Praktikan, 43 urte daramatzat hemen —Euskal Herrian— eta luzaroan hausnartu izan dut, ideiak buruan irauli eta irauliz, euskal nortasuna zer den. Zer ote da Euzkadi, Euskadi, Ewscadi, Euskal Herria, Vasconia, Basque Country, País Vasco, Pays Basque, Vascongadas, Baskenland, 巴斯克国 Bāsīkèguó, Срана Басков Strana Baskov, etab. ? Zer da, zuzenki, “hemengoa” izatea? Zertarako independentzia? Norentzako independentzia? Noizko independentzia? Nolako independentzia? Nolako estatua eta … bidenabar, nola deituko dugu estatu berria? Nolako ekonomia? Zer-nolako kultura? Benetan, zer egingo da euskararekin estatu berrian? Nolako oztopoak ditugu, burujabetasuna, benetako burujabetasuna, lortzeko, burugabetasunetik pasatu gabe?
Izena eta izana
Lehenik eta behin, herriaren izena dugu arazo. Euskal Herria? Euzkadi? Euskadi? Vasconia? Baskonia? Euskaria? Lehen, Euskal Herria erabiltzen zen baina , leku guztietan euskaraz egiten ez zenez, Euzkadi asmatu zen, zazpiak-bat kontzeptua kontuan harturik. Gero, Euzkadi Euskadi bihurturik, berriz ere, nire harridurarako, zentzua aldatu zitzagun. Urteak joan, urteak etorri, Euskadi izenak beste zentzua hartu du, lehen espainierazko Vascongadas terminoaren zentzua zuen, hain zuzen ere, eta berriz ere, Euskal Herria itzuli zaigu, zazpiak-bat zentzua adierazteko. Harrigarria!
Hala ere, Euskal Herria ideia lausoegia dela uste dut. Tradiziozko hitza da, ezbairik gabe, baina hortaz gain, bazen ordua beste izena erabiltzeko: Euskal Errepublika. Bai horixe, Txekiar Errepublikan bezala, Euskal Errrepublikan ere. Hitzek indarra dute. Euskal Errepublika erabiltzean, garbi dago zer nahi dugun. Espainiako edo Frantziako abertzaleek País Vasco/Pays Basque (edo Euskadi) hitza behin eta berriro erabiltzen dute. Espainiakoentzat, País Vasco = Vascongadas. Bidasoaz bestaldeko eskualdea, Pais Vasco Francés, (eta Frantziarrek altzerantziz) baina, espainiarrentzat, benetako Pais Vasco “Españan” dago. Haatik, Euskal Errepublika erabiltzean, garbi dago País Vasco orlegi eta bukoliko hori, Benito Lertxundiren eta Xabier Leteren musikaz lagunduta, ez dela, ez horixe!. Euskal Errepublika gauza serioa da, kontuan hartu beharreko izena. Independentziari dariola datorkigu termino hori. PPk edo PSOEk edo Voxek edo REMek edo RNk edo RPRek ez dute sekulan República Vasca/ République Basque erabiliko, gaitzesteko ez bada, ideia horren beldur-beldur baitira.
Zertarako?
Zertarako independenzia? Nolabaiteko Euspaña izateko? Gure kaleak, mendiak, eta hondartzak ikurriñaz blai dagozke, baina beti-beti Espainiari begira, besterik gabe, ezinbestean? Ez, eskerrik asko. Eta burujabetasuna lortzean, Irlandako eredua aintzat hartuko al dugu? Zergatik ez Finlandiakoa? Euskal Errepublikako hiritarrak konbentzitzeko, ikusi behar dute , independentzia lortzean, beren bizi-maila hobetuko dela. Herritarrek hobeto ikusiko dute Euskal Errepublika burujabe bat, “Euskandinavia bat” bezala gelditzen bada eta ez balizko “Euspaña bat”. Honekin esan nahi dut, unibertsitateak Eskandinaviakoak bezain bikainak izango dira, teknologia eta ikerketak Suedian bezalakoak izango dira, bizi-maila Danimarkaren mailakoa, kultur-maila Norvegiaren parekoa, gardentasuna eta ustelkeriarik gabe, Finlandian bezalaxe. Edo horrelako helburua bederen. Euskal estatu berria beste Espainia mota baldin bada, Euspaña alegia, zertarako saiatu? Hobe da jatorrizkoarekin jarraitzea.
Iparkeria eta Herriaren ordez Errepublika ? ez dakit ba.
“Urteak joan, urteak etorri, Euskadi izenak beste zentzua hartu du, lehen espainierazko Vascongadas terminoaren zentzua zuen, hain zuzen ere, eta berriz ere, Euskal Herria itzuli zaigu, zazpiak-bat zentzua adierazteko”…
Bai, eta agian ere, etorkizun demokratikoago eraikitzeko”:
KONFEDERAZIOA?
(kurduen ‘konfederalismo demokratiko’ eder horren bidean?)
:)))
EUSKERA//ÜSKARA/EUSKARA…nondik datorke??(hor “zenbat buru, hainbat aburu”
ene aburuz, EUSKERA = “iparrean usu dan era”
“ERA” badakigu (manera; hitz egiteko manera, oraingoan)
“USU” ere bazekiagu (usadiozkoa)
eta AUS”?, hortxe gakoa.
euskeraz modu anitz dago iparra eta hegoa adierazteko:
AUS/AU (Aus-tir-goiak) = “iparreko lurraldeak” (Aux, AUxerre…)
GARA (Jaka, iazetanoak) eta GORO = ili-GORO-uriak (Ligurrak, Ilirioak…)
ETA BAITA ERE hEGOALDEA EDIERAZTEKO:
BEHE (Bétika, Penibétika; Beroiak…)
Beraz, zer esan nhi du horrek guztiak?
EUSKERA = iparreko hizkuntza dala
eta Hegoaldekoa, aldiz, Aragoi, Errioxa, eta Bétikako beste guztia
Niretzat termino egokiena Euskal Herria da, euskararen herria. Dakigun guztiok ez dugula hitz egiten eta jende askok ez dakiela? Garaiz gaude puntu hau zuzentzeko, euskararen herria euskararik gabe ez baita existitzen. Eta errepublikarena, federalismoarena eta gainerako aukerena, herriak aukeratuko du autodeterminazio erreferendum demokratiko batean, eta ez Arnaldo Otegik ezta Pepito de los palotesek. Nire aldetik, independentzia Euskal Herrirentzat!!! Eta gero nire gustora Anarkista. Baina berdin, hau herriak erabakiko du eta iñork ez du ezer ez inposatu behar.
neuk ere -AN-ARJÉ dut gustukoen, iherarkiarik gabekoa.
boto bat gehiago
Kontxo! Anarkia = AN-ARJÉ = Ierarkiarik gabekoa. Ze ona!
Gaizki ulerturen bat izan dugu asken bolandan gure artean,tokatzen zaidan aldetik barkamenak eskatzen dizkizut. Besarkadak, lagun!
Iep Patrik, eta bidebatez Josu, ados naiz zure hausnarketarekin, lehenik libre izan eta gero erabakia hartu!
Hala ere, anarkia lortu ez ezik, beti izanen gira botere – manipulatzaile baten menpean, botereak ardiak behar baititu elikatzeko. Ez addiorik ✊💜
Hau edertasuna!
Eduki edo IZAN??
EGIA, lagunok
Ardiak ez dozak falta geurean (adibidez, atzoko erromerian-Iruña.Veleiakoan gertatu “DAUSKUENA” ikusita…!)
Baina EUSKAL HERRIA (ahalik AN.ARJEeena hobe) izan dadila.
eta IZAN, EDUN dadila, hobe.
Non LAKUNOK?
iberieraz (euskeraren ahizpa bahitua), LAKUN hitzak “BAILARAKOA” erran nahi dik.
BESTE pretentziorik gabe; eta ATZE (atzerritarra) Gure BAILARAZ mugakoa, Malatoz handikoa.
Gero ddatozak UKAN, EDUKI, DADUKA eta PROPIETATEEN AUZI berantiarrak,
Baina bidean barna abiatzeko aski diagu IZAN eta EDUN ahal izatea…. Bailarako Leinukook
Jakina, munduko BESTE bailarako ere oso kontutan hartuz, batik bat gu bezalako edota are gehiago INDIGENOAK, horiexek baitira argienak
eta memoria historikoa aski fresko daukatenak Elitearen.2030Agenda esklabistari aurre egin ahal izateko.
eta horrela EH gurea BESTE herriekin alkartuko gaitun/gaituk bidean
Erabat bat nator zurekin, Joseba. Horregatik, gure lana da gizarteari jakinaraztea ordezkariak aukeratzea eta norberaren ahotsa galtzea menderatzeko beste modu bat dela. Eta Anarkia ez dela kaos eta desordena, guztiz kontrakoa dela.
Eta Josu, gure hizkuntzan dituzun ezagutzak inbidiagarriak dira. Nik daukadan arazoa da ez zaitudala ondo ulertzen, eta azalpen sinpleagoak behar ditudala, eta uste dut pertsona gehiagori gertatzen zaiela gauza bera. Agian jende jakintsuagoen beste foro batzuetan zuk darabiltzazun maila horietan sakondu dezakezu. Iraintzeko asmorik gabeko estimazio bat besterik ez da.
Gora bihotzak!!!
Prest niagok ikastarotxoak emateko, helburu zehatzekin izanez Gero.
Esan gura nuen, adibidez, leku izenak interpretatzeko eta