…Eh txo! Gehiegi itxoiten duk.
Hertzainak – Eh Txo! (Hertzainak 1984)
Atera hadi kalera, ta berreskura
hire martxa, itxoiten
ezin duk ezer
lortu…
«Osasun-larrialdia» eta Nafarroako Gobernuaren errepresio-neurri murriztaileak kontuan hartuta, Hatortxu Rock ekitaldiaren 25. edizioa bertan behera uztea erabaki dute jaialdiaren antolatzaileek.
Galera ekonomiko handia dakarkie egindako aukerak, baina jaialdiari eutsi eta gero aurrera egin ezingo balute, galerak hamar aldiz handiagoak izango liratekeela adierazi dute.
Hauek al dira Euskal Herriko rockeroak? Argazkia txundigarria da; sumisioa eta gaizki ulertutako erantzukizun eta elkartasunaren kontzeptua. A zer epel-koadrila! 80ko eta 90eko hamarkadetan, rockak aurrera egin zuen gertatzen ari ziren gauzak esateko, salatzeko, protesta egiteko, gehienetan zentimorik irabazi gabe, edo ezer gutxi irabaziz. Gaurko rockero hauek, aldiz, arrakasta eta dirua besterik ez dituzte bilatzen. Punk musika estilo bezala sortu zenaren aurkakoa bihurtu dira; zuk zeuk egin, daukazunarekin jotzera irten, musikaz gehiago edo gutxiago badakizu ere, ez da beharrezkoa bertutetsua izatea, sentitzen duzuna abestera irtetea besterik ez, diskoetxe handirik gabe, pabiloi gainezkarik gabe, freskoa, zuzena…
Punka hil al da? Ez dut uste, baina larri zaurituta dago. Tropa Do Carallo hor dugu behintzat, Evaristo Paramosen talde berria, oraindik saltzen ez den jendea geratzen dela erakusten diguna, benetako punk jarrera, eta ez postalekoa.
Punk edo rockero bat, maskara batekin, kontraesana da bere horretan. Inork imajinatzen al ditu 80ko hamarkadako taldeak maskararekin, eta entzuleak eserita eta maskararekin? Jarrera galdu da, bere garaian rock, ska eta reggae estilo desberdinek zuten punk jarrera.
…Erein dute beldurra
Zarama- Bidea eratzen (Gaua apurtu arte, 1985)
segurtasunaren alde
Bizi izatea zaila denez
Soilik bizirik iraun behar…
Benetako Punkaren unea da: jaiki eta kantatzera, jotzera irteteko unea da, berdin dio ondo edo oso gaizki jotzen duzun, berdin dio! Gertatzen ari dena esatera irten behar da, jendea kontzientziatzera irten behar da, rockari beste bultzada bat eman behar zaio, berdin dio 16 edo 80 urte dituzun. Irten saldutako ñoñoek -dirua ez galtzeko- esango ez duten hori esatera.
Eta hamarkada haietan irrati libreak eta fanzineak egin ziren bezala, gaur egun egunkari digitalak, irrati digitalak, telebista digitalak egin daitezke. Independentea.eus horren adibide bat da. KontraInformazioaren, intsumisioaren eta errebeldiaren agertoki hori sortu behar dugu berriro. Batzuk hasiak gara, zeren zain zaude? Punk not dead!!
Argazkia oso urragarria da. Azken finean, aurreko belaunaldiak transmititutako herentzia politiko baten emaitza da.
Bakoitza, inguratzen duen ingurumen-presioaren emaitza da.
Gure herria duela bost hamarkada inguru hazi zen herri okupatu eta setiatu batean. Ez bakarrik gure gurasoak transmititu zigutelako, baita kalean hori arnasten genuelako ere.
Orduan aldatu zuen etsaiak bere estrategia gauzak bere interesentzat okerragoak izan ez zitezen.
Ta horrela, ekoizleen aurkako “neurriak” indargabetu zituzten bai baitzekiten ustez okupazioarekiko erresistentzia osatzen zuten zuzendaritzak guztiz berreskugarriak eta integragarriak ziren beren proiektu totalitario eta inperialistan.
Orduan hasi zen atzerriko potentziek okupatuta eta menderatuta sentitzen zen masa kritikoaren hantura eta lokartzearen fasea.
Okupazio giroa pixkanaka-pixkanaka gure kaleetatik desagertzen joan zen eta “nomaltasun berria” sortu zen, garaituarentzako anormaltasunaren sinonimo dena, eta horren aurrean, bere buruzagiek eragindako etsipena eta amore adierazten duena.
Horretara garamatzate egitura bertikalek.
Emaitzak, irudi batek mila hitzek baino gehiago balio du, kronika honen buru den argazki ikaragarria.
Hala ere, bada itxaropenerako puntu bat: kaleak berriz ere gerla-agertoki bihurtu dira -nahiz eta gerla isila izan- eta horrek herritarren aurkako erasoaren erantzun proportzionala ekar dezake, baldin eta herritarrak badaki dituen bitartekoak inbentariatzen eta erabiltzen erasotzailea neutralizatzeko, herriaren botere politiko lineala instituzionalizatzeko asmoz.
Ez dakit jendea zorrotz epaitzeak onik egiten digunik. Gauzek perspektiba behar dute eta esentzialismotik jarduten dugunean ez ditugu gure kontraesanak ez ikusten ezta onartzen ere.
Artikulu honetan zehatzgabetasun asko esaten dira.
Balorazioetan sartu gabe, HTXko antolatzaileek ezin zuten beste ezer egin, rockeroa izatea arduragabea izatea al da?
Punk-a oraindik hil ez dela diozu eta adibide bezala Evaristoren talde berria jartzen duzu, Evaristo bada Punk-a bizirik dagoenaren seinalea aspaldi hil da punk-a… Punk not dead…
Eta nork esan du ezin dutela besterik egin? Jaialdia bertan behera uztea ez da kritikatzen dena. Prentsaurreko bat kritikatu da, guztiek maskara bat jarrita dutela. Rocka beti izan da protesta-ikusle. Noiztik onartzen dira Rocken bertsio ofizialak zalantzan jarri gabe? Rock, batez ere Punk Rock, eta beste estilo batzuk, hala nola Ska eta Reagge, bezalako musiska talde kontestatarioek beti jarri dute zalantzan gizartea, bertsio ofizialak, sistema… Oso tamalgarria da prentsaurreko horretan ematen den irudi hori, non denak irteten diren pixoihala aurpegian dutela. Hori da arduragabe bat izatea, beren publiko gazteenari helarazten diote, isildu eta obeditu egin behar dela. Ardura da ofizialaren ordezko bertsioak bilatzea eta dena zalantzan jartzea, gauzak pentsatzea, kontrastatzea eta arrazoitzea, beste batzuei zugatik pentsatzen utzi beharrean. Pixoihala aurpegian ez jartzea arduragabekeria al da zuretzat? Niretzat, sumisio sinbolo hori ez jartzea arduratsua izatea da, luzaroan erabiltzearekin osasunerako ona ez den objektua, eta ondorio hau ateratzeko egiazko informazioa bilatu dudana, ez dut asmatzen. Badakizu botiken maskaren erabilera-orrian jartzen duela ez dutela birusetarako balio? Ez dizkizut etxekoak kontatzen. Birusek maskarak zeharkatzen dituzte, zentzugabea da hori egitea. Eta zentzugabekeria gehiago behartu zaitzaten. Eta okerrago oraindik, poliziak zigortzea ez eramateagatik. Eta oraindik okerrago, hiritar ezjakinek ez eramateagatik errieta egiten badizute. Eta gainerakoa, ez eramateagatik tokietarako sarrera ukatzea edo edabe esperimental bateko pasaportea eskatzea. Ez dago inolako ikerketa zientifikorik esateko maskarek birusak iragazten dituztela. Bilatu arduraz, eta azterketa zientifiko serio bakar bat badago, informatu.
Bestalde, Evaristok bere bizitza osoan erakutsi du punk jarrera duela, eta sortu den krisi honetan, erakutsi egin du. Ez dakit zer uste duzun zuk punka dela. Agian, hedabideetan azpikulturari buruz esaten dituzten gezurrak? Greg Graffin, Bad Religion taldeko liderrak idatzitako punk manifestua utziko dizut, non punka zer den azaltzen saiatzen den. Niri asko gustatzen zait, baina ezer ez da zehatza. Punka ez da hil, nik bizirik jarraitzen dut, maskararik gabe eta esperimentu medikorik eta txorradarik gabe.
https://docs.google.com/document/d/1QyVcb03LeUpom-Up0kKOv3oaidmVrEKR/edit?usp=sharing&ouid=103452260921281042622&rtpof=true&sd=true