Beste urrats oker bat
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBren baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea.
Historia pixka bat egingo dut, ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide eta kazetari batzuek Gazan gertatzen ari denaren jatorria 2023ko urriaren 7ko gertakarietan kokatzea.
Ez dut uste Hitlerrek judu ez-sionistak hil izanak Israelgo estatu sionistaren sorreran eraginik izan zuenik
Historia pixka bat eginez, esango dut 1917an, Balfourreko Deklarazioarekin, Erresuma Batuak arbitrarioki erabaki zuela Israelen sorrera, orduan Otomandar Inperioak okupatzen zuen lurrean. Ondoren, sionisten eta nazien arteko akordioengatik (1933, Haavara), sionista dirudunen talde handi batek Palestinara emigratu zuen. Geroago, naziek sionistak ez ziren juduen sarraskia eragin zuten. Urte batzuk geroago, munduko agintariek, ustez haserre (gero ezetz ikusiko dugu) sionistak ez ziren judutarren sarraskiarengatik, eta Nazio Batuen Erakunde sortu berriaren laguntzarekin, Palestina bidegabeki banatu zuten, eta sionistei eman zieten parterik onena. Beraz, ez dut uste, esaten den moduan, Hitlerrek judu ez-sionistak hil izanak Israelgo estatu sionistaren sorreran eraginik izan zuenik. Gogoan dut sionistak eremuko biztanleriaren % 31 zirela eta lurren % 8 zituztela; bada, Palestinaren lurren % 56rekin geratu ziren. Beraz, argi dago Nazio Batuen Erakundeko zuzendarien faboritismoa.
Hamas da, ziurrenik, Gazan egin duten sarraskia aurrera eramateko sionistek behar zuten aitzakia
1948an sionistek Israelgo estatua sortu zuten eta horrekin Nakba iritsi zen, hau da, musulmanen kanporaketa. Bitartean, sionistek lurrak okupatzeari utzi ez diotenez, gaur egungo hondamendira iritsi gara. Gainera, nik uste dut sionistek, Yasser Arafaten PAEri aurre egiteko gai ez zirenek, Hamasen sorrera bultzatu zutela. Hori da, ziurrenik, Gazan egin duten sarraskia aurrera eramateko behar zuten aitzakia, Netanyahuk berak bideo batean iragarri zuen bezala.
Orain, Israelgo gobernuak Gazako zerrenda osoa hartuko duela iragarri ostean, Hamaseko kideek esan dute ez dituztela armak entregatuko. Ziur aski, Israelgo kabinete okupatzaileak hartu duen erabakiak, triskantza berri bat ez ezik, Hamasek dituen gatibuen bizitzaren galera ere ekarriko du.
Ziur nago Israelgo gobernuak (besteak beste AEBren laguntzarekin) agintzen dituen astakeria horiek ez direla etengo agintzen dutenak fronteko lehen lerroan jarri arte. Uste dut egitura bat eraiki behar dugula munduan, kapitaina izan dadin itsasontzia utziko duen azken pertsona.
Nik gauza bat azaldu nahi dut. Palestinarra izatea ez da musulmana izatea. Palestinan (Israelgo estatua kontuan hartu gabe), gaur egun ehuneko handiena musulmanak badira ere, katolikoak eta juduak ere badaude. 1920an, britainiarren agindupean zegoen Palestinan, 750.000 biztanle inguru zeuden, eta horietatik % 11 juduak ziren. Judu horiek “Mizrajies” ziren, judu palestinarren benetako ondorengoak. Baina “Mizrajie” guztiak ez dira palestinarrak. “Mizrajyak” Ekialde Ertaineko eta Afrika Iparraldeko juduak dira, eta arabiera dute ohiko hizkuntza. Gaur egun Israelgo estatuan bizi diren gainerako juduak Sefardiak (Iberiar penintsulakoak), Askenaziak (Europakoak) eta “Falasha” (Etiopiakoak) dira. Zergatik da garrantzitsua hau? Pertsona bat erlijioko judua izan daitekeelako, herri juduko kide izan gabe. Palestinan 1920a baino lehen bizi zen herri judua ere palestinarra da, lehen aipatu dudan biztanleriaren % 11. Judu, kristau eta musulman horiek harmonian bizi ziren gainerako “judu ez palestinarrak” Sionismoarekin Palestinara emigratu eta Israelgo estatua sortu zuten arte. Israeldar horiek Palestinatik alde egin beharko lukete beraiena ez den lurralde baten inbaditzailetzat jotzen dutelako. Baita Israelgo estatua sortu zenetik estatu horretan jaio direnak ere, planifikatutako okupazio baten ondorengoak baitira. Eta beren palestinar “Mizrajyak” sustraiak frogatzen dituzten judu bakarrek Palestinan bizitzeko eskubidea izan beharko lukete. Israelgo estatua de facto deuseztatu behar baita estatu asmatua eta inposatua delako. Hainbat hamarkadatan beren jatorrizko lurraldeetatik aldendutako palestinarrek jatorrizko herrietara itzultzeko aukera izan behar dute.
EZ ziren
naziek sarraskitutako
juduak.
Sarraskitutako juduak Askenaziak ziren.
“Askenazi” batek Erdialdeko eta Ekialdeko Europan jatorria duen judu bat aipatzen du, bereziki Alemanian eta Europako ekialdean.
Ashkenaziar juduak Rhin eskualdean ezarri ziren (gaur egun Frantzia eta Alemania dena) eta Erdialdeko eta Ekialdeko Europan zehar hedatu ziren, Polonia, Ukraina, Errusia eta ekialdeko beste eremu batzuk barne. Yidisa garatu zuten, hebrear eta eslaviar eraginak zituen hizkuntza germanikoa, kultura-adierazpenaren bide garrantzitsua bihurtu zena. Liturgia-tradizioak eta erlijio-ohiturak dituzte, sefardienak ez bezalakoak. Theodor Herzl, sionismoaren asmatzailea, judu askenazi jatorrikoa zen, Austrohungariar Inperioan jaio baitzen familia judu batean. 1933an, Alemania Naziak Sam Cohen buruzagi sionistarekin negoziatu zuen proiektu bat onartu zuen, Haavara akordioa, zeinaren bidez jatorri juduko alemaniarren Palestinarako emigrazioa antolatu zen. Joan nahi ez zutenak edo bidaia ordaintzeko dirua ez zutenak denok ezagutzen ditugun biktimak izan ziren.
GEZUR HANDIA: “ISRAELEK HAMAS SORTU ZUEN”.
Azken hilabeteetan, “Israelek Hamas sortu eta finantzatu” zuela dioen narratiba biralizatu da. Bertsio honek, Israelgo politikariek eta mendebaldeko hedabideek ere sustatua, erresistentzia palestinarra “beraiek askatu zuten munstro” gisa aurkeztu nahi du.
Baina historia dokumentatua, gertaerak eta logika berrikusten ditugunean, baieztapen hori erori egiten da.
Israelek ez du Hamasen beharrik kolonizatzeko edo inbaditzeko
Israelek Hamas “sortu” zuela uste dutenek diote etsai bat behar zutela inbasioak justifikatzeko.
Hala ere:
– Zisjordanian, non Hamasek ez baitu ia ez dago, Israelek palestinarrak kanporatzen ditu, lurrak konfiskatzen ditu, etxeak hiltzen ditu eta zibilak hiltzen ditu egunero.
– Hebron edo Nablus bezalako hirietan, Hamasen presentzia esanguratsurik gabe, kolonoek eta armadak basakeria berarekin jarduten dute.
– Horrek erakusten du israeldarren okupazioa egiturazkoa dela eta ez dagoela Hamasen menpe.
Izan ere: Garbiketa etnikoa 1948an hasi zen Nakbarekin, 750.000 palestinar kanporatuz… Hamas sortu baino 39 urte lehenago (1987).
Palestinarren erresistentzia askoz zaharragoa da
Hamas “gatazkaren sustraitzat” aurkezten duenak ez daki 75 urteko historia:
– Erresistentzia laiko eta marxistako hamarkadak: Fatah (1959), Palestina Askatzeko Herri Frontea (1967), FDLP eta Hamas existitu aurretik borrokatzen zuten beste erakunde batzuk.
– Lehen Intifada (1987): Herri palestinar osoaren altxamendua okupazioaren aurka. Matxinada horretatik Hamas sortzen da, baina matxinada martxan zegoen jada kaleetan eta errefuxiatu-guneetan.
– Kristauak eta musulmanak elkarrekin: Erresistentzia ez zen inoiz islamistena bakarrik izan; buruzagi eta mugimendu kristau palestinarrak egon ziren.
Izan ere: 1982an, Hamas baino askoz lehenago, PAE bonbardatu zuten Libanon, eta milaka palestinar hil zituzten Sabra eta Chatilako errefuxiatu-eremuetan.
Hamasen jatorri dokumentatua
– Hamas 1987an sortu zuen Ahmed Yassin xekeak, 70eko hamarkadatik karitatezko gizarte erakundeak zuzentzen zituen Gazako kleriko palestinarrak.
– Beso armatua, Al-Qassam Brigadak, urtetan Israelen errepresioa jasan ondoren sortu zen, ez Israelen finantziazioagatik.
– Garaiko dokumentuak, kazetarien testigantzak eta artxibo historikoak bat datoz: Hamas okupazioaren eta erresistentziaren testuingurutik sortutako mugimendu palestinarra da.
Izan ere: Ez dago Israelek Hamas “sortu” zuela frogatzen duen dokumentu ofizialik, finantza-frogarik edo erregistro historikorik.
Israelek egin zuena: estrategia politikoa.
80ko hamarkadan, Israelek ez zuen Gazako mugimendu islamikoen hazkundea geldiarazi, palestinarrak zatitu eta PAE (laikoa eta marxista) ahuldu nahi zuelako.
– Garai hartako buruzagi israeldar batzuek onartu zuten islamisten boterea “gutxietsi” zutela.
– Ondoren Hamas osatuko zuten ongintzako erakundeen jarduera baimendu zen.
– Hau ez da “sortzea”, mugimendu bat onartzea baizik, PAEko taldeak baino arriskutsuagoa izango ez litzatekeelakoan.
Izan ere: 1984an, Israelek Ahmed Yassin atxilotu eta espetxeratu zuen legez kanpoko armengatik. “Sortu” izan balute, zergatik atxilotu eta biziarteko kartzela-zigorra ezarri?
Narratiba propagandaz sortzen da orain;
– Bertsio hau erresistentzia palestinarrari zilegitasuna kentzeko eta borroka oro “Israelen asmakizun” batera murrizteko erabiltzen da.
– Palestinarrei beren zapalkuntzaren errua leporatzen saiatzen dira, hamarkadak kolonialismoz eta garbiketa etnikoz ezabatuz.
– Egungo genozidioa zuritzen laguntzen du, dena “Hamasen errua” dela esanez, okupazioak eta zibilen aurkako krimenek hamarkadak daramatzatela alde batera utzita.
Izan ere: NBEk eta nazioarteko erakundeek Israelgo giza eskubideen urraketak dokumentatu dituzte 75 urtez, ez 1987tik bakarrik.
Mitoa desmuntatzen duen logika sinplea.
– Israelek Hamas inbaditzeko behar badu, zergatik kolonizatzen eta hiltzen du Zisjordanian, Hamas ez dagoen lekuan?
– “Sortu” bazuen, zergatik espetxeratu eta hil zituen sortzaileak?
– Nola azaltzen dute palestinarren erresistentzia 1987a baino lehen, Hamas existitzen ez zenean?
Israelek ez zuen Hamas sortu.
– Palestinarren erresistentzia lehenagokoa eta askoz zabalagoa da.
– Hamas dokumentatutako okupazio-testuinguru batean sortu zen.
– Israelek onartu egin zituen islamiar mugimenduak estrategia politikoz, baina hori ez da mugimendu horiek sortzea.
Narratiba honek kolonialismoa zuritzeko, genozidioak justifikatzeko eta Palestinako herriak Nazioarteko Zuzenbidearen arabera aurre egiteko duen eskubide legitimoa ukatzeko baino ez du balio (NBE 37/43 Ebazpena, 1982).
Historia ez da propagandarekin idazten, ezta gerrako titularrekin ere; gertaerekin, dokumentuekin eta memoriarekin idazten da.