Uztailaren 19an, Frantzikaldean, datorren irailerako demokrazia zuzenerako deia egiten duen Appel à la mobilisation nationale izeneko agiri bat agertu zen Interneten:
«Guk, herritar leher eginak, ikusezinak, limoien moduan esprimituak, kokoteraino gaudenok, deklaratzen dugu, xehatzen gaituen makina ibilarazteari utzi egiten diogula.
Irailaren 10etik aurrera, erabateko eta mugagabeko geldialdian sartuko gara.
Ez dugu gehiago ordainduko, ez dugu gehiago kontsumituko, ez dugu gehiago lan egingo, haurrak gurekin eukiko ditugu.
Erabateko boikota da gure botere bakarra.
Uler dezaten ez garela gehiago esne-behiak, lehortuta gaudela.
Gu gabe, ez dira deus.
Organizatutako bandaren lapurretei stop.
Hiru kontsigna: Boikota – Desobedientzia – Elkartasuna.
Zilegi
da arau
injustoak
obeditzeari
uztea
Boikota.
Irailaren 10etik, ekintzara pasatuko gara. Kontsigna sinplea da: haien sistema ibilarazteari utzi egingo diogu. Boikota da gure arma baketsua baina indartsua. Hona nola ekin, konkretuki:
Saltoki haundietan ez erosi.
Espekulazioaren eta hausketa sozialaren konplize diren banku haundietatik dirua atera eta banka kooperatibo edo lokaletan ipini.
Sistema elikatzen duten zerak kontsumitzeari uko egin: gasolina, fast fashion, plataforma numeriko harrapakariak (Uber, Deliveroo…).
Lanari utzi, posible den neurrian: lan-baimenak edo oporrak hartu, produkzioa moteldu…
Desobedientzia zibila.
Boikotaren ondoren, desobedientzia dator. Zilegi da arau injustoak obeditzeari uztea. Beharrezkoa ere bada, Estatuak denon interesaren aurka egiten duenean. Irailaren 10etik, erresistentzia zibilean sartuko gara. Adibidez:
-Hainbat betekizun egiteari uko egingo diogu: deklarazioak, formularioak, inposatutako ebaluazioak, alferrikako erroldak.
-Zerbitzu publikoak geldiarazi edo geldoarazi: blokeo administratiboak, zelo-grebak etab.erroldak.
-Zerbitzu publikoak geldiarazi edo geldoarazi: blokeo administratiboak, zelo-grebak etab.
-Toki sinbolikoak okupatu: prefektura, herriko etxeak… gure oposizioa ikusarazteko.
-Blokeo hautatuak: errepideak, biltegi logistikoak, saltoki haundiak, biolentziarik gabe baina ausardiaz.
-Errepresioarekin kolaboratzeari uko egin: irakasleek, osasun-saileko langileek, agente publikoek zigortzeari edo bazterrarazteari uko egiten diote.
Herritarren elkartasuna.
Boikota bai, desobedientzia bai; ez, baina, nor bere txokoan. Mobimentuak ezin eutsiko dio, elkarri laguntzen ez baldin badiogu, tokian tokian, egunean egun. Elkartasuna ez da eslogan bat: bizirik irauteko eta berreraikitzeko lanabes bat da.
Elkartasuna ez da eslogan bat: bizirik irauteko eta berreraikitzeko lanabes bat da.
Adibide konkretuak:
-Greba-kutxak eta tokian tokiko laguntza-kutxak sortzea.
-Otordu partekatuak antolatzea, janari banaketak, herritarren artean zirkuitu laburrak: elkar laguntza, trukea.
-Auzo bakoitzean, herri bakoitzean eztabaidatzeko eta koordinatzeko guneak irekitzea, isolatuta ez gelditzeko, elkarrekin ari izateko.
-Langileak lanbideka lotzea: irakasleak, zaintzaileak, garraioetako langileak, lurralde-agenteak, nekazariak, banatzaileak…
-Jakituriak partekatu: tailer juridikoak, lehen laguntzak, erresistentzia ez biolentorako formazioa, haur-tailerrak grebaldian.
-Borrokak elkar lotzea: klima, etxebizitza, emakumeen eskubideak, lana… ez da kausen batuketa bat, borrokatu beharreko injustizia bera da.
-Elkar laguntzarik gabe, akitu egiten gara. Hari esker, eutsi egiten diogu. Eta erakusten dugu geure mundua sortzen ari garela.»
Honainoxe, agiria.
Bada puntu bat, nik neuk eta, uste dut, jende askok, garbi ikusten ez duguna.
Bayrou presidenteak gobernuaren austeritate-plana ezagutarazi eta egun gutxitara argitaratu da. Plan horrek, besteak beste, bi jaiegun kendu, osasungintzan mozketa masiboak eragin, erretretak izoztu eta milaka lanpostu publiko ezabatzen ditu.
Hortik aparte, Europa dagoenean dagoela, deia oso momentu interesantean dator.
Bada puntu bat, nik neuk eta, uste dut, jende askok, garbi ikusten ez duguna. Nere maneran esango dut.
“Ez kontsumitzea” esaten denean, jan-gauzetan, superretan pentsatzen dugu denok. Errepideak, osasuna, heziketa, justizia… ez kontsumitzea, inor gutxiri gogoratzen zaio. Areago, konbokatzaileek, beste paper batean, zera diote: “Esijentzia hauek dakarzkigu: zerbitzu publikoetan berrinbestitze masiboak: osasuna, heziketa, justizia, garraioak”. Alabaina errebolta, Estatuak egiten ez dituenak edo gaizki egiten dituenak herritarrek beren eskuetan hartzeko aukeratzat ikusten dut nik. Aldiz, “ez kontsumitzeko” deia egitea eta “diru gehiago, laguntza gehiago” eskatzea, bateraezin samarrak zaizkit.
(Hemen badago argi ez dagoen kontu bat. Nonbait hasierako agiri bat dago; hori, zerbait misterioz, ezkutatu egin da. Eta badago beste bat, bera ere, dakidala, orain ezkutatu dena, oraintxe aitatu ditudan “esijentziak” dakarzkiena. Kontu hori segidakoarekin lotzen da.)
“Hemen dira ultrak… Bah!”
“Exkertiarren aldarrikapenak dira horiek… Bah!”
Uztailaren 20ko eta 21eko agiriari buruzko komentarioetan, batzuek atzean “eskuindarren” (droitard) edo “ultraeskuindarren” eskua ikusten zuten. Gerokoetan, berriz, hainbatek agiriaren atzean “ezkertiarrak” (gauchistes) daudela ikusten zuten.
“Hemen dira ultrak… Bah!”
“Exkertiarren aldarrikapenak dira horiek… Bah!”
Ezkertiar batzuek, bada, “arrazistei, matxistei, ultraeskuindarrei” ez zaiela mobimentuan parte hartzen utzi behar, esaten dute… Eskuindarrek, beren aldetik, kale-mobilizazioetan arrazismoaren salaketarik edo, adibidez, Palestinako banderarik ez ikustea nahiago lukete…
Bistan dena, nork parte hartu dezakeen edo ez parte hartzea hobea litzatekeenari buruzko ideia esklusibista horiek mobimentua oztopa dezakete.
Mobimentu garbia da? Nork bultzatzen du? Komunikabide haundiak “normala litzatekeena” baino gehiago ari dira hartaz… horrek berorrek: susmagarria egiten du?
Hala ere, nahikoa heldutasuna ikusten dut; uste dut, oro har, mobimentua zatika ditzaketen erreibindikazio eta jarrerak bazter uzten asmatuko dutela. Asko dago-eta jokoan. Bestela, zaila izango da ezer, batez ere demokrazia zuzena eraikitzen.
BOOM bat izan da Frantzian. Tartean dudak agertu dira… Mobimentu garbia da? Nork bultzatzen du? Komunikabide haundiak “normala litzatekeena” baino gehiago ari dira hartaz… horrek berorrek: susmagarria egiten du?
Erne ibili behar da. Ez bada maltzurkeriaz edo artifizialki sortua (ez zait iruditzen hala denik), noski botereak (amarru zaharren bat edo IAren bat erabiliz edo) manipulatu egin nahiko du, edo saiatuko da jendea orain gogo-puztu eta hemendik denbora batera gogo-husten (txaleko horiekin gertatu zena), herritarrengan frustrazio haundia sorraraziko lukeena.
Guztiarekin, esperantza haundia eragin du mobimentuak. Jakina, “oraingoan lortuko dugu!” pentsatzea, arriskutsua izan daiteke. Nik uste, Europa “apurtzen” denerako prestago edo gertuago egoten laguntzen badu, bere funtzioa betea lukeela.
Zer izango den, ekintzaileek, Estatuak, eta gorabehera geopolitikoek erabakiko dute. Ekintzaileen aldetik aski adimen kolektiborik bada, hainbat traba gaindi dezakete. Alimaleko proba da. Ondo bidean, Euskal Herrietan ere eragina izango duela espero dut. Gure nazioa Europar Batasunetik, NATOtik eta, bide batez, inola ere Frantziatik askatzen lagunduko balu…
