EAEko heriotza tasak pandemiaren urterik gogorreneko zifrak gainditu ditu: urriaren 31n erregistratutako zifrak 19.791 izan ziren 2020an, 18.729 2021ean eta 19.922 2022an.
Zifra horien aurrean, adituek esan digute ez dakitela zein den gehiegikeria horren arrazoia, beren datuen analisitik (aztertzen diren edo aztertu nahi diren orduko) ondorioztatzen denean arrazoia inokulazioak direla, covid bidez hildakoen datu ofizialak soilik kontuan hartuta, eta tronbo, iktus, perikarditis, miokarditis edo azelerazio metastasikoen ondorioz hildakoen kopurua kontuan hartu gabe. Estatistikak argi eta garbi adierazten digu hori, txertaketaren % covid kasu positiboekin eta hildakoekin erlazionatzen baita.
Bestalde, adituek esan digute arrazoi nagusia berandu egindako diagnostikoak direla, eta, beraz, orain minbiziak detektatzen ari direla 4. estadioan, 1. estadioan detektatu beharrean. Hori egia izanik ere, esan beharra dago iktusek eta tronboek eragindako gainhilkortasuna eta minbizi-fase horien azelerazioak ere badaudela, baita covid bidezko hildakoen datu kezkagarriak ere, batez ere 2022ko uztailean, 2020. urtearekin (pandemia betean) eta 2021arekin alderatuz gero. Horien arteko alde nagusia da 2020an txertorik ez zegoela, 2021ean txertaketa-prozesuan abian zegoela adin-tarte desberdinetan, eta 2022an jarraibide osoa eta 3. inokulazioa eman zirela.
Beren argudioari jarraiki, adituei esan beharko genieke, berriro ere, ez dituztela aztertzen edo ez dituztela aztertu nahi artatu gabeko mendeko pertsonen heriotzek eragindako datuak; izan ere, diagnostiko berantiarren ondoriozko heriotzen datuak aztertuta (aspaldi azaldu nuen egoera hori), esan digute EAEn 2020an 2.492 pertsona hil zirela itxaron-zerrendetan. Beraz, kontuan hartzen badugu urte horretan bertan 3.097 pertsona hil zirela covidagatik/covidarekin, horrek esan nahi du itxaron-zerrendetan hildakoak % 80,46 direla, 2020an covidagatik/covidarekin hildakoen guztizkoarekiko. Eta 2021ean 2.235 pertsona hil ziren itxaron-zerrendetan, eta guztira 1.973 pertsona hil ziren covidagatik/covidarekin, beraz, itxaron-zerrendetako heriotzak % 132,28 izan ziren covidagatik/covidarekin hildakoen guztizkoarekiko. Hau da, bi urte hauetan pertsona gehiago hil dira itxaron-zerrendetan, covidagatik/covidarekin baino.
Pertsonak zaintzeari utzi zaio
Hori dela eta, adituek diagnostiko berantiarrei buruz hausnartu beharko lukete, eta kontrolatu ez den gaixotasun baten aurkako txerto bat inokulatzen ahalegintzea merezi izan duen ebaluatu beharko lukete. Gainera, ikus daitekeenez, gaixotasun horrek ez ditu heriotzak geldiarazten. Bestalde, azken finean, birusak berak eragindakoak baino hildako gehiago eragiten dituzten beste gaixotasun batzuk dituzten pertsonak zaintzeari utzi zaio.
Horrek guztiak argi eta garbi adierazten digu adituak (beraiek inplizituki aitortzen ari diren bezala), gehiegizko heriotzak justifikatzeko darabilten argudioarekin, beraien erabateko porrota aitortzen ari direla, pandemian zehar beldur eszeniko batek eramaten utzi baitira. Horrez gain, profesional gisa, ez dira pandemia biriko batek esan nahi duenaren jakitun, eta hainbat neurri desegokiren alde egin dute, hala nola, lehen mailako arreta ixtea eta gaixotasun bat diagnostikatzea benetan zer diren ere ez dakiten PCR test batzuekin, eta haien esentzia profesionala alde batera utzi dute, pazientea sintomatologiaren azterketaren bidez diagnostikatzea kasu.
Adituak beraien erabateko porrota aitortzen ari dira, pandemian zehar beldur eszeniko batek eramaten utzi baitira
Adituen porrot horri Eusko Jaurlaritzaren porrota gehitu behar zaio, EAJ eta PSE buru direla, baita Gasteizko Legebiltzarreko gainerako alderdi politikoak ere, pandemian erabilitako demagogiarekin argi eta garbi lerratu zirenean, ekonomia vs osasuna eslogan publizitatuarekin. Gogora dezagun eskubideak eta askatasuna murrizteko neurriak aplikatu zirela: esaterako, konfinamenduak, aztarnariak, mugikortasun-murrizketak eta abar. Horrekin batera, eta adituekin bat eginez, lehen mailako arretaren itxiera eta betiko praktika medikuaren aldakuntza onartu zituzten, bideokonferentzia bidezko arretara makurtuz eta pazienteei eman beharreko arreta pertsonala bertan behera utziz. Hortik dator gero diagnostiko berantiarrak egon direla aitortzea, nahiz eta hori 2022an izan den gehiegizko hilkortasunaren azalpenaren zati bat baino ez izan.
Adituen, gobernuen eta politikarien beste porrot bat garraioetan musukoak mantentzea da, Europako herrialde bakarra izanik maskarak mantentzen dituena. Eta beharrezkoa da adituei galdetzea: Europako beste herrialde batzuetako adituek baino ezagutza zientifiko handiagoa duzuela uste al duzue? Errealitateak dio guztiz kontrakoa dela, Euskal Herrian eta Espainiako estatuan Europako gainerako herrialdeetan baino hildako gehiago zenbatu direla kontuan hartuz gero.
Alderdi politikoak argi eta garbi lerratu ziren
Euskal politikari nazionalista eta independentistei esango nieke pandemia honetan izan duten jardunak argi utzi digula euskal herritarroi ezer gutxi espero behar dugula haiengandik. Izan ere, beti jartzen dizkiete euren buruei dominak, beraiek egiten duten guztia euskal herritar guztien onerako delakoan. Baina, egia esan, gure ongiaren alde egin nahi izan balute, egin beharko zuketen lehenengo gauza subiranotasuna gauzatzea zatekeen, neurri diktatorialik ezarri gabe eta pandemiari aurre egiteko osasun publikoa indartuz, pazienteak abandonatu gabe, eta txertoei buruzko arrazoizko zalantzak planteatuz, gaur egun hildako gehiegi ditugula kontuan hartuta. Erakutsi beharko zuketen garela esaten duguna baino gehiago izan behar dugula Europa. Gainera, garraioetako maskarak ezabatu beharko zituzketen, Europako beste herrialde guztietan bezala.
Honekin guztiarekin, hau besterik ezin dugu esan: kanpora mesedez, politikari jaun-andreak; kanpora mesedez, aditu jaun-andreak.
Eurek ez dakitela…, Ez dakitela ezer”
Zer da hori, beraien burua hegopean sartu izatea, praktikan eta pragmatika?
Sasoia da lehen hain sen gutxirekin hain aktibo izan zirenek, beraiek eragindako kalteekiko kontuak errendi ditzaten.
Argi dago osasun politikaren helburua ez dela herri osasuna lortzea osasun negozioa baizik. Horregatik artikuluan salatzen diren plandemiaren neurriak eta gaur egun ikusten ari garen Osakidetzaren krisia. Erresidentziekin bezala osasunaren pribatizazioa daramatela gaur egungo agintariek, kosta hala kosta.