Ehortzi nire bihotza Gazan

Wounded Kneeko sarraskia Amerikako Estatu Batuen historiako tiroketa masiborik hilgarriena izan zen, bertan ia hirurehun Lakota baketsu hil zituzten Estatu Batuetako armadako soldaduek tiroka eta kanoikadaka. Biktima gehienak zaharrak, emakumeak eta haurrak izan ziren, gudari gazteak ez baitzeuden une haietan han. 7. Zalditeriako Erregimentua iritsi eta kanpamentua inguratu zuen. Erregimentuak lau kanoiko bateria bat zuen. Armada “kolonoen” antsietatea artatzen ari zen, gatazkari “Mesiasen Gerra” deitzen ziotenak.

Dagoeneko denok ezagutzen dugu iparramerikar indigenek izan zuten zortea: suntsituak, beren lurretatik erreserbetara mugituak, adierazpen txikienera murriztuak. Dee Brownen Ehortzi nire bihotza Wounded Kneen liburua 1860ko Navajoen martxa luzearekin hasten da eta 1890ean bukatzen da, Wounded Kneen Siouxtarren sarraskiarekin. Kontakizun autobiografikoetan, grabatutako testigantzetan eta garaiko dokumentazioan oinarrituta, Dee Brownek «gizon zuriak» egindako indiar amerikarren suntsipen sistematikoari buruzko kontakizun zehatza eskaintzen du, eta, lehen aldiz, gertaera horiek bertakoen ikuspuntutik kontatzen ditu.

Ezin dut saihestu Palestinan 1948tik gaur egun arte gertatzen ari denarekiko paralelismo ikaragarria, batez ere Gazako orainaldi hurbilean, XXI. mendeko Wounded Knee dei geniezaiokeenean. Gaur egun, 133 urte geroago, mesias baten izenean orain ere, Gazako populazio baketsua sarraskitzen ari dira, beren lurrak ankerki lapurtuz, populazio hori kanporatzeko eta murrizteko.

Israelgoa estatu artifiziala da, beste nonbaitetik etorritako kolonoek sortua, Ingalaterrak, inperio otomandarra Lehen Mundu gerran desegin eta lurraldea bere gain hartu zuenean, han jarri zituenak. Sionismoaren espantsionismoak, azkenean, lurralde palestinar osoa konkistatzeko oztopo ziren ingelesak kanporatu zituen eta Israelgo estatua sortu zuen ofizialki, eta gero eta gehiago hedatzen da Palestinaren zati gehiago kolonizatuz eta bertako biztanleak kanporatuz. Kasu honetan, gehienak musulmanak dira. Palestinan, kolonizazio sionistaren aurretik, musulmanak, kristauak eta juduak bakean bizi ziren, nahiz eta proportzio handiena musulmana izan. Zer gertatuko zatekeen gehiengoa kristaua izan balitz? Palestina ez zatekeela inoiz kolonizatuko, eta Israelgo estatu sionista ez zatekeela inoiz existituko. Palestina osoa okupatzeko plan sionista burutu gabe dago, palestinarrak Gaza eta Zisjordaniatik oraindik kanporatzeke baitituzte.

Nola egin hori? Lurralde horietako egoera itogarria da jada, eta Gazako zerrenda munduko aire zabaleko kartzelarik handiena da. Gainera, Bigarren Intifadaren ondoren, 2001ean behin betiko isolatu zuten Gaza, mugetako kontrolekin, eta irteteko eta sartzeko baimenak behar dira, lortzeko oso zailak. Ondoren, horma perimetriko bat eraiki dute Gazako zerrenda inguratuz, eta milaka pertsona bizi dira bertan pilatuta, edateko oso kalitate txarreko urarekin, araztegia Israelen bonbardaketek suntsitu baitute. Elikagaien eskasia dute, horien sarrera ere israeldarrek kontrolatzen baitute. Gazara kanpotik datozen elektrizitatea, ura eta elikagaiak Israelek kontrolatzen ditu, eta hornidura nahi bezala mozten du, israeldarren aurkako edozein erasoren errepresalia gisa.

Ipar Amerikan bezala, bertakoen lurrak inbaditzen dituzten kolonoak ditugu Palestinan ere, eta inbaditzailearen aurkako gerrara behartuta dauden herritarrak

Egoera jasanezina da, eta palestinarrak gero eta jarrera oldarkorragoetara jotzen ari dira; esaterako, 2007tik Hamasek hauteskundeak irabazi ditu Gazako zerrendan. Talde horrek bere beso armatua du, eta bera da Israelen aurkako azken erasoen erantzulea. Hemen geldiune bat egingo dut “Bakearen eta Bizitzaren” aldeko kontzertuari buruz hausnartzeko, non Hamasek ehunka pertsona hil zituen. Lehenik eta behin, ez dut ulertzen nola egiten den kontzertu bat Bakearen eta Bizitzaren izenean, Gazako mugatik hiru kilometrora, gazatarrek bizi duten giza eskubideen urraketarekin. Horrez gain, argi zegoen Hamas okupatutako lurralde horietan sartuko zela eta hori oso aurretik aurreikusita zegoen; erasoa ez zen izan bi egunetako kontzertu bat zegoelako. Hamasen asmoa ziurrenik kibutzetako kolonoak bahitzea zen, gero bahitu horiek palestinar presoekin trukatzeko. Bitxia da Israelgo inteligentzia zerbitzuek eraso horren berririk ez izatea. Ez dut inolako froga absoluturik, baina susmagarri samarra da, gutxienez; izan ere, kontzertu hori apropos egon zitekeen hor jarrita Hamas kibutzetara sartzeko momentuan. Suposatzen dut Hamaseko militanteek kontzertuarekin topo egin zutela eta tranpan erori zirela, beren etsipenari eta hainbeste hamarkadatako umiliazioek sortutako gorrotoari hauspoa emanez, eta aurretik jarri zitzaien oro suntsitu zutela. Ez dut justifikatzen, aztertu egiten dut. Hamasen asmoa preso palestinarren askapena negoziatzeko bahituak hartzea zen. Emaitza, ordea, onuragarria da Israelentzat eta Palestinaren erabateko okupazioa amaitzeko bere planarentzat. Orain Israelek badu aitzakia Gazako zerrenda deblauki suntsitzeko. Biztanleria zibilari eskatzen diote zerrendaren hegoaldetik Egiptorantz joateko. Benetan, jende horrek badaki bere lurraldea utziz gero ez direla inoiz itzuliko, eta inguruko herrialdeetako kanpamentuetan dauden jada milaka errefuxiatu palestinarrekin geratuko direla. Batzuek alde egitea erabakitzen dute, beste batzuek geratzea erabakitzen dute. Dena den, alde egitea erabakitzen dutenak ere erasotzen dituzte, eta irteerarik gabeko kalezulo batean daude, aurrean triskantza eta hondamena besterik ez dutela.

Gaur amerikar indigenengatik eta naziek akabatutako juduengatik negar egiten dugun bitartean, gure sudurren aurrean alimaleko hilketa eta katastrofe humanitarioa ditugu berriro

Iparramerikako tribuekin egin daitekeen paralelismoa oso argia da. Bertakoen lurrak inbaditzen dituzten kolonoak ditugu Palestinan ere, eta inbaditzailearen aurkako gerrara behartuta dauden herritarrak. Inbaditzaileak indar militar askoz handiagoa du, eta bere kolono armatuek gero eta maila barregarriagora murrizten dute bertakoen lurraldea. Palestinarrei borroka egitea, hiltzea edo lurra galduz ihes egitea beste aukerarik ez zaie geratzen. Baina nortzuk ziren basatiak eta hiltzaile arriskutsuak Ipar Amerikan? Bertakoak. Nortzuk ziren kolonoak erasotzeko eta haien adatsak mozteko bezain gupidagabeak? Ez al zen hori aitzakia hutsa izan indiarren sarraskitzea eta kanporatzea justifikatzeko? Errealitatean, ordea, Amerikan buruko ilea larruazal eta guzti erauzteko ohitura europarren etorrerak hedatu zuen, eta bertakoen adatsen truke ordaindu egiten zuten, ile-larruazal horiek gerlarienak izan zein emakume edo haurrenak izan. Gerora Ipar Amerikako indigenek ohitura hori hartu zuten, eta orduan haiek ziren basatiak… Hamasekoak indiar horiek dira, Israel AEB da eta mendebalde urruneko kolonoak kibutzetako kolonoak dira. Historia behin eta berriz errepikatzen da, gaur amerikar indigenengatik eta naziek akabatutako juduengatik negar egiten dugun bitartean, gure sudurren aurrean alimaleko hilketa eta katastrofe humanitarioa ditugu berriro, eta badirudi 50 urte edo gehiago itxaron beharko dugula gaur egun genozidio hau pairatzen dutenengatik negar egiteko.

Gazatar eta oro har palestinarrekin erabateko elkartasuna. Israeldar terrorismo sionista gelditu, Israel desegin eta Palestinako lurrak bertako biztanleei itzuli.