Shock egoeran zegoen biztanleria konfinatuak orduak eta orduak ematen zituen telebistaren aurrean, gertatzen ari zenari buruzko informazioa lortzen saiatzen. Komunikabide handiek oligarkia kapitalistarekin duten harremana aspalditik ezagutzen bazen ere, orain artean inoiz ez bezala erakutsi du burgesia handiak guztiak absolutuki kontrolatzeko duen gaitasuna.
Gertatuko zenaren jakinaren gainean egon balira bezala, 2019ko ekainean BBCk Trusted News Summit delakoa jarri zuen martxan, plataforma teknologikoak eta munduko editore nagusiak bildu zituena Konfiantzazko Albisteen Ekimena (TNI, ingelesezko siglak) eraikitzeko helburuarekin, informazio “kaltegarriak” blokeatzeko edo ezabatzeko. OMEk pandemia hasi zela adierazi eta bi astera, TNIk «txertoei buruzko desinformazio kaltegarriari aurre egiteko» helburua asumitu zuen (1), eta hedadura izugarri handia hartu zuen. Bere berri propioen arabera, bere bazkideak jada honako hauek ziren: Associated Press, France Press Agentzia, BBC, CBC/Radio-Canada, Radiodifusioko Europar Batasuna (EBU), Facebook, Financial Times, First Draft, Google/YouTube, The Hindu, Microsoft, Reuters, Kazetaritzaren Azterketarako Reuters Institutua, Twitter, The Washington Post… Kide hauek berehala ohartaraziko zioten elkarri “eduki desegokia” zegoela, eta hau «berehala berrikusiko da, desinformazioa berriro argitaratuko ez dela bermatzeko» (2). Hau da, ezabatu egin zuten.
Hedabideak kontrolatzeko mekanismo hori munduko botere ekonomikoko zentro handien zerbitzura dago
Enpresa hauek bazkiderik egokienak bilatzen dituzte herrialde bakoitzean. Espainiar Estatuan, EFE Agentzia, Newtral eta Maldita International Fact-Checking Network (IFCN) delakoaren parte dira, eta elkarte hori da, Facebook/Whatsapp eta Google/Youtuberekin (3) lankidetza estuan, albiste “kaltegarriak” detektatzeaz arduratzen den taldearen nukleo nagusia. EFEk, Newtralek eta Malditak faltsutzat (fake) kalifikatzen dute munduko edozein tokitako zientzialariek ematen duten informazio oro, nagusi den bertsioa zalantzan jartzen duenean. Zentsuraren azkartasuna informazioa eman duen ikertzailearen lanbide-kategoriarekiko zuzenki proportzionala dela esan daiteke. Baina ez dute doan egiten. Newtral enpresak, La Sextarekin lotutako Ana Pastor kazetariarenak, 10.000 eurotik beherako kapital soziala deklaratu zuen 2017ko urrian. 2020an 2.500.000 euro baino gehiago fakturatu zituela esan zuen (4).
Hedabideak kontrolatzeko mekanismo hori munduko botere ekonomikoko zentro handien zerbitzura dago. Hain zuzen ere, Covid pandemiaren inguruan, botere-gune horiek aurrerapauso handiak eman dituzte kapitalaren funtsezko bitartekoak zentralizatzeko.
Hau ezagutzea ezinbestekoa da boterearen engranajea ulertu nahi duen nornahirentzat
Prozesu hau ezagutzea ezinbestekoa da erakunde komunistentzat eta boterearen engranajea ulertu nahi duen nornahirentzat.
Estatu espainiarrean, hain zuzen ere, enpresa handiek komunikabideei ematen dieten finantzazioa ezkutuan mantentzen da botere politikoaren adostasunarekin, kasu honetan “Gobernu progresistaren” konplizitatearekin: “Ibex-35eko enpresen kode etikoa sinatzeko adostasunik izan ez zuen puntu bakarra komunikabideetan egindako inbertsioa publiko egitea izan zen” (5).
Une honetan, munduan burtsan gehien kotizatzen duten enpresak bost teknologikoak dira: Alphabet (Google), Amazon, Facebook, Apple eta Microsoft; GAFAM gisa ezagutzen den multzoa. Kontzentratzen duten botere ikaragarria azpimarratzea ez da beharrezkoa, baina, datu bat ematearren, Facebookek adierazi zuen 2019an 1,56 mila milioi erabiltzaile zituela egunero.
Garrantzitsua da azpimarratzea munduko Inbertsio Funts handienek – Vanguard Group, BlackRock, State Street Corporation, Fidelity Management and Research (FMR), Geode Capital Management eta Northern Trust Corporation, aldi berean beraien artean elkarlotuta daudenak – GAFAMen akzioen zati handia kontrolatzen dutela, hau da, Alphabet (Google), Amazon, Facebook, Apple eta Microsoftena. Gainera, Blackrockek, Vanguardek eta State Streetek bat egiten dute bai burtsan balio handiena duten enpresa berrien akziodunetan eta bai ohiko konglomeratu mediatikoetan: Time Warnar, Comcast, Disney eta News Corporation.
Ez da kontrol enpresariala bakarrik. Botere politikoa zuzeneko konplizea da
Estatu espainolean, inbertsio-funts horiek informazioaren ekoizpena eta iritziaren sorrera kontrolatzen dute komunikazioaren erraldoi horien bidez, eta, horrez gain, 2020ko azarotik, Blackrock eta beste inbertsio-funts handi bat, CVC, Prisa Taldearen jabe handienak dira, El País eta Cadena SER barne, 1.000 milioi eurotik gorako bere zorra erosi baitzuten. Gainera, Blakrock Espainiako Estatuko talde mediatiko nagusien akzioen zati handi baten jabea da. Zuzenean kontrolatzen du Atresmedia taldeko akziodunen zati bat; Antena 3 eta La Sextaren jabea, eta Mediaset taldekoa, Cuatro eta Telecincoren jabea (6).
Ez da kontrol enpresariala bakarrik. Botere politikoa zuzeneko konplizea da eta diru-laguntzen bidez erosten ditu komunikabideak, pandemiaren inguruko ildo ofizialari eusteko baldintzarekin; guztiak, ezker abertzaleko egunkariak barne, Gara eta Berria (7).
Zirkulua Covid txertoen negozioan parte hartzen duten multinazional farmazeutikoekin ixten da, hauek ere Inbertsio Funts handiek kontrolatzen baitituzte. Pfizer estatubatuarra, txertoen lasterketako irabazle argia, Inbertsio Funts handien beraien jabetzakoa da. Vanguard da Pfizerren akziodun nagusia, eta bigarrena Blackrock da. Vanguard, Blackrock eta State Street Modernako akziodun nagusien artean daude.
Blackrockek eta Vanguardek, beraiek bakarrik, 16 bilioi dolar administratzen dituzte. Estatu bat izango balira, munduko hirugarren potentzia izango lirateke, AEBen eta Txinaren atzetik. Beren irabaziak, txertoak direla-eta, erraldoiak dira. Adibidez, Omicron aldaeraren agerpenak eta haren larritasunari buruzko hedapen funtsik gabeak, astebetean, Pfizer eta Modernako zuzendari nagusi eta akziodun nagusiek 10.000 milioi dolar baino gehiago irabaztea eragin zuten.
Mpr21etik ekarria, iturria: Coordinación de Núcleos Comunistas-2022/07/14
Independenteko lantaldeak itzulia.
Erreferentzia guztiak:
(1) https://www.bbc.com/mediacentre/2020/trusted-news-initiative-vaccine-disinformation
(2) https://cbc.radio-canada.ca/en/media-centre/trusted-news-initiative-plan-disinformation-coronavirus
(3) https://www.lavanguardia.com/television/20190312/461005086300/facebook-ana-pastor-newtral-fake-news-noticias-falsas.html
(4) https://www.expansion.com/directorio-empresas/newtral-media-audiovisual-sl_9392972_J48_28.html?fbclid=IwAR3I69jFn9VqQQ-RanVrx63JhNEX7gvG6jmUvkJNXKv–WL0Qj6jbFFTs8U
(5) Lan garrantzitsu hau irakurtzea gomendatzen dugu: «Comunicación y estructura invisible de poder: fondos de inversión en el accionariado de las empresas mediáticas» (2019) http://profesionaldelainformacion.com/contenidos/2019/nov/mancinas-ruiz-martin.pdf
(6) https://www.alertadigital.com/2021/07/18/la-multinacional-farmaceutica-pfizer-y-los-grandes-medios-de-comunicacion-de-espana-comparten-accionariado/
(7) https://www.euskadi.eus/gobierno-vasco/-/eli/es-pv/res/2021/11/23/65/dof/spa/html/
Eta euskal herriko hedabideak zer?
Salduak daude ala ergel fededunak baino ez dira?
Informazio ezinbesteko, hi
Ama eta kamarera Sarasako hori