Lurraren zaintzarako eskubide kolektiboa

Sinatzaileak:

Enea Andueza Otsoa, Beatriz Arana Ortiz,

Jesus Maria Etxarri Sotes, Patxi Zubiria Aldaz

Garapen, ongizate eta modernitatearen ezinbesteko erreferente modura edota, oraintsuago, klima erronkei aurre egiteko elementu gisa inposatzen ari zaizkigun abiadura handiko trena bezalako azpiegitura handi eta desarrollistek diru kopuru handia behar dute lehenik planifikazio eta eraikuntzarako (Hego EHn 10.000 euro inguru), gerora mantenuan (km bakoitzeko 100.000 euro inguru batazbeste urtean) eta, bestalde, galerak eragiten dituen zerbitzu bati eusteak dakarren gastu publikoa, hori behin baino gehiagotan erantsitako gainkostuak kontuan hartu gabe. Eta nola bideratu aurrekontu publikoetatik halako dirutza?

Beste zenbait alor, gizarte zerbitzuak, lehen sektorea, hezkuntza, kultura… gutxietsi eta estutuz, bertako natur ondarea salduz eta suntsituz, desoreka bidegabean antolaturiko mundu honetan egoera zaurgarriagoetan dauden herrialdeen ondasun eta pertsonak ustiatuz, mugiaraziz, menperatuz, AHTaren eraikuntzan zuzenean ari diren langileak zukutuz edota zeren truke jaso diren ez dakigun diru publikoz hornituriko Europako kobid osteko funtsetatik eskuratuz. Zuzenago edo zeharkago zaintzarekin harremana duten esparruetatik alegia.

Zaintzaren oinarrizko premia negoziogai bihurtu ohi da ardura eremu publiko-kolektibora aldatzen denean

Gauza gutxi dira bizitza izan dadin eta iraun dezan zaintza bezain funtsezkoak. Denok beharko dugu zaintza gure bizitzako hainbat unetan eta behar dugu ere zaintzan parte hartu, hala aukeratzen dugunean eta behar ditugun baldintzetan; egun, hori, denon eskura ez dagoen pribilegioa izan arren. Zaintzaileak zaintzearen garrantzia ere gero eta sarriago aipatzen den gaia da. Haatik, oinarrizko errealitate honekin talka egiten duen bestelako egunerokoan murgilduta bizi gara. Datuek zabal eta argi erakusten duten moduan, bizitzari eutsi ahal izateko bizkarrezurra den gaian aitortzarik eza, ikusiezintasuna, ezin aukeratzea, prekaritate nabarmena eta abusua nagusitzen dira, besteak beste.

Mendeetan emakumeen gain, orohar, ezarri den zama hori, egun ere, nagusiki, kolektibo zaurgarrienen lepotik asetzen da, emakume etorkin eta arrazializatuen kontura hain zuzen ere. Honek jendarteari egiten dion ekarpen ekonomikoa Hego Euskal Herrian BPGren %24 inguruan kalkulatu da (bestelako ekarpenak erantsi beharko lirateke). Maiz eremu pribatu pertsonaleko aukeren bidez erantzuten zaion oinarrizko premia hau, gainera, negoziogai bihurtu ohi da ardura eremu publiko-kolektibora aldatzen denean.

Jendarte modura ezin aurrera egin eta ezin erronkak gainditu oinarria kaxkarra denean, jendartearen zutabe nagusietako bat den zaintzak nekez eusten dionean

Aurrerapena omen azkar eta asko bidaiatzea, denbora aurreztea, pertsonak eta bestelakoak etengabeko mugimenduan izatea, gertukora hurbildu ordez urrunekora gerturatzea, tokian tokiko bizidun, ingurune, ikuspegi, modu, ezaugarri, aukerei… balioa eman ordez, globalizazio desorekatu eta homogeneizatzailea sustatzea. Zaintzak, ordea, gehiago du zaindua izango denaren albora eta erritmora moldatzetik, entzutetik, denbora eman eta partekatzetik, ziztu bizian ibili eta denborari ihesi balihoa legez aurrea hartu nahi izatetik baino. Azkarrago bizitzeak ez baitakar hobe, sakonago, zabalago edota luzeago bizitzea. Jendarte modura ere, ezin aurrera egin, ezin erronkak gainditu eta berriei ekin oinarria kaxkarra denean, oparotasun eta berritasun itxura eman nahi baina euskarriak, kasu honetan jendartearen zutabe nagusietako bat den zaintzak, nekez eusten dionean.

Egoera kezkagarri hau ez da soilik pertsonen arteko zaintzan gertatzen, egungo jendarte ereduan, bertan zein mundu zabalean, inguratzen gaituzten gainontzeko bizidun eta ingurunearekiko zaintza eta zaintzaileak ere jazarriak dira behinik behin, erailak ere bai leku batzuetan, mozkinak etengabe eta nolanahi eskuratzeko asmoak kolokan ipintzen dituztenean. Bazter horretan kokatzen dira, aldeak alde, hego globaleko biztanleak, landa eremuetako herritarrak, nekazari, abeltzain eta arrantzale txikiak, bioaniztasunaren, lur, ur, argi eta airearen, denon ondasun komunen zaindariak eta ekosistema suntsitzeko egitasmoen aurkako norbanako zein kolektiboak.

AHTarekin lapurtzen denak elikatzen du denon premiak asetzeko berariazko borondate falta

Hori dela eta, funtsezkoa iruditzen zaigu, alde batetik, jendarte kapitalistaren ereduaren ikur den abiadura handiko trena eta berari loturik dakartzan beste hainbat azpiegitura, bizimodu eta erabakiak, eta, bestetik, denok bizi baldintza duinak izan eta denon premiak inor zapaldu gabe asetzeko berariazko borondate faltaren arteko lotura azaleratzea. Batetik lapurtzen denak elikatzen baitu bestea. Gutxi batzuen onurarako den proiektu txikitzaile eta xahutzaile hori, interes orokorraren izenean, indarrez inposatzen eta gauzatzen ari dira, nahiz eta interes orokorrak, hau da, jendarte orokorrak, hainbat bideren bitartez beste interesgune eta beharrak dituela adierazi. Aise antolatzen dira botereguneetatik diru publikoz propaganda kanpainak; askoz ere nekezagoa da, ordea, herritarren artean, uzten zaigun informazio apurra jaso, partekatu eta interes kolektiboak defendatzeko antolatzea, areago ekimen hauek hala nahita oztopatzen badira.

Zorionez, Euskal Herriko herri mugimendua bizia eta aberatsa da, oraindik bederen. Horregatik, eskerrak eman nahi dizkiogu Euskal Herriko mugimendu feministari denon bizitzak erdigunean ipintzeagatik ardatz modura eta, horrekin lotuta, azaroaren 30ean zaintza eskubide kolektiboaren alde deitu duen greba orokor feministarekin bat egin nahi dugu, horren baitan Lurraren zaintzarako eskubide kolektiboa nabarmenduz.

Lurraren zaintza kolektiboaren alde, AHT eta hori bezalako azpiegitura txikitzaileen kontra jarrai dezagun borrokan!