Zergatik esaten digu NATOk Errusiak gerra nahi duela Europan? Zergatik handitu nahi dute aurrekontua Defentsan? Zergatik hitz egiten da soldaduska berriz ezartzeaz?
Ukrainako gatazka 2014an piztu zen, Amerikako Estatu Batuetako inteligentzia zerbitzuek bultzatutako kolpe baten ondorioz, Errusiak babestutako presidente ustel bat kentzeko eta AEBk eta Europar Batasunak babestutako beste presidente ustel bat jartzeko.
2014tik aurrera, Ukrainako gobernuak errusiar hiztunak jazarri zituen eta gerra piztu zen Donbassen, errusieraz hitz egiten duten eskualdean. 2021eko ekainean, Ukrainako presidenteak herrialdea NATOren parte izango zela iragarri zuen, eta berriz ere NATOk SESBi egindako promesa historikoa hautsi zen, alegia, Alemaniako ekialdetik haratago ez hedatzea.
Zergatik ez zen NATO desegin Gerra Hotza amaitutakoan?
Varsoviako Ituna, SESB/Errusia buru zuena, 1991n desegin zen. Herrialde komunisten eta herrialde kapitalisten arteko Gerra Hotzari amaiera eman zion horrek, eta Mendebaldeko gobernuekiko hurbilketa progresiboa sustatu zuen. Zergatik ez zuen NATOk, AEB buru duenak, bere desegitea abiarazi orduan?
Amerikako Estatu Batuek mundu osorako armen esportazioan sendotu dute beren lidergoa. “Blackrock eta Vanguard korporazioak dira arma-enpresetan inbertitzaile nagusiak. Finantza-aktiboetan 20 eta 25 bilioi dolar arteko zenbatekoa erabiltzen dute, AEBk, munduko lehen ekonomiak, duen BPGren 23 bilioi dolarren parekoa. Munduko BPGren %20 baino gehiago ordezkatzen dute” (Climaterran 2023ko irailaren 7an argitaratua, “¿Quiénes son los dueños de las empresas armamentísticas?”). Eta Blackrockek eta Vanguardek farmazia-multinazionaletan eta komunikabideetan ere inbertitzen dute. Ez da kasualitatea Blackrock eta Vanguarden egoitzak AEBn egotea, negozioa eta boterea baita NATO.
Ukrainako inbasioari dagokionez, Europar Batasunak aurrekaririk gabeko zigor handiak ezarri zizkion Errusiari eta Eurovision jaialdian parte hartzea debekatu zion. Orain Israelek parte hartzea onartzen dute, zero zigorrekin gainera.
Asian, Afrikan eta Latinoamerikako herrialdeetan merkataritza sustatuz, Errusiaren ekonomiak gerraren zigorrei aurre egin die eta, are gehiago, G7ko herrialdeak baino gehiago hazi da. Zergatik dabil mehatxuka? NATOk Errusia gainditzen du alderdi militar guztietan. Agian Amerikako Estatu Batuek gerra nahi dute Europan, Blackrock eta Vanguard aberasteko.
Agian AEBk gerra nahi du Europan, Blackrock eta Vanguard aberasteko
Espainiar Estatuaren gastu militarrak marka berria hautsi du PSOEren eta Podemos/Sumar-en Gobernuarekin (“El gasto militar se duplica en 20 años”, 2023ko urrian argitaratua, El Salto). EH Bilduk eta EAJk ere onartu dituzte aurrekontuak. Non dago NATOren gaitzespena? Eta zor publikoa gora egiten ari da, bitartean.
Gogoan dut 1982ko urriko hauteskundeetan PSOE NATOtik ateratzearen alde zegoela. Agintera iritsi eta NATOri buruzko erreferenduma antolatu zuten 1986an. Kontsultak honako galdera hau planteatzen zuen: “Zure ustez, komenigarria al da Espainiarentzat Aliantza Atlantikoan jarraitzea, Nazioko Gobernuak adostutako baldintzetan?” Termino horiek hiru baldintza zituzten: NATOren egitura militar integratuan ez sartzea, Estatuan arma nuklearrak instalatzeko edo sartzeko debekua, eta Espainiako lurraldean presentzia militar estatubatuarra murriztea. Erantzun nagusia “EZ” izan balitz, Espainia NATOtik aterako zatekeen. PSOE buru-belarri aritu zen NATOn jarraitzeko eta Estatuan irabazi egin zuten, baina Nafarroan galdu egin zuten erreferenduma.
Espainiako Parlamentuak, PP buru zela, Estatuak NATOren aginte militarraren egituran parte hartzea onartu zuen 1996an. Erabaki hori Javier Solana, PSOEko buruzagi bat, Aliantza Atlantikoaren idazkari nagusi izendatzearekin batera etorri zen.
Mugimendu Antimilitaristak errefusatu egin zuen soldaduskaren ordezko gizarte prestazioa ere, eta desobedientzia zibileko kanpaina bat hasi genuen, intsumisioa izenekoa
2001eko abenduan Espainiar Gobernuak soldadutza kendu zuen. Kontzientzia-eragozle batzuek uko egin zioten soldaduska egiteari 70eko hamarkadan, eta 80ko hamarkadatik aurrera nabarmen handitu zen objekzioa. 1988an indarrean sartu zen soldadutzaren ordezko gizarte prestazioaren araudia. Mugimendu Antimilitaristak errefusatu egin zuen, eta desobedientzia zibileko kanpaina bat hasi genuen, intsumisioa izenekoa. GKE eta elkarte askok prestazioari plazak eskaintzeari uko egitea lortu zuen Mugimenduak. Ordezko prestazioa praktikan jartzeari dagokionez, uko hori benetako boikota izan zen eta azkenean ito egin zen. Gazte intsumisoak %4 izatera iritsi ziren, eta soldadutzarekin amaitu zuten gazteek.
Agintariak ez doaz gerrara, jende arruntak ordaintzen du.
Eguzkilore alderdi politiko gazteak NATOtik bai ala bai ateratzea eta gazteei Mugimendu Antimilitaristak lortu zuena gogoraraztea proposatzen du.
Javier Pérez Cueva (Eguzkiloreko Koordinatzailea)
Ba bai, gatazka beliko baten atarian gaude, oraingoan Europara iritsiko dena. Hain izan gara berekoiak urrutira jotzen zuen bitartean, non oraindik gehienek, hau esaten baduzu, gehiegizkotzat jotzen baitzaituzte, eta ez dute uste horrelakorik gertatuko denik. Ez gertatzeko itxaropena dago, baina itxaropen hori egunetik egunera txikitzen ari da. Eta arazo handienetako bat da anestesiatutako eta desaktibatutako gizartea ez dela masan ateratzen manifestazioetan, ez dutela grebarik egiten, ezta antzekorik ere. Badirudi ez diela ezerk eragiten, zerbait larria gertatu eta supermerkatuetako komuneko papera egun batetik bestera desagertu arte, baina ez da nahikoa izango hainbeste ipurdi lau garbitzeko, gerra baten izuak eragindako beherakoak zikinduta, inoiz ez baitzuten uste iritsiko zenik. Bitartean, gazteek, botoa ematea beste baliabiderik ez dakitenez, eta esan duzunez, EHbilduk ere aurrekontuak onartzen ditu, non, beste zitalkeria batzuen artean, gastu militarra igo egiten den, Europako gatazka beliko baten aurrean. Non geratzen da erreferenduma, non % 60k NATOri EZETZ esan zioten Hego Euskal Herrian ( % 68,2 Gipuzkoan, % 64,2 Bizkaian, % 59,5 Araban eta % 52,7 Nafarroan)?