguraski baita Bazkoko ospakizuna ere. Kolonizazio kulturalerako erarik onena baita gauzen izenak eta esanahiak aldatzea, zuzenean ezabatzen saiatzea baino.
Proposamena zinez interesgarria da.
Eragile abertzale batek antolaketa eta jarduera nazionala izan behar ditu. Hori horrela ez bada, bere abertzaletasuna zalantzazkoa litzateke. Bestalde, jarduera euskaraz garatzea ere funtsezko parametroa da. Aipatutako eragileen euskararekiko praxia ezaguna da, eta ez da batere aldekoa (diskurtsoa bai, noski, baina hori erabat demagogikoa da).
Ados nago Aberri Eguna ez dela erlijioarekin lotu behar. Zein egun izan daiteke egokia?
Urtarrilaren 1a; maiatzaren 1a; ekainaren 23a egunik luzeena delako eta ez 24a elizak emandako kutsu erlijiosoagatik udarako igarotzea edo solstizioa estaltzearren; gauza bera negukoaz esan ahal dena. Zalantzarik gabe, abuztuaren 15ak dakarrena (Errozabalgo guduan, 778. urtean, euskaldunak frankoen kontra). Baita, abenduaren 3a ere, baina, ez EAEko euskararen egun moduan ulertuta, nafar estatuaren (eta euskararen) eguna baino!
Liburu iturria: “Lurraldea eta Herria”, Eneko Bidegainena.
Nazio mailako jaiez, kirolez, postaz, liburutegiaz, garraio sareez, hedabideez edo sortu beharrekoez egiten du aipu egileak. Irakurtzea merezi du.
Elizak inondikoak egin ditu leku-izenak santutzen, Mari Anderea Andra-Mariz ordezten, etab.
Baina izen, ikur eta data horiek geureak dira, ez Elizateak.
Beraz, Elizak ospa dezala, eta ez geuk.
Ez dugu mugitu beharrik geuretik “Basko-Egunetik” eta abarretatik.
Hori da eni deritzona.
Aspaldi izan dut urtarrilaren 1a ospatzeko gogo bizia (hain aspaldi, beharbada joana jatala jitea jada ;-).
Herribesta polita egiteko data primerakoa, urtea hasteagaz, besta, bost puxtarri!
Berezi agertuko ginateke gainerako mundutarren begietan, berriz, bai horixe, (Ab)erri egunerako itzel aproposa ;-)!
Euskarazko jai txiki ugari nahi ditut nik urte osoan zehar. Han eta hemen. Benetan herritarrak, pentsakera eta izakera ugaritakoak batzen gaituena, bizitza ospatze hutserako eta elkar topatzeko eta elkarrizketarako. Euskeraz. Herri sendo bat bagina bezala, tarte batez!
Egutegi baten bilduta ikusi gura nituzke holakoak, mapa batean. Oinez edo bizikleta hartuta batetik bestera urte osoa emateko moduan ;-)!
Jaiak ospatzeko moldea interesatzen zait asko.
Zelan elkartu jairako, ospaketarako? Ze tarte bakoitzaren sorkuntzari, bat-batekoari, elkarrekikoari? Zelako toki-txokoetan?
Zer jaki-edaki? Energia-teknologia eta megafoniarik gabe, nola egingo genuke? (Sasoi baten jai-molde proposamen batzirroboratu gendun Zulo Irekia izenaz, Gune Irekiaren moldetik: https://drive.google.com/file/d/0B1qiruj3N9e8Vl9ZZmt0MUxWQmc/view?resourcekey=0-_NE0OZoGifdrP5mJaeoHbA).
Aitortuko dot: aberri hitzagaz beldur naz. Zorokeria eta sakrifizioa datorkit burura. Aberria ala hil ;-)! Militarrak. Politikariak. Aspergarria, serioegia, handikia, eta,… herriaren kontrakoa?
Aberria, espainol-frantsesegia, ere bai, izpiluz. Hau da: haietako batzuk (uste dut, benetan, gutxi batzuk direla, han ere goitik behera inposatzen den kontua dela, gizajo behekoak goikoen alde gerrara joan daitezen, edo selekzioari begira gera daitezen txotxolo, telebistari) patriotak direnez eta bandera-himnoa-patria daukatenez.
Espainia, Frantzia, oso hitz patri(di?)otak, deus gutxi esan nahi dutenak, jauntxoek historian zehar hainbat herri zapaldu izanaren ondorengo konstrukto destruktibo/suntsigarriak.
Eta euskal herria, euskaraz gustura dabilen edozeinegaz berbaz, kantuan, bertsotan edo irriz berba barriak jostari asmatzen.
Gogokoago hitza, herria: laburragoa, txikiagoa, zaharragoa, xumeagoa, xelebreagoa. Herria edozein itsaso, baso, kobazulo edo taskatan topatzen dot sarri, toki eta unerik ezustekoenetan ere.
Gentza Eleder
ps. Hemen ereserkigai bat dotore emana, abertzaleentzat, Artolarena ;-)! https://www.youtube.com/watch?v=dhJ9h_lROng
Eta hemen bandera proposamena Sarrionandiak, Ruperrek kantatua:
https://www.youtube.com/watch?v=d-u2lZgX7tc
Pazko Astelehena baino hiru hamarkada lehenago erein zen abertzaletasunaren hazia: 1901ko irailaren 11-an Hondarribian egin zen lehen “Eskualtzaleen Biltzarra”. Bertaratu zirenen artean Sabino Arana, Resurreción María Azkue eta Julio Urkixo bizkaitarrak, Arturo Campión nafarra, Landarretche benafarra, Serapio Mujika gipuzkoarra… eta garai hartan eragin handiko hegoaldeko zein iparraldeko hainbat pertsona.
Egunak egun, ikuspuntu estrategiko batetik, Aberri Eguna irailaren 11an ospatuko balitz, hau da, Kataluniako Diadaren egun berean, milioika biztanleren “sinergia” sortzeko aukera paregabea genuke. Egin kontu.
Aldatzekotan eta inguruan Irati filma dabilkigula probestuz, uste dut euskaldunen ubera historikoan kokatzen den bakarra abuztuaren 15a dela, Orreagako (Errozabalgo) Bataila.
Norberak izan dezake gustu bat edo beste, baina aglutinatzaile nahi badu (eta ez beste taldetxo bat gehiago), indar emozional handiko zerbait behar du, gure oroimen kolektiboari loturik, une oso seinalatuei.
Pazko astelehena jada finkaturik dago aspaldi, herri erresistentziako egunak izan ziren urte luzez. Erlijioarena… norberak bizi dezala nahi duen bezala, Joxemik aipatu bezala. San Patrizio ere irlandesen festa handia da, eta ez dut uste erlijio katolikoaren egun gisa gogoratzen denik, hori ere badagoen arren, nahi duenak.
Kaixo lagunok:
Eskerrik asko zuen gogoeta interesgarriengatik eta ekarpen berritzaileengatik.
Ni gogotsu batuko nintzateke euskal hiztun euskaldunekin berehalako itzulpen sistema antolaturik euskal hiztun ez diren euskaldunentzat; denok batera, inor ez bazterrean moduko batzarra prestatzeko tresnak baditugu egun eta.
Utziko al nauzue nire zalantza agertzen, lagunok?
Data bat bilatu aurretik gehiago bilatu nahi nuke denok batera eraman, higiarazi, bultzatu, aupatu, elkartu… arazi gaitzakeen “aitzakia”, arrazoia, edo gaia…? Aberri egunak izan behar al du? Horrenbeste zatiketa eta lehia, itxurakeria eta politika barne biltzen dituen gai edo egun edo data horrek?
Hori al da elkarrekin egon gaitezen denok nahi dugun abiapuntua? Ala bestelako “ospakizunak” (“gaiak” aitzakiak”…) elkar gintzake errazago?
Guk nahi bezain batuta al gaude elkar gaitezen? Zeren bueltan? Ala lehenago aztertu behar ote genuke zein hurbil eta gertu gauden elkarrekiko eta zeren inguruan, denok biltzeko data bilatu aurretik?
Zatitutako zatien artean, zatiki berekoen artean biltzeari ongi al deritzozue? Hau da, gure ezberdintasun eta alde nabarmenak eragiten dituzten arrazoinak mahai gainean jarri eta landu gabe gai al ginateke denok batera biltzeko? Hala balitz.. zer izan liteke hori lortuko lukeen eragilea?
Euskara bera, agian? Ikusi dugu ezetz.
Aberria? ez du eginkizun hori bete ahal izan oraino.
Independentzia? Are gutxiago.
Ikurrina? Bakoitzak bere erara interpretatzen du bere esanahia.
Abertzaletasuna? Kale egin du aurkeztu dugun moduan. San Joan sua?
Eskerrik asko lagunok nire kezka irakurtzeagatik.
Ez dut gehiago luzatu nahi.
Baina bai grinaz irakurriko nituzke zuen ideiak.
Besarkada bana
Betiko Aberri Eguna eta proposatzen diren guztietan ospatu dezagun desagertzen uzten ari garen Euskal Herriaren eguna. Azken buruan Aberri hitzak ere jainkozko izaera dauka Harluxet Entziklopediari erreparatuz gero. Erri hitzarekin batera gainera 2000 urtetako historia idatzita daukate biek. Bestelako egun bat adostu eta finkatzeko mogimendu/erakunde indartsu bat euki beharko genuke atzean: Euskaldunia, Biltzarre, Jardun, Herritar batasuna, Eusko Ekintza, Bizitza, Orreaga, Nabarralde, ENA, … Eta egon daitezkeen bestelako taldeak elkartuta.
Jendea guztiari irekitako Nazio Ikurrei buruzko biltzar bietan, Bilbon eta Iruñan, Herriaren izenaz, banderaz, armarriaz, himnoaz, lemaz, egutegi nazionalak zein aberri egunaz, adostasun bakarrak Gernikako Arbola himnoaz, gehiengo haundiz eta ez hain haundiz Zazpiak Bat armarriaz, atera ziren.
Euskaldunok historiako “tartetxo” batean izan genuen Nafarroako erreinuko ikurrak errebindikatzeko zilegitasun “erromantikoaz” guztiz ados egon arren, oraindik gaur egunean dirauen euskararen biziraupenerako borroka nekagarrian, irailak 11a, kataluniarrekin batera ospatzeak, beharbada proposatutako data denetatik eraginkorrena izan liteke? Batez ere mediatikoki.
Bide batez, abertzaletasun kontzientziaren hasierako data esanguratsu hau gogora ekarriz, egungo euskal gizartea anitza dela aintzat hartzen badugu, zuhurtziaz, batasun eraikitzaile tresna indartsuenak aukeratzeko irizpide soilarekin proposatzen da irailaren 11, Hondarribian; “Euskaltzaleen Biltzarra”-ren lehen bilera bertan egin bait zen 1901. urtean; Iparralde, Nafarroa eta Euskadiko elkargunean berariaz aukeratua).
Azkenik aipatu, 1932an, Eusko Alderdi Jeltzaleak (PNV) Aste santuko katolikoko Pazko Igandean ospatzea erabaki zuela lehen aldiz. Zenbaitzuk diotenez Sabinok hau idatzi omen zuelako: «Pero el Domingo de Resurrección de 1882, ¡bendito el día en que conocí a mi patria!…»
“Euskaltzaleen Biltzarra”ko kide bat zen Sabino Aranak, kristaua izanik, zihurrenik bazekien judutarrek esklabutzatik liberatuak izan ziren data ospatzen zutela “Pascha” egunean.
ziurrenik