Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean HezkuntzArtea sortu da

Irakasleok zer egin dezakegu hezkuntza-sistemaren gabezien aurrean?

Hezkuntzaren merkantilizazioa, etengabeko eta frogatu gabeko berrikuntza pedagogikoak, digitalizazioa, konpetentziak, proiektuen bidezko ikasketa, eremuka lan egitea, irakasleok pairatu behar dugun burokrazia antzua eta abar salatzeko asmoz, HezkuntzArtea irakasleon elkargunea sortu da.

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean -irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean-, eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkaia eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten dudanean eta sortu berri den HezkuntzArtea taldearen ezaugarriak, nortzuk garen eta zer eskatzen dugun azaltzen diedanean, esandakoarekin bat egiten dute aho batez.

Tresna digitalen kontrolik gabeko erabilpenak haur eta nerabeengan kalte ugari eragiten ditu

Idatzi honetan, hezkuntzaren noraeza azaltzen duten puntu batzuk jorratuko ditut, ditudan kezkak eta galderak irakurlearekin partekatzeko helburuarekin.

1. Digitalizazioa:

Zein da ikasgeletan hainbeste pantaila digital sartzearen arrazoia? Ikasleentzat onuragarriak al dira? Benetan uste al dugu irakurtzen eta idazten pantaila baten bitartez ikasi daitekeela?

Tresna digitalen kontrolik gabeko erabilpenak haur eta nerabeengan kalte ugari eragiten ditu (horren inguruan gero eta ikerketa gehiago daude), hala nola, arazoak familia eta lagunen arteko harremanetan, eskola errendimenduan (irakurtzeko, idazteko eta matematika trebetasunen gainbehera izugarri handia izan da), kontzentrazioan, obesitatean, sistema motore eta kardiobaskularraren garapenean, loaren kalitatean (behar diren orduak lo egiten ez badira memoriaren gainbeheran, immunitate-sisteman, autoerregulazioan eta emozioen kudeaketan eragiten du), eta azken batean, bizi-itxaropenean.

Horrek ez du esan nahi lagungarriak diren programa digitalak (Word, PowerPoint edo Excel adibide batzuk jartzearren), Internet eta ordenagailuak ikasgeletatik desagerrarazi behar ditugunik, bururik ez duenak baino ez luke hori esango, baina betiere zentzuz jokatuz eta behar diren neurrian erabiliz eta aplikatuz.

gailu digital magiko-miresgarrien gehiegizko erabilerak, ikasleen ikasketa prozesuan eta bere bizitzan onurak baino, kalteak eragiten ditu

Ikasgeletan eta eskolatik kanpo tresna digitalen neurririk gabeko erabilerak eragiten dituzten kalteak asko direla ondorioztatzen duten milaka ikerketa daude, eta milaka esaten dudanean ez da gehiegikeria. Neurozientzietan doktorea eta Frantziako Osasun eta Ikerketa Medikoko Institutu Nazionaleko ikerketa-zuzendaria den Michel Desmurgetek, berak idatzitako La fábrica de cretinos digitales. Los peligros de las pantallas para nuestros hijos liburuan soilik, ikerketa eta artikulu zientifikoz osatutako mila erreferentzia bibliografikotik gora agertzen ditu. Liburua irakurtzen duen edonor guraso eta irakasle guztientzat aski ezaguna den ondorio berera helduko da: ikasgeletara momentu oro ailegatzen ari diren programa eta gailu digital magiko-miresgarrien gehiegizko erabilerak (badirudi digitalizazioa etorkizuna dela eta ikasteko modu edo bide bakarra), ikasleen ikasketa prozesuan eta bere bizitzan onurak baino, kalteak eragiten dituela.

2. Frogatu gabeko eta etengabeko berrikuntza pedagogikoa:

Azkenengo urteetan, hiru Hezkuntza Lege berri nagusi egon dira espainiar estatuan, batzuetan ezkerrak aplikatu du eta beste batzuetan eskuinak. Lege bakoitzaren aplikazioarekin beti gertatu da konpetentzien gehitzea ezagutzen kalterako. Edukiak kendu, eta ulertezinak eta ebaluatzeko ezinezkoak diren esaldi luzez osatutako konpetentziak ezartzen dizkigute.

Curriculuma edukirik eta esanahirik gabeko hitz politez beteta dago

Konpetentziak, konpetentziak eta konpetentziak entzuten dugu momentu oro. Baina zein da konpetentzien esanahia? Nork ulertzen ditu? Nondik datoz? Zer esan nahi du ikasten ikasteak? Eta irakasten irakasteak? Zer ikasi eta irakasten da ikasten ikastearekin eta irakasten irakastearekin? Nola ebaluatzen da ikasten ikastea? Burua galdu al dugu?

Curriculuma -Erkidegoko Hezkuntza Lege berria lotsagarria da zentzu honetan- edukirik eta esanahirik gabeko hitz politez beteta dago: ikasleak erdigunean, iritzi kritikoa, inklusiboa, demokratikoa, kalitatea, parte-hartzea eta abar luze bat. Irakasgaietatik ezagutzak kendu dituzte, eta edukien gutxiestea handituz doa hezkuntza lege bakoitzarekin.

Ikasketa prozesurako ezagutzak guztiz beharrezkoak dira, ezin da irakaskuntza eta irakasgai bat edukirik gabe ulertu. Edukien galera honekin lortzen ari garen gauza bakarra ikasleak kaikuak bezala tratatzea eta irakasgaien maila jaistea da.

Ezagutzen transmisioa gerta dadin, edukiak eta irakaslearen papera ezinbestekoak dira

Gainera, curriculumaren hustutzearekin batera, ezagutza guztiak interneten daudela esaten duten pedagogiaren guru batzuk agertu dira. Baina Interneten aurkitu dezakegun gauza bakarra informazioa da. Ezagutzen transmisioa gertatu dadin, edukiak eta irakaslearen papera ezinbestekoak dira. Gizartearen aurrean aditu bezala aurkezten diren pedagogiazale hauek “coach” bihurtu nahi gaituzte irakasleok; haien ustetan, jakin beharreko guztia Interneten dagoenez, zein izan beharko litzateke irakaslearen papera orduan? Bada, zoritxarrez, ikaslearen entrenatzaile, motibatzaile edo bide-lagun moduko bat soilik izatea nahi dute.

Irakasleok argi daukagu enpresa pribatuetatik datozen metodologia salbatzaile hauek ez direla berriak, nahiz eta jendeari modernoak direla sinetsarazi, eta badakizue, “berria”, “modernoa” eta “berrikuntza pedagogikoa” bezalako hitzak entzuten ditugunean, lasai geratzen gara, ontzat hartuz.

Ikasgaien edukien hustutzearen beste adibide bat proiektuen bidezko ikasketa eta eremuka lan egitea da. Proiektuak, eduki eta helburu espezifikoetan oinarrituta egon beharrean, hau da, ezagutzetan, ebaluazio-irizpideetan oinarritzen dira. Izan ere, irakasgai bakoitzaren ebaluazio-irizpideak edukiak baino kualitatiboki eskuragarriagoak izaten dira. Berriro, edukien hustutzearen beste modu garbi baten aurrean gaude. Eta zerrenda oso luzea da, beraz, frogatu gabeko eta etengabeko berrikuntza pedagogikoa beste momentu baterako utziko dugu, gaiak artikulu eta liburu dezente idazteko ematen baitu.

3. Burokrazia antzua:

Irakasleon lana irakastea da. Badirudi lelokeria dela esaten ari naizena, baina azkenaldian, klaseak prestatzen eta eman beharreko ikasgaien edukiak ikasten aritu beharrean, gero inork irakurtzen ez dituen paperak betetzen ematen dugu denbora. Egiten dugun gauza bakoitzerako galdera amaigabez eta milaka datuz osatutako dokumentu milimetrikoak bete behar ditugu, Excel eta Google Docs bezalako programak erabiliz.

Egiten dugun gauza bakoitzerako galdera amaigabez eta milaka datuz osatutako dokumentu milimetrikoak bete behar ditugu

Gehiegi ez luzatzearren, irakasleok lanean pairatu behar dugun burokrazia antzuaren adibide batzuk gainetik aipatuko ditut (irakasle askori ezagunak egingo zaizkiela seguru nago):

• Ikasgai bakoitzaren programazio luzeak.
• Istilu bat gertatzen denean, ikasleekin hitz egin eta arazoa kudeatzeaz gain, datu askoz osatutako dokumentua bete behar dugu gertatutakoa argi eta garbi azalduz.
• Hiruhilabete bakoitzaren bukaeran bete beharreko memoriak.
• Ikasturte bukaeran bete beharreko Urteko Programazio Orokorra.
• Parte hartu behar dugun batzorde ezberdinetan ematen dugun denbora.
• Ebaluazio garaian, ebaluatzeko erabiltzen ditugun programa informatiko ulertezinak, luzeak eta, sarritan, funtzionatzen ez dutenaren arazoarekin topo egiten dugu. Eta horri konpetentzien zentzugabekeria gehitu behar zaio.

Laburbilduz, gure lanaren denbora gehiena lainoan gordeta geratzen diren eta inork irakurtzen ez dituen dokumentuak betetzen pasatzen dugu. Drivean pasatzen dugu denbora gehiago ikasleekin ikasgelan baino; eta ez naiz txantxetan ari.

4. Hezkuntzaren merkantilizazioa:

Aurretik azaldutako guztia hezkuntzaren merkantilizazioa lortzeko ezarri beharreko bideak besterik ez dira. Zein da bestela Eusko Jaurlaritzak programa informatikoak kontrolik gabe erostearen arrazoia? Zergatik saldu dizkiete gure ikasleen datuak Googleri, Workspace bezalako zerbitzua erabiltzearen trukean? Non geratzen da ikasleen pribatutasuna? Ze interes eduki dezakete enpresa erraldoiek, Ekonomia Lankidetza eta Garapenerako Erakundeak (ELGE – OCDE), Munduko Bankuak (MB), Nazioarteko Diru Funtsak (NDF), Munduko Merkataritza Erakundeak (MME) eta Hezkuntza Zientzien Ministerioak izugarrizko dirutza ikasleen hezkuntzan gastatzeko? Ze etekin ateratzen dute? Benetan pentsatzen al dugu erakunde pribatuek gure seme-alaben hezkuntza dutela helburu? Digitalizazioa, burokrazia jasanezina eta etengabe ezartzen ari diren metodologien inguruan goian idatzi dudana kontuan hartuz, argi dago interes bakarra ekonomikoa dela.

Digitalizazioa, burokrazia jasanezina eta etengabe ezartzen ari diren metodologien atzean, argi dago interes bakarra ekonomikoa dela

Produktua saldu behar da, berdin da nola egin, berdin zaie horretarako ze bide erabili. Enpresa eta korporazio pribatuetatik datozen berrikuntza pedagogikoak justifikatu behar dira, eta gizartearen aurrean behar den bezala saldu; hori baita helburua, etekin ekonomiko handiena ateratzeko nahian produktua saltzea.

Irakasleok, hezkuntzaren noraeza argi eta garbi azaltzen duten hainbat adibide identifikatuak baditugu, eta gehiengoan ados baldin bagaude, ñabardura txiki batzuekin -horretarako sortu da HezkuntzArtea, kezkak partekatzeko, eztabaidatzeko eta puntu amankomunetara heltzeko irakasleon bilgunea-, zein da orduan elkar ez ezagutzeko, gure artean ez biltzeko eta adostasunetara ez heltzeko zergatia edo aitzakia?

horretarako sortu da HezkuntzArtea, kezkak partekatzeko, eztabaidatzeko eta puntu amankomunetara heltzeko irakasleon bilgunea

Irakasleon artean sareak sortu behar ditugu, ekoizpen bideak gure egin, irakasleenak egin. Irakasleok gara ikasgeletan eta egunerokoan ikasleekin lanean gaudenok, beraz, irakasleok izan beharko genuke, guraso eta eskola komunitateko langile guztiekin batera (sukaldari, garbitzaile, monitore eta atezainak), euskal eskola publikoaren oinarriak ezartzeko arduradun bakarrak.

Gure ikasleen hezkuntzarako eskubidea bermatuko duen eskola nahi dugulako!

Izan ontsa, HezkuntzArtea!