Gaur inoiz baino gehiago, osasungintzak zentzua berreskuratu behar du

Une honetan, ustezko zazpigarren covid olatuarekin gaude, eta ustezkoa diot, ikusarazi nahi digutenaren oso desberdina delako errealitatea.

Osakidetzako ospitaleetako informazioak esaten digunez, ospitaleratuta daudenen % 53 ebakuntza egingo zaien pertsonak dira (traumatismoak, erditzeak, eta abar), eta aurretiko PCR batean positibo eman zutenak, hau da, ospitalera beste kausa batengatik iritsi diren pazienteak direla, baina ospitaleratzeko PCR proban positibo ematen dutenak.

Bestalde, jakinarazi digute covidagatiko ospitaleratu gehienek 75 urte baino gehiago dituztela eta aurretiko patologiak dituztela.

Informazio horien aurrean, uste dut osasungintzako langileek (medikuntza, erizaintza, biologia) gertatzen ari denari buruz hausnartu behar dutela, eta covidaren gaiari aurre egiteko moduan norabide-aldaketa sakona egin behar dutela; izan ere, egiten ez badute, euskal gizarteak behartu beharko ditu hori egitera.

Medikuntza beti izan dena indargabetuz, pandemia gizentzen dugu

Lehenik eta behin egin behar duten hausnarketa zera da: pertsona horiek, edozein kasutan, beren patologiagatik ospitaleratzen direla, eta ez covidagatik, covid sintomarik gabekoak direlako, eta, PCR testak negatibo eman izan balu ere, ospitaleratuta egongo liratekeelako. Eta hemen dugu osasun-administrazioen benetako tranpa; izan ere, medikuntza beti izan dena (pazientea bere patologiatik artatzen duena) indargabetuz, pandemia gizentzen dugu, herritarrengan beldur neuronalaren inokulazioarekin jarraitzeko, inokulazioekin jarraitzeko justifikazioa izateko, azken finean horiek baitira kasu positiboen benetako eragileak eta albo-kalteen ondoriozko beste arazo batzuen benetako eragileak.

Astakeria honetan guztian, biologoak erantzule dira (diskurtso ofizialarekiko disidente batzuk izan ezik, nahiz eta gero eta gehiago garen), gizarteari ez esateagatik PCR testek ez dutela balio gaixotasun bat diagnostikatzeko, patologia desberdinengatik ospitaleratutakoen ehuneko handi horrekin frogatzen den bezala, covid-dun gisa kontatzen direnak PCR bat egiteagatik. Zein da hori ez egiteko arrazoia? Interes-gatazkak?

Profesional sanitarioek (medikuek eta erizainek) aspaldi eman behar zuten iritzia behingoz, aspaldian egin behar zutenari buruz, covid-pandemiaren estrategia horrekin jarraitzearen zentzugabekeriari buruz, non beste patologia batzuengatiko ospitaleratzeen ehuneko handia dagoen eta ospitaleratze-testean positibo emateagatik covid gisa kontabilizatzen diren.

Osasungintza hau bere prestigioa galtzen ari da. Hemen nabarmendu nahi ditut hasiera-hasieratik pandemiarekin kritikoak izan diren profesional sanitarioak, beren izen ona eta zerbait gehiago ere jokoan izan dutenak. Azken batean, osasungintzari pazienteak sendatzea dagokio, dituzten patologiengatik, eta ez PCR testen pandemia izaten ari den gaixotasun baten patologia birtualengatik. Hala erakusten baitu ospitaleratutakoen ehuneko handi horrek, patologia anitzekin eta covidarekiko asintomatiko direnak, ospitaleratzeko testean positibo eman arren. Ez lirateke txertaketarekin itsututa egon behar, zertarako eta -hain zuzen ere- inokulazioen albo-kalteen kausa-efektu erlazioa ez ikusteko. Zein da burugabekeria horrekin jarraitzeko arrazoia? Zein da medikuntza ez praktikatzeko arrazoia, beti egin izan den bezala? Interes-gatazkak al dira?

Nabarmendu nahi ditut hasiera-hasieratik pandemiarekin kritikoak izan diren profesional sanitarioak, beren izen ona eta zerbait gehiago ere jokoan izan dutenak

Gizartea ere aipatu nahi nuke, behingoz esna dadin eta PCR testak egiteari utz diezaion, sintomatologiarik izan gabe ere egiten baitira, gainera. Euskal osasun-sistemak berak emandako datu horiekin, beste patologia batzuengatik ospitaleratutakoen ehuneko horietatik ondorioztatu behar duguna da Administrazioa bera inplizituki aitortzen ari dela batzuek beti defendatu izan duguna, hau da, sintomarik gabekoak ez direla gaixoak; irudimenezko gaixo bihurtzen dituzte. Gizartea gai izango al da birus neuronal horren antidotoa injektatzeko, Administrazioak eta osasun-profesionalek hedabideen bitartez inokulatutako dosi etengabeen bidez injektatu digutena? Hobe du gizarteak hori egitea, bestela bizirik hilko baitira, gertatzen ari den bezala.

“COVID-A GRIPALIZATU”

Euskal osasun-administrazioak esan zigun covid-a gripalizatuko zuela, eta, bitxia bada ere, zientzialari eta osasun-langile batzuek eta, are gehiago, medikuen sindikatuetako ordezkariek esan digute gripalizazio horren arazoa dela herritar guztiei ez zaizkiela testak egiten, eta, beraz, covid-a azpidiagnostikatuta dagoela, jende askok sintomarik ez duelako edo sintoma oso arinak dituelako, birus horri egozten ez dizkiotenak. Eta nik galdetuko nieke jaun-andre hauei: zein da asintomatikoei edo sintoma oso arinak dituztenei covid-a esleitzeko interesa? Zein da covid zifrak puzteko interesa? Ba ote du zerikusirik ez dela gauza bera, diruari dagokionez, gaixoa covid edo beste patologia batekoa izatea? Hori al da ospitaleratzean testa egiteko arrazoia, covid sintomatologiarik gabeko beste patologia batengatik joanda ere? Inoiz axola izan al zaie osasun-profesional horiei sintomarik ez duten edo sintoma arinak dituzten pertsonak, pandemia iritsi aurretik, gripe-gaixotzat ez hartzea? Gripearekin ez al zegoen irudimenezko gaixoak egiteko arrazoi interesaturik, covid-arekin gertatzen den bezala? Ospitalean beste edozein patologiagatik dagoen pertsonari testa egitea gripalizatzea al da?

Benetan, hori ez da gripalizatzea; horretarako, protokolizatu egin beharko litzateke, gripearekin beti egin izan den bezala.

Erantzuna argia da: ez dute covid-a gripalizatu. 60 urtetik beherakoen proben kopurua murriztu dute, kontakizunak eskuetatik ihes egin ez diezaien; izan ere, adin-tarte guztietan testak eginez gero, positibo asintomatikoen datuak hain izango lirateke gehiegizkoak, ezen inokulazioak agerian utziko bailituzkete. Gizarteari argi eta garbi esaten ariko lirateke txertoek ez dutela funtzionatzen eta covid positiboen eragileak txertoak direla. Baina, proba-profil apalxeagoarekin eta adinekoen adin-tarteetan, matrakarekin jarraitzen dute, laugarren inokulazioa ezartzeko, batez ere adinekoen eta arrisku-pertsonen kasuan.

Urkullu jaunak eta Sagardui andreak esaten digute ahal duten guztia egingo dutela lehen mailako arreta indartzeko, eta ez direla osasun publikoa desegiten ari. Baina errealitatea beste bat da: deuseztatzen ari direla, alegia, anbulatorio batzuk arratsaldez ixtean, ospitaleetan oheak kentzean eta abarretan ikus daitekeen bezala.

Lehen mailako arretari dagokionez, esan behar da hemen bi kontuk bat egiten dutela. Osasun-administrazioak esaten digu ez direla plazak betetzen; lehenik, jendeak erretiroa hartzen duelako, eta, bigarrenik, lehen mailako arretako plaza horiek ez zaizkielako interesatzen medikuntzako profesionalei.

Emandako lehenengo arrazoiari dagokionez, osasun-administrazioari esan behar zaio jubilazioengatik bete beharreko plazek aldez aurretik aurreikusita egon behar dutela, gutxienez 5 urte lehenagotik. Gero, betetzen ez badira, osasun-planifikaziorik ez dagoelako da, guztiz, eta Sagardui andrearena da erantzukizun hori. Izan ere, BAME (MIR) plazak eta abar Osasun Ministerioari eskatzen baitizkio autonomia-erkidego bakoitzak. Gero, birjarpen-tasa nahikorik ez badago, bere saileko negoziatuaren zabarkeriagatik da, baita osasun-profesionalen oporrak ordezten ez badira ere; izan ere, horretarako beren lan-poltsak izan beharko lituzkete, beste erakunde askotan bezalaxe.

Lanpostu horiek osasun-profesionalei beraiei betetzea interesatzen ez zaiela ere esaten digute. Kasu honetan, esan behar da arazoa medikuntzako lanbidean bertan dugula, izan ere, benetako klase-bereizkeria daukan lanbide bat ezarri dute, eta bertan mailarik baxuenekoa lehen mailako arreta da. Eta maila baxuagoa du, hain zuzen, beste espezialitate batzuetan soldata-plus handiagoa kobratzen delako guardiengatik, lehen mailako arretan ematen ez dena. Baina nik galdetzen diot neure buruari: ez al digute lanbide hau sozialki beti saldu izan benetan bokaziozkotzat, elizako hierarkiako lanbideen antzera? Gaur egun, medikuntzan graduatutako batek lanpostua baztertzeko luxua onar al dezake, beste lanbide batzuetan planteatu ere egiten ez duten arren, beste espezialitate batzuetan bezainbeste irabazten ez badute ere? Ez al diote Administrazioari planteatzen PCR-etan xahututako baliabide ekonomikoak oporren, bajen eta abarren ordezkapenak indartzera bideratzea? Lanbide honetan ikusten badugu Medikuntza Graduko 6 kurtsotako prestakuntzarekin (beste lanbide batzuekiko elitismo profesional klasista hutsa iruditzen zaidana) pertsona bat ez dagoela prestatuta pazienteak artatzeko, agian birplanteatu beharko luketena gradua bera da, eta prest egoteko beharrezkoak diren ikasketak egin ditzatela. Hala ere, badirudi, behin bat BAME denean, prest dagoela lanbidean jarduteko eta soldata ona izateko (eta horretaz pozten naiz, noski), beste lanbide batzuetan gertatzen denarekin alderatzen badugu.

PCR testen gastu ekonomiko izugarriarekin amaitzea eta diru-kopuru ikaragarri hori, oso-osorik, osasungintza publikoa eta, bereziki, lehen mailako arreta indartzera bideratzea

Osasun-administrazioari ematen diodan aholkua da lehenik eta behin bere etxeko lanak egin ditzala, eta osasungintza planifika dezala, giza-baliabideekin eta baliabide materialekin hornituz. Horretarako, aukera bat izango litzateke PCR testen gastu ekonomiko izugarriarekin amaitzea eta diru-kopuru ikaragarri hori, oso-osorik, osasungintza publikoa eta, bereziki, lehen mailako arreta indartzera bideratzea. Eta, bigarrenik, medikuntzako profesionalek lanpostu horiek baztertzen badituzte, lanpostu horiek betetzeko lan-poltsa batzuk sortu beharko lituzkete. Ziur egongo dela medikuntzan profesionalik, bere lanbidea besteen pareko ikusiko duenik, eta bertan lanpostu bat baztertzea ez lukete planteatu ere egingo.

Horregatik guztiagatik, osasungintzak zentzua berreskuratu behar du, gure gizartearen onerako, nahiz eta horrek Administrazioari aurre egitea ekarri, eta behin betiko amaitu beharko lukete zentzugabekeria pandemiko honekin.