Hona hemen HerriBiltzak zabaldutako agiria, epaitegi aitzinean egindako hitz hartzearekin:
Martxoaren 26ko epaiketan Gorka Roca Torreri euskaraz deklaratzea ukatu diote, eta 500€-ko isuna ordaintzera eta gibelapenezko hilabete bateko kartzelara kondenatu dute.
Epaiketa honek frantziar Estatuaren egiazko izaera agerian uzten du: euskararen zapaltzailea da, eta bere epaitegi antidemokratikoek ez dute justizia bermatzen, baizik eta injustizia. Euskararentzat, eta oro har justiziarentzat, Euskal Herriak independentzia eraiki behar du.
Diru bilketa abiatzen dugu, abokatua ordaintzeko eta “Lehentasunez euskaraz” kanpainaren gastuak estaltzeko
Isuna ez ordaintzea erabaki dugu. Hala ere, diru bilketa abiatzen dugu, abokatua ordaintzeko eta “Lehentasunez euskaraz” kanpainaren gastuak estaltzeko. Horretarako, euskaltzaleei laguntza eskatzen dizuegu. Zuen auzo, herri, hiri edo eskualdeetan, “Lehentasunez euskaraz” kanpaina sustengatzeko ekitaldi bat antolatzera animatzen zaituztegu: bertso bazkari edo afari, kantaldi, hitzaldi, kontzertu… Ekitaldia diru bilketa egiteko eta euskararen aldeko borroka sustatzeko aukera litzateke. Eta, erran bezala, bildutako diruarekin ez dugu isuna ordainduko; aldiz, euskara zapaldua den toki orotan “Lehentasunez euskaraz” idazteko tindua erosiko dugu!
Bestalde, diru laguntzak, “IRABIA”-ri zuzendutako txekeak, “IRABIA, Intxauzpea, 64220 Behorlegi” helbidera igorriz egin daitezke ere, edo “IRABIA” elkartearen IBAN kondu honetan diru isurketak eginez:
FR76 1690 6000 2987 0293 8888 088
Bukatzeko, azpian doa epaiketa denboran epaitegi aitzinean egin dugun hitz hartzea:
Auziperatzen gaituzte euskararen zapalkuntza salatzen dugulako, baina auzitegiak berak euskara zapaltzen du. Auzi honetan euskaraz deklaratzea ukatu digute; ondorioz frantsesez deklaratzea ukatu dugu, gure abokatuari gure defentsa frantsesez ez egitea eskatu diogu eta epaiketa hasi aitzin epaitegitik atera gira.
Epaitegi honek ez du justizia bermatzen, injustizia bermatzen du, eta injustiziaren aitzinean intsumisiorako deia zabaldu nahi dugu.
Euskal Herrian, euskara bigarren mailako hizkuntza bezala tratatua izaitea ez dugu onartu behar. Euskara bigarren mailako hizkuntza bezala tratatua den toki guzietan, jarrera intsumitua ukan behar dugu, eta euskara lehentasunez erabiltzearen alde borrokatu behar gira.
Duela 44 urte, martxoaren 26 batez, Txomin Olhagarai eta Ramuntxo Arruiz Iparretarrak erakundeko militanteak Baionan hil ziren. Duela 39 urte xuxen, GALek Ziburun Ramon Basañez Jauregi eta Jose Luis Calderon euskal errefuxiatu politikoak tiroz zauritu zituen. Besteak beste euskararen alde borrokatzen ziren militante hauek omendu nahi ditugu gaur, eta haien heriotzen edo zauritzeen arduradun nagusiak espainiar eta frantziar Estatuko orduko agintariak direla gogoratu nahi dugu.
Martxoaren 26 batez ere, beste gertakari garrantzitsu bat izan zen. 1871n, Pariseko Komunaren gobernua hauteskundeen bidez hautatu zuten. Langile gobernu hau egiazko demokrazia baterantz urrats historikoa izan zen. Horregatik, egiazko demokraziaren aurkako botereek ez zuten onartu eta 20.000 iraultzaile baino gehiago masakratu zituzten. Ondotik indarrean ezarri zituzten epaitegi antidemokratikoek milaka iraultzaile deportaziora edo presondegira kondenatu zituzten, tartean 25 euskaldun, Ipar Euskal Herriko 24 eta Hego Euskal Herriko 1, Martin Arbezu. Iraultzaile guzi horiek ere omendu nahi ditugu gaur.
Eta gaurko epaitegi hauek garai hartakoen ondokoak dira, antidemokratikoak. Demokratikoak balira, epaitegi herritarrak lirateke eta Euskal Herrian epaiketak euskaraz egingo lirateke.
Baina Euskal Herrian, euskara bigarren mailako hizkuntza bezala tratatua da, eta, ondorioz, zortzi herritarretatik bakarrik batek euskaraz hitz egiten du. Dagoen egoeran euskara desagertzeko bidean da, hizkuntza batek, bizitzeko, lurralde bat nun herritarrak lehentasunez hizkuntza horretan mintzatzen diren behar baitu.
Ipar Euskal Herriko ospitaleen kanpoko hormetan egindako tindaketen bidez, seinaletiketan lehentasuna euskarari eman genion, ospitaleetan, beste toki gehienetan bezala, euskara bigarren mailako hizkuntza bezala tratatua delako. Ospitaleetan euskarak presentzia badu, baina presentzia txikia, oso txikia. Holako presentzia txikiarekin euskara hiltzen ari da. Euskarari dagokionez, frantziar estatuko agintariek Euskal Herrian bake soziala merke erosi dute; euskararentzat purruskak emaiten dizkigute eta horrekin lokartzen gira.
Euskal Herrian euskaraz bizi nahi dugu, hau da, gure eguneroko aktibitate guziak euskaraz egiteko posibilitatea ukan nahi dugu. Horretarako, Euskal Herriko herritar eta eragile guziei, lehentasunez euskaraz aritzea eskatzen diegu, erran nahi baita lehenik eta gehienik euskaraz aritzea.
Euskal Herrian lehentasunez euskaraz !
Gora Euskal Herri euskalduna!
Gora Euskal Herria askatuta!
Herribiltza
2024.03.26
Oldarraldi etengabearen aurrean, intsumisioa. Adore!