Duela aste pare bat Norvegiako zenbait datu plazaratu ziren. Ipar Europako herrialde hartan auto elektrikoak nagusitu dira, denetan salduena Tesla marka izateraino. Horrekin batera, energia birziklagarriaz sortutakoa omen da han kontsumitzen denaren % 90. Aldiz, Norvegiako enpresa publikoek ez dute inolako arazorik 200 metro dituzten eolika erraldoiak euren herritik kanpo jartzeko, paisaia naturalak birrinduz. Petrolio gehien saltzen duten herrietako bat izanik, beste batzuek baino oztopo gutxiago ere badute horretarako. Norvegiago “ongizateak” badu, beraz, alde iluna, oso iluna.
Estatu eskandinabiar horren jokaera hizpide genuelarik, ezustean, sekulakoa bota zuen lau haizetara Zedarriak izeneko enpresarien aholkularitza taldeak, batere lotsarik gabe: “Defentsa-industria aukera paregabea izan daiteke euskal enpresentzat”.
Sekulakoa bota zuen lau haizetara Zedarriak izeneko enpresarien aholkularitza taldeak batere lotsarik gabe
Aho bete hortz geratu ginen. Berehala pasatu ginen, ordea, harriduratik sumindurara. Zer nolako maila etikoa dute enpresari horiek, mundu zabalera hedatu den gerra egoeraz baliatzea proposatzeko? Eta are okerragoa: zertan ari ziren ekitaldi horretan euskal erakundeen ordezkariak, enpresaburu horien ekitaldiari babesa ematen?
Higuingarria da “interesgarritzat” jotzea Europako aurrekontu militarraren eta militarismoaren gorakadari eta gerrari berari probetxua ateratzeko aukera. Ez al dugu ezer ikasi Ukrainako hiru urteko gerratik? Ez al du euskal gizarteak ardurarik, hainbeste sufrimendu pairatu ondoren, bake politikan aitzindari izateko? Distentsioa eta elkarrizketa sustatu ordez, soldaduen, armen, munizioen eta abarren kopurua handitzea erabaki zen; horren ondorioz, gatazkak bere horretan jarraitzen du, eta areagotu egin dira hildakoak eta suntsiketa. Eta horrek, era berean, inpaktu negatiboak izan ditu ekonomian, eta bizimodua garestitzea eta jendartea pobretzea eragin du. Horrez gain, Afrika suntsitzen duten liskarrek eta Gazako genozidioak ere argi erakusten digute zein mugataraino irits daitekeen gerra ekoizpenaren erabilera. Inertzia hori elikatzen jarraitu nahi al dugu?
Guk bestelako eztabaida bati ekitea proposatzen dugu, herritar gehienek nahi duten aldaketaren norabidean doala uste baitugu: nola egin eraldaketa ekosoziala, eta, aztergai dugun gaiarekin lotuta, nola jarri martxan prozesuak, gaur egungo industria militarra erabilgarritasun sozialeko ekoizpen bihurtzeko. Zehatzago esateko, xedetzat hartzea Euskal Herria armarik ekoizten ez duen herrialdea bilakatzea; alegia, suntsiketekin eta sarraskiekin kolaboratzen ez duen herrialdea.
Euskal herritarrei ohartarazten diegu ez ditzatela ontzat jo “defentsa” eta “seguritate” militarizatuari buruzko diskurtsoak eta praktikak
Horregatik, euskal herritarrei ohartarazten diegu ez ditzatela ontzat jo “defentsa” eta “seguritate” militarizatuari buruzko diskurtsoak eta praktikak, mundua suntsitzen ari diren injustiziekin ez dezagun kolaboratu. Aitzitik, gizarteko desparekotasunak konponbidean jartzeko irtenbide berritzaileak sustatzera deitzen ditugu.
Zedarriak-en txostenak dioenez, “defentsan eta segurtasunean inbertsiorik ez egiteak eta migrazio nahiz asilo politiketan ditugun zatiketek zaurgarri bihurtzen gaituzte, gero eta eszenatoki geopolitiko konplexuagoan”. Baieztapen horren abiapuntua bera ukatzen dugu. Gure ustez, politika militaristek, gastu militarra handitzeak eta armen ekoizpenak laguntzen dute, hain zuzen, eskubideak urratzen eta haietan atzera egiten. Beldurraren logika horretatik atera behar dugu, eta justizia sozial handiagoa ekarriko duten irtenbideetan aurrera egin.
Baliabideen inbertsioak eta berrikuntzak erabiliz ez dadila enpresa bakar bat ere militarismoaren eskaladaz baliatu. Justu alderantzizkoa proposatzen dugu: inbertsio eta berrikuntzok balia daitezela interes zibileko ekoizpen bihurtzeko xahuketarako eta gerrarako euskal ekoizpen izendatzen dugun gaur egungo industria. Ziur gaude prozesu horrek bideratuko gaituela, beste batzuekin batera, munduak behar duen eraldaketa ekosozialerantz.
Ana Gorostidi eta Xabier Sarasua
Bake Ekintza Antimilitarista taldeko kideak
Zedarriak… putre eta marrazoak odolaren usainera beti.
Ze-rriak eta San Martin