Ingeniaritza linguistikoa

“Pandemia”: nola ez ba?

A gripearen iruzur kosmikoan, 2009an, hitzari definizioa aldatu ziotelako da 2020 urte hau pandemikoa. Ordu arte, hilkortasun esanguratsua behar zen pandemia bat deklaratzeko; orduz geroztik, ez.

8

Iñaki Segurola

Filologoa eta idazlea. Azpeitia

Aurtengo urtea berehala sartu da Historian. Hitz bat eskatzen zait urtea definituko duena, eta hasieratik Historia egindako urte moduan agertzen zait 2020ko hau. Hain historikoa, definitua eta autodefinitua, non bizitzea ia ezindu egin baitzaigu, lehenaz gainera.

Hitz definitzaile bat eskatzen zait. Ez dago eskatu beharrik. Emana dago. Hitz hori “pandemia” da. Pandemia bizi izan dugun urtea da hau. Pandemia asmatu diguten urtea da. “Asmatu”? Badakit: hola jarduteak negazionismo eta ernegazionismo konspiranoikoan kokatzen nau, baina ni, izatekotan ere, “dudazionista” naiz, baina hiztegigilea ere banaiz, edo izan naiz, eta urte hau pandemikoa da arrazoi bakar bategatik: 2009an, A gripearen iruzur kosmikoan, “pandemia” hitzari definizioa aldatu ziotelako horretarako eskua zutenek. Ordu arte, “hilkortasun esanguratsua” behar zen pandemia bat deklaratzeko; orduz geroztik, ez. Hildako bakarrarekin aski izango zen. Autopsiarik gabeko bakar batekin. Horrela zabaldu zen izu pandemikoa mundura, eta hasieratik gizendutako izu horren ondorioak izugarriak izan dira. Ez dago jakiterik zer izango zen pandemia jende-lotzaile, ingresatzaile eta botikatzaile zoro bat egikaritu izan ez balitz era militarista batean; gertatzen ari zena pandemia super-hiltzaile gisa hartu ez balitz hasiera-hasieratik; eta hainbeste jende “heriotzara kondenatua” sentitu ez balitz. Ez dago jakiterik. Ez dakit. Dudazionismoa da hori. Dudarik ez dagoena da aldaketa egin zutenek bazekitela zer komeni zitzaion munduari.

Urte honek bizia aldatu digu. Arrazoi ofizialaren arabera, birus bat da gorabehera guztia. Guk ez dugu birus hori ikusi (hedabideetako karikatura koroaduna aparte lagata), eta ezin dezakegu ezer esan, baina Han Goian egindako definizio aldaketa batek ekarri duena ikusi dugu, pairatu dugu eta politika instituzional osoaren onespenarekin aurrera egiten ikusi dugu.

Honaino 2020koa. Gehitzeko esan didate hemen 2021eko eskakizunak, eta datorren urteari eskatzen diot Historiatik ateratzea. Izu pandemikoaren maskara eraztea. Geure izuarekin eta geure eromenarekin eta geure hiltzeko beldur propioarekin bizitzera itzultzea, dena dakitenek eta asko dezaketenek ezarritako definizioetatik libre.

Urte berri on. Bizi guztian 2020 honetan katigatuta gelditzeko arriskua daukagu, eta badaezpada berriro: urte BERRI on.

Urola Kostako Hitzan argitaratua estreinakoz 2020-12-23

Nahi baduzu, Independenteak aurrera egin dezan lagundu dezakezu. Idatziz, itzuliz, janariz, irudigintzan, bideogintzan, bertsotan, diseinuan, informatikan, psikologia klinikoan, abokatutzan edo diruz ere bai. Ziberjazarpenari aurre! INDEPENDENTEA LAGUNDU >

Honen harira

8 erantzun ““Pandemia”: nola ez ba?” bidalketan

  1. Horra hor, hitz gutxi eta argitan azaldua, munduaren nagusi ustekoek egin digutena. Eta nik entzun nahi ditut euskaldunak, beren burua ezkertiar-abertzaletzat dutenak oso bereziki, A gripeaz hitz egiten , eta guztioi azaltzen zergatik eta nolatan sinistu dezaketen bertsio ofizial gezurti pozoindua, hainbeste gezur eta hainbeste muntaia jasan behar izan dituen gure herri honetan.

  2. Pandemia hau ez da lehenengoa ezta azkena. Definizio batek ez ditu gauzak aldatzen, egi erdiek ere ez.

    Ez da zaila OMS-aren pandemiaren definizioa aurkitzea. Ez dakit, hortaz artikulo bat idazteara bazoaz… agian begirada bat bota behar zenion:

    https://www.who.int/csr/disease/swineflu/frequently_asked_questions/pandemic/es/

    Ia 2 miloi pertsona hil dira. Eta hori jarri diren neurriekin. Neurri horiek gabe zenbat?

    Definizioak ez du ezer aldatu. Pandemia bat lehen eta orain gauza bera dira.

    ” Se llama pandemia a la propagación mundial de una nueva enfermedad.”

  3. Ba orduan, Alazne, pandemiak urtero ditugu. Eta hori txertoekin eta tratamenduekin eta guzti !!!(neurriez hitz egin duzunez…).
    Definizioak aldatzen ditu gauzak, BAI, ondorio politikoak, ekonomikoak, sozialak, hezkuntzakoak, errepresiboak, mediatikoak, psikologikoak edota legalak dituelako (osasun orokorraren deskalabruaz ez hitz egitearren…!!!)

  4. lo general la mortalidad relacionada con la gripe estacional afecta sobre todo a los ancianos mientras que otros casos graves aquejan a personas que padecen una serie de enfermedades y trastornos subyacentes.(OME)
    Agian, agian bakarrik eh, “enfermedades y trastornos subyacentes” horietaz hitzegingo bagenu jendearen osasun egoera hobexeagoa, hobea edo askoz hobea izan dadin, beraz, gauzak zerbait, nabarmen edo erabat aldatu daitezen? Edo berdin jarraitu behar dugu, beraz, ondorioen kudeaketa betikoen esku geratuko da gure ezjakintasun edo ezintasun egoeraz probestuz? Gaiak luzerako emango luke baina omen dakitenei, agian, agian bakarrik eh, ez lieke grazia handirik egingo. Probatzea da, total…

  5. Alazne…Zuk diozu. “Ia 2 milloi pertsona hil dira. Eta neurri horiekin.” Eta ondoren galdetzen duzu: “Neurri horiek gabe zenbat?
    Galdera bera, jakin ezinezko suposaketa bat da. Erantzunak, era guztietakoak izan litezke, eta ustezkoak guztiak. Urtea joan zaigu!
    Jakingo duzu “2 milloi” horiei buruz dagoela susmoa. Zergatik? Medikuntzako kodigoak ez direlako bete, eta ez direlako betetzen.
    Eta azkenengo hau egia da.
    Medikua pazienteak IKUSTEKO DAGO. Hau etenik, eta protokolo berriak ezarriz ari dira, Giza eskubidek hautsiz….e.a…..e.a.
    Horrela ikusten dute kontu hau askorek. Jakingo duzu ezta?
    Ez daukazu iritzi honen alde egon beharrik. Eskubideen alde bai!!! Hori zioten gure politikariek.

  6. Maitane Jaunarenarekin bat nator.
    Ez da ulergarria mila batailatan zaildutako eta bertsio ofizialetik datozen faltsukeria sekularrak ezagutzen ditugun herri bezala, izurgile hauek jasan beharko luketen herri estabaida batean azalpenak ematera behartuko lituzkeen erreakzio masiborik gertatu ez izana.
    Herrialdeko arku politiko osotik datorren despotismoa eta totalitarismoa, inolako salbuespenik gabe, ezin da segundo bat gehiago ere jasan. Beren herria kanoi-haragi bihhurtzen dute eta horrela tratatzen dute.

  7. Ni-de zalantzaZionista antiSionista, ikuttu bat ernegazionista eta jakiñe… BIZITZERA KONDENAUE hill artien Hemen Behien!! Hoi dek hoi Ogrue!!

  8. OGRUE ez neban ezagutu (agian Linboan nengoelako oraindik)

    Orain badakit zelako egiak erran zituen PLANdemiaz eta bestez.

    Eliteak berak sortu zuen PLANdemia… eta horretaz aberastu da topera, haren abere geu izan garelarik.

    Eta abere inuzenteena, kastizoena, tontoena…Euskal Abere Aberri Aberiatua

Utzi iruzkina

Azken artikuluak