Hedabideak

Geldialdia ala jaitsiera etengabea?

Azken hamarkadan, euskararen erabilera jaisten ari da Euskal Herriko txoko eta eremu guztietan, baita arnasguneetan ere. Euskara galbidean doa, eta egoeraren larritasunaz ohartu beharrean, datuak manipulatzen ari dira, ezer gertatzen ez dela sinetsarazteko.

5

Joxemi Campillo Robles

Irakasle eta euskaltzalea. Bilbo

Apirilaren 22a. Berria egunkariaren azalean hau irakur daiteke: Arrue ikerketa. Euskararen erabilera, geldialdian. Barruko orrietan (8-9), Lander Muñagorri kazetariak honako izenburua jarri zion berriari: Geldialdia, baita eskoletan ere.

Argia astekariak, aldiz, berria honela eman zuen: Euskararen erabilerak atzera pausua eman du eskola eremuetan.

Arrue ikerketak euskararen erabilera zenbatesten du hainbat ikastetxetako giroan. Neurketa bi urtean behin egiten da, baina soilik Euskal Herriko zati batean, Baskongadetan alegia. Antza denez, argitaratutako datuak 2017koak dira (2019koak prozesatzen ari dira). Arrue ikerketa mugatua da, soilik alderdi soziolinguistiko batzuk kontuan hartzen ditu. Beste batzuk, ez dira kontuan hartzen, adibidez, etorkin-kopurua, irakasleen arteko solasaldiak, jantoki eta saioen arteko denbora, irakasgaietan jartzen zaien erdarazko multimedia materiala (bideoak, audioak, webguneak,…), irakasleen eta ikasleen arteko solasaldi asimetrikoak (ikasleak espainieraz, irakasleak euskaraz), eta abar luzea. Informazio hori guztia kontuan hartuz gero, Arrue ikerketaren emaitzak askoz larriagoak izango ziren, zalantzarik gabe.

Analisi honi gehitu behar zaio urtero egiten den hezkuntzaren ebaluazio diagnostikoa (LH 4 eta DBH 2 ikasmailak). Azken azterketa honek ere beheranzko joera nabarmena erakusten du euskararekin loturiko indize guztietan. Datu bat aipatzearren, Baskongadetako bigarren hezkuntzaren amaieran, D ereduko ikasleriaren heren bat baino gehiago euskararen oinarrizko B2 mailara ez da heltzen. Negargarria!

Arrue ikerketaren emaitzek joera argia adierazten dute: Baskongadetako ikastetxe batzuetan euskararen erabilera jaisten ari da. Eta hori bat dator bestelako neurketa soziolinguistikoek aspalditik adierazten dutenarekin. Berria egunkariak horri geldialdia deritzo. Kuriosoa. Berriarekin batera datozen infogrametan, grafikoen zenbakiak eta eskalak ustezko geldialdia frogatzeko egokituta daude. Jaitsiera era argian azalduko zen datu berdinak beste era batean irudikatuta. Harrigarria eta penagarria aldi berean. Egia esan, ez da soilik Berria egunkariak gaur egungo euskararen egoera ezkutatu, itxuraldatu, arrosaz koloreztatu egiten duen bakarra. Euskalgintza aspalditik ez ikusiarena egiten ari da, dirulaguntza publikoen morfinan dopatuta. Azken urteotan, Euskalgintzako ekarpena hutsaren hurrengoa izan da euskararen berreskurapen prozesuan, eta Euskal Herriko administrazio publikoena zer esanik ez. Praktikan bertako politikariei euskararen egoera berdin zaie, kasta politiko espainol eta frantsesean guztiz integratuta baitaude.

Errealitatea, ordea, gordina da. Azken hamarkadan, euskararen erabilera jaisten ari da Euskal Herriko txoko eta eremu guztietan, baita arnasguneetan ere. Datuei garrantzia kendu ahal zaie, ezkutatu edo manipulatu daitezke, baina euskara atzera egiten ari da. Euskara galbidean doa, eta egoeraren larritasunaz ohartu beharrean, datuak manipulatzen ari dira, ezer gertatzen ez dela sinetsarazteko. Euskaltzaleontzat jarrera hau lotsagarria da.

Oskar Caballero eta Joxemi Campillo

Nahi baduzu, Independenteak aurrera egin dezan lagundu dezakezu. Idatziz, itzuliz, janariz, irudigintzan, bideogintzan, bertsotan, diseinuan, informatikan, psikologia klinikoan, abokatutzan edo diruz ere bai. Ziberjazarpenari aurre! INDEPENDENTEA LAGUNDU >

Honen harira

5 erantzun “Geldialdia ala jaitsiera etengabea?” bidalketan

  1. Tamalez, horrela daude gauzak, bai. Nik uste dut azken hamarkada “desinfle” orokor bat izan dela euskal nazio kontzientzian eta horrek hizkuntza eremuan eragina izan du. Ezker abertzalearen homologazioa (asimilazioa) eta bestelako faktore orokorrek azal ditzakete jaitsiera hori.
    Eta pandemia honek utziko dituen ondorioek ez dute ezer onik aurreikusten; ez da ikusten herri gisako inongo euskal irteerarik. Alderantziz, gure ordezkari politikoek (eskuin eta ezkerrekoek) globalizazio totalitarioaren amildegira baizik ez garamatzate.

  2. Erabat ados artikuluarekin.

    Eta eredugarria egileetako bat EHE-tik atera ostean idatzitako artikulua ere (non arraio daude????).

    Eta iruditzen zaidanez euskaldun asko geure eskubideak defendatzeko lehenengo trabarekin etsi egiten dugula eta matraka/negar errazera jotzen dugula, ekintza-proposamen bat dakarkizuet, erraz-erraza:

    Zorionez, eta PatxiLo azkendakaria ezabatzen saiatu zen arren, 123/2008 Dekretua, uztailaren 1ekoa, Kontsumitzaileen eta Erabiltzaileen Hizkuntza Eskubideei buruzkoa daukagu. Horren arabera, behar-beharrezko zerbitzuak (argindarra, gasa, bankuak, aseguru etxeak eta telefoni eta internet) ematen dituzten enpresek EUSKARAZ ere EMAN BEHAR DITUZTE EUREN ZERBITZUAK, AHOZKOAK, IDATZIZKOAK ZEIN TELEMATIKOAK, gaztelaniazkoen kalitate berberarekin eta inongo atzerapenik gabe, BALDIN ETA 250 langiletik gora eta urtean 50 milii euroko negozio-bolumena badute eta egoitza fisiko bat EAE-n badute (ez du nagusia izan behar).

    Nik 3 urte eta erdiko borroka daramat (hasieran enpresen aurka egin nuen, baina Elebideren aurka ere jo behar izan dut haien uzkeriarengatik), emaitzak lortzear nago (Arartekoak egundoko sordabiroia eman zien Elebidekoei nire salaketaren haritik) eta bidean atondutako dokumentu, salaketa-eredu eta abarrak gustu handiz bidaliko dizkiot eskatzen dizkidan edonori gontzfernandez@gmail.com, hortzak erakustetik haginka egitera pasatu aurretik pairatu behar izan dudan amesgaizto burokratikoa aurreztu eta tiroa ondo destatu dezazuen…

    BERAZ: SALATU ZUEN BANKUAK, ASEGURU-ETXEAK, ARGINDAR/GAS/TELEFONO/INTERNET HORNITZAILEAK ETA ABARRAK, dekretu hau ere bertan behera geratu baino lehenago!!!

    Izan ere, susmoa daukat euskal herritar asko euskaltzale direla, baina ez euskalgile; kexazale direla baina ez salatzaile eta azkenean… “halakoxeko kontuk, geure moduko tontuk”, lagun baten amama eskoriatzarrak esaten omen zuenez…

    Mesedez, lagundu iezadazue Jon Juaristi ez bihurtzen… (txantxa da, e?)

  3. Kaixo Lagunak:
    Zergatik euskeraz egin?
    Zertarako balio digu euskerak?
    Nahien eta beharren nahaspilean galdurik ote gabiltza gizakiok?
    Zertarako du gizakiak hizkuntza? Hizkuntza ez ote da gizadiarena?
    Filo-logia irakasle lana izateko al da?
    Osa al lezakegu zerbait hizkuntzaz kanpo?
    ……………………………….

  4. Euskara atzeraka ari da, ari zaigu, eten gabe , baina batzuentzat, misterio handia da. Zergatik ote? Azken berrogei urteotan zehar, euskalgintzaren jarrera salatu izan dut. Ez da euskara seriotan hartzen. Euskaldunen artean ere, espainieraren menpean agertzen da, beti bigarren mailan. Euskaldun gehienen hiztegia oso mugatua izaten da. Espainieraz (ez dut gaztelania edo erdara hitza erabiliko, dimentsio politikoa nabarmentzeko) beti hobeto dakite. EHUn ere, itzulpen klaseak eman nituen. Ikasle gehienek ez zekiten “avena” edo “centeno” edo “sien “ euskaraz esaten !! (Olo, zekale, loki) Eta euskaratzaileak izatekoak ziren!
    Euskal terminologia gehienbat espainieraren bidez sortzen da. Ez dago Euskal Unibertsorik, espainieraren orbitan dagoen cultura vasca baizik
    Euskarazko bikoizketak gehienbat desagertu dira, marrazki bizidunetan izan ezik. Orain dela 30 urte, bikoizketen doinu espainiarra salatzen nuen , lay hau stars, baina alferrik. Oso ondo zegoela esaten zuten baina benetako euskaldunek ez zituzten euspainierazko filmak ikusi nahi.
    Egun, etorkin pilo bat etorri da, baina ez dira behar bezala asimilatzen. Ez da nahikoa euskalduna izatea (euskaraz jakitea) hemengoa izateko, etxean bezala sentitzeko. Beharrezkoa da hemen jaio izana, hemengo eskoletan ibili izana, eta espainieraz on-ondo jakitea. Izena euskaldundu liteke, euskal alderdi abertzale batean sar liteke,” gora Euskadi” egunero oihuka esan liteke, irrintzi eder bat bota eta gero, baina beti esango dizute ez zarela “hemengoa”. Beste mila gauza aipa nitzake baina negarrez hasiko nintzateke. Euskara ez da azkar desagertuko baina beti juxtu-juxtu ibiliko, ozta-ozta.
    40 urte eman nituen euskararen alde eta orain garbi-garbi ikusten dut alferreko abentura izan zela.

Utzi iruzkina, izen eta abizenez

Azken artikuluak