[Bideoa artikulu bukaeran]
Xabirekin hitz egin dut. 76 urte bete ditu azaroko San Andres egunean. Gaur egun, Xabi Pasai San Pedron da. San Pedro bere aitaren jaioterria da eta bere garaian oso pilotari ospetsua izan zen, Joxe “Pasai” Iguaran.
Aizue, hemen herri kazetaritzaz ari garenez gero: Xabi, orain dela gutxi hildako Pepe Rey kazetariaren koinatua zen.
Nola edo hala, Xabi zutitzeko eta hitz egiteko ere moldatzen da, astiro bada ere. Eta, betiko moduan, bizirauteko gaitasuna erakusten du. Birjaio da, beraz.
Behin isolatzeko protokoloa aplikatu zioten, txertatuta ez zegoelako, eta dezente egin zuen atzera eta hitz egiteari utzi zion
Gehiegi ez da sakondu nahi Zumarragakoaz. Baina hau esan daiteke: behin isolatzeko protokoloa aplikatu zioten, txertatuta ez zegoelako, eta dezente egin zuen atzera eta hitz egiteari utzi zion. Baina, orain, protokolo horiek gehiago ez aplikatzea erabaki omen dute, isolatuei kalte baino ez dietelako egiten. Hala bedi!
Orain dela 24 urte, 1997ko San Joanetan, Oiartzungo Intxixu herri-lantaldekoek Leioako unibertsitatean kaleratutako irakasleok gonbidatu gintuzten, eta Zalakain eta biok, tolosarra bera eta Enkartazioetakoa ni, Oiartzunera etorri ginen esperientziak elkartrukatzeko. Funtzionario izateari intsumiso ginen gu eta intxixuarrek, berriz, AEK Jaurlatxirlako administrazioan murgiltzeari desobedientzia egin zioten. Aurreko urtean, udazkenaren hasieran, jaso nuen Oiartzungo zatiketaren eta ohiko kanporatze eta desalojo itsusien berri eta, orduantxe, Portugaleteko Arantza Martinez adiskide minari ohartarazi nion: “guri Portugaleten gertatutako sorgin ehiza orain Oiartzungo lagun talde bati ere gertatzen ari zaio”. Ni beti gertaera guztiak elkarlotuta ikusten ahalegintzen naiz. Aldiz, bereizita gaudela sinisteko kontatzen dizkiguten istorioek gu menperatzeko balio diete boterezale eta kontrolatzaile guztiei.
Liburuak zabaltzeko, baina, batez ere, Euskal Herriko jendearekin harremanak izateko sortu zuten Intxixu. Jendearen artean, mirestekoa zen Xabiren karisma eta zer ondo zekien jendearengana heltzen eta erakartzen. Azti itxuraz, komunikatzaile askoren aldean, Xabiren ikuskizuna ikaragarria zen: sardea, adarra jotzea, ardi larruak,… eta batez ere ozenki egindako deialdiak.
Oraintxe bertan Euskal Herrian eta mundu osoan pairatzen ari garen plandemia honi aurre egiteko, Xabi Iguaranek bere bizitza oparoan bestelako norabidea irakatsi digu. Xabik barra-barra zabaldutako “Zilarrezko aitzurra” liburuaren sarreran eta amaieran, 1996an, argi eta garbi helarazi zigun abisu hau:
«Osasuna, botika eta ospital negozio bihurtu dutela ikusirik, Oiartzungo Intxixu herri kultur lantaldeak herrira jo eta sendabide naturala eta herrikoiaren ikastaroak antolatu ditu.
Baraua, lasaitasuna, eguzkia, ibiltzea, izerdi ematea, sentitzen dena esan eta egitea, ura, haizea, buztina, hankutsik ibiltzea, irrati eta telebistarik gabe egotea, bertso eta doinu zahar eta berri kantatzea, esaterako, gure eguneroko bizitzaren tarte atseginak dira eta behar-beharrezkoak ditugu: Bestela, nola bizi!
Baina gero eta makurrago biziarazten gaituzte, duintasuna galtzen badugu, beraien negozio, pentsaera eta bakearen morroi bihurtzen bagara. Gero eta ospital, kartzela, kuartel, polizia, gorbatadun-alkauete, teknikari-txupatinta, “langile kualifikatu”, funtzionario-zuri, etsaien soldadu, kontsumo-drogadikto, telebabesle, futbolero lizentziatua eta beste horrenbeste gehiago. Ez badugu geure burua zaintzen, osasuna zaintzen, bizia zaintzen, ez badugu EZ! esan eta gurea egiten!
Eutsi goiari!, bestela bagoaz laster arto, gari, patata transgenikoa eta “Dolly” arkumea, behi eroak eta tximu klonikoen zelaira…»
Xabiren hitzak hiru aldiz irakurtzea gomendatzen dizuet. Ekialdeko meditazioan, egindakoaz eta esandakoaz jabetzeko, horretaz kontziente bihurtzeko, berriro hiru aldiz esatea omen da teknika egokia. Eta oraingo gaixotasunarekin Xabik neke handiz esan ahalko luke, baina ziur ados dagoela munduko satanas nagusiek prestatutako botika transgeniko esperimental horiek salatzearekin. Zer gertatu zaigu garrantzitsuena ahazteko? Ez al geunden gehienok transgenikoen aurka? Magia beltza egin al digute, oraintxe ume eta gazte guztiei erraietaraino sartu nahi dieten pozoi hori onartzeko?
Baina zergatik ez diogu kasurik egin Xabiren abisuari? Hasteko, inor ez da profeta bere herrian, ezta bere etxean ere. Zerbait badakit horretaz. Bestetik, euskaldun gehienak, eta batez ere geurean prestigio handia dutenak, goiko erakunde ilun eta satanikoen esanetara daude, eta, euren bizitza hipotekatzearekin batera, guztion bizitza ere galtzen saiatzen dira. Izan ere, azken hiru hamarkadetan, boterearen, diruaren eta prestigioaren inguruan egin du bira euskaldun gehienen bizitzak, alderdien eta erakundeen inguruan, eta bestelako bidean ibili garenok sarritan erabat baztertuak sentitu gara. Eta horrexegatik, 2020. urteko lurrikara-tsunami plutoniano honi aurre egiteko erabat desarmaturik gaude.
Batzuetan Xabirekin ere, azokarik azoka, herririk herri, 2015etik aurrera, orritxo-panfleto batean jarrera nagusi hau aztertu eta zabaldu nuen, Euskal Herriaren gainbehera agerian uzteko. Bost urtean, azoketan eta kaleetan hainbat euskaldun xume, hainbat herritar anonimo, panfletoa irakurri eta hurbildu zitzaizkidan guztiz ados zeudela esateko eta zoriontzeko. Hala ere, ez zitzaidan inoiz hurbildu euskaldun alderdikoi bat ere, ezta erakundeetan interesa dutenetako bat ere. Hemen duzue orritxoaren mamia:
“Horrelako jarrera nagusitu izanak jadanik Euskal Herriari hipoteka handiak ekarri dizkio:
- irudimen falta ikaragarria;
- bat-batekotasuna gaitzesteko joera, espontaneitateari beldurra;
- berez ekiteko orduan, ahulezia: ingeniari asko, baina benetako lider gutxi;
- organizatzeko estiloan hierarkizazio handia;
- “gure” erakunde guztietan artalde bezala jokatzea;
- gure artean, pribilejiodunak eta mediokreak nagusi, bestelako pertsona orijinalak eta pertsonaiak bazterrean gelditu diren bitartean.” (2015-2020)
Badirudi euskaldunon artean mediokritatea adosteko hitzarmena sinatu dugula
Izan ere, Xabi bezalako lagun orijinalak bazterrean zokoratuta gelditu zaizkigu. Gauzak horrela, Euskal Herrian barne-indarrik gabe gabiltza, arimarik gabe gabiltza. Badirudi euskaldunon artean mediokritatea adosteko hitzarmena sinatu dugula. Ez dago inon idatzita, baina nolabait euskal eliteek, alderdikoiek adostu dute, eta euskaldunok egunerokoan sinatzeko irrikitan gaudela dirudi.
Ahaztu zaigu guk, euskaldunok, aiton-amonen jakintza miresten genuela, eta iraganean boteretsuek harrapatutako eta hildako sorginen alde agertzen ginela beti. Hala ere, bat-batean, ametsa amesgaizto bihurtu da eta munduko dirudun eta bankari handienen esku dauden multinazional farmazeutikoen atzaparretan erortzeko eta hiltzeko zorian gaude. Gehienek jadanik injekzio transgenikoa hartu dute. Eta alderdiek gure lurraldeko industriaguneetan multinazional farmazeutiko nagusiak hartu dituzte beso zabalik, horrela Euskal Txina Txiki honetatik mundu osoko gizakiak pozoitu ditzaten.
lasai baina tinko eta atsedenik gabe, duintasuna berreskuratzeko premia dugu
Mundu osoarentzako kinka larri honetan, euskaldunok, lasai baina tinko eta atsedenik gabe, duintasuna berreskuratzeko premia dugu. Geure buruarekin bat egin behar dugu berriro. Eta zentzuz jokatu. ESNATZEKO garaia da. Ez dugu ahaztu behar nor garen eta zer garen, nondik gatozen eta zer nahi dugun. Eta, horretarako, beharrezkoa da Xabi bezalako lagun eredugarriak aintzat hartzea.
Boterearen, diruaren eta prestigioaren gose direnen aurrean, Xabiren jarrera datorkit gogora, orain dela 2.500 urteko Tao Te King, hau da, Bidearen Liburuak hauxe dioenean:
Edozein gizaki, maitasunik gabe adoretsua bada,
Dàodé jīng
urritasunean neurriz bizi gabe eskuzabala bada,
eta apaltasunik gabe lehena izan nahi badu,
zuzen-zuzenean doa heriotzarantz.
Maitasunari esker gara adoretsuak,
urritasunean neurriz bizitzeari esker jokatu ahal dugu eskuzabaltasunez
eta lehena izatea ukatzeari esker izan ahal gara gauza guztien jabe
Eta horrela, esnatzen bagara, amaieran, dena ondo aterako da eta umeak onik aterako dira.
