CC lizentziari esker ekarria.
Estreinakoz 2022-11-27an Argian argitaratua
Euskaltegi “publiko” edo titularitate publikoko batean ari naiz lanean. Susmoa dugu, azken aldian, sare hau agortzea bilatzen dutela batzuek. Horregatik amortizatzen dira jubilatzen diren irakasle askoren postuak. Garai bateko egoera gatazkatsutik sortutako ez-sarea gara. Izan ere, eta Joseba Arregik ETBn onartu zuen bezala, “euskaltegi publikoak AEKri eta HBri euskaltegien monopolioa kentzeko sortu ziren” 1980ko hamarkadan. Hala ere, uste dut beharrezkoa dela euskaltegien sare publiko bat, nola ez. Administrazioek bermatu egin behar dute helduek euskara ikasteko duten eskubidea, eta horretarako ezinbestekoa da euren titularitateko sarea.
Hori esanda, ni ez nago harro euskaltegi publiko batean aritzeaz. Hasteko, gure sarea, Bildarratz buru duen ikastetxeena bezala, hiru herrialdetara mugatzen delako. Beraz, inposatu zaigun banaketa horren morroi gara, eta irakasleok beste ikuspegi bat eman nahi badiogu ere, mugak agerikoak dira.
irakasleok beste ikuspegi bat eman nahi badiogu ere, mugak agerikoak dira
Bestetik, Eskola Publiko askotan bezala, gurean ere dokumentu metodologikoak sarritan apal batean egoten dira, benetako pisurik gabe. Euskaltegietan Curriculuma eta Eskola Publikoetan Hizkuntza-Proiektuak bertako klaustroaren eta sarritan irakasle jakinen arabera hartzen dira kontuan. Eskola publikoetan gaur Eki, bihar Ibaizabaleko liburuak eta etzi Santillanakoak erabiltzen dituzte, irakasleek dituzten irizpideen arabera. Gurean ere askotan irakasle bakoitzak metodo komunikatiboa erabiltzea erabaki dezake, edo bide estruktural edo tradizionalagoa.
Eskola publikoetan gertatzen den bezala, gurean ere ikasleek erdaraz hitz egiten dute maiz euskaltegitik irtenda, zentroko karrajuetan eta batzuetan klase barruan. Badakigu ez dagoela gure esku ikasleen testuinguru guztietan eragitea, mugatuta gaudela euren erabilera maila igotzeko, baina uste dut badugula gehiago egiterik, baliabide gehiago eskatzerik eta egiturazko aldaketak aldarrikatzerik.
Horregatik eta beste hainbat arrazoirengatik, ez dut ulertzen baldintza hobeak eskatzeko, nireaz harro nagoela aldarrikatu behar dudanik. Beste sare batzuek ere geuk pairatzen ditugun hainbat arazo partekatzen dituzte gurekin, baina pozik nago euren baldintzak azken aldian hobetu direlako. Badakit ezingo liratekeela ikasle guztiak “sare publikoan” sartu, eta egiten duten lana ezinbestekoa da herri hau noizbait euskaldunduko badugu.
Hori bai, ez nuke onartuko euskara erlijio bat zabaltzeko erabiltzea, eta hori gertatzen da irakaskuntza araututan. Hezkuntzan ere ez lukete onartuko mozkinak banatzen dituzten eskolek diru-laguntzak jasotzea. Bietan dugu zer hobetu, baina momentuz, behintzat, ez dugu harro egoteko arrazoirik.
Publiko / Pribatu hitzen endekapen betean gaudelako, Arkaitz. Zuenari “publiko” deritzo juridikoki hala delako, baina izatez eta de facto estatal/gubernamental da. Estatuaren eta bere administrazio zentral zein autonomikoen interesa ez baita herriarena edo komunitatearena, boteredunen oligarkia batena baizik.
Denon intereseko eremu guztietan egin dute kontzeptuen usurpazio hori, gizartearen kontrola dutenek beti moldatzen dituztelako hitzen esanahiak. Eta hizkuntza eta hezkuntza ez dira gutxiago, dominaziorako eta kontrolerako sektore estrategikoak baitira beraientzat.
Has gaitezen hortik, eta hala eta guztiz ere, era batean ala bestean, diruen eta paperen eta politikakerien gainetik, euskara irakastea beti da eta izango da zeregin zintzo, duin eta handia.
Bilboko biztanle askok ez dakie non lan egiten dozun, baina badakie euskera eskubideen urraketa salatzeko ausardia handia erakutsi zenduala. Eskerrak emon behar deutsuguz.