Ezinbestekoa da jendea benetako etxebizitza eskubidearen alde mugitzea

Sustapen sozialeko etxebizitzak herritar guztiontzat orain!

Alokairuan etxe bila denbora luzez gabiltzanok dakigunez, etxebizitzen merkatua munstro bat da. Bertan txertatutako ustelkeriak eta moralgabekeriak ez dute mugarik. Mila euro inguruko soldata izanik, gaur egun pisu bila ibiltzea ezinezko lana da bakarrik bizi nahi baduzu, eta erabat lan estresagarria eta etsigarria ere bada, zuzenean zoroetxera eraman zaitzakeena.

Milaka gara eskatzaileak eta Nafarroako Gobernuak erantzuten du noizbehinka etxe apur batzuk sustatuz, milaka eta milaka lagun kanpoan geratzen direlarik. Espainiako konstituzioaren 47. artikuluak ez du fitsik balio, industria politikoaren elite eta profesionalek ezarri zuten etxebizitza-sistemaren hariak mugitzen zituztenen eta egun mugitzen dituztenen interes finantzarioak asebetetzeko: bankuak, eraikuntzako enpresa handiak, higiezinen web-plataformak. Etxebizitzari buruzko lege berrian ere egitura horiek ukitu gabe daude. Inor ez die aurre egiten.

Etxebizitzaren merkatua erabat hanpatua eta aberrantea da; irrazionaltasuna, larderia eta era guztietako gehiegikeriak aurkitzen ditugu bertan

Eta sistemak lehenengo lepotik burua jarraitzen du: merkatu erabat hanpatua eta aberrantea da, non irrazionaltasuna, larderia, gure soldata prekarioaz baliatzea eta era guztietako gehiegikeriak aurkitzen ditugun arrazoizko prezio baten bilaketa bizian. Adibidez, “legea barrabiletatik pasatzen dut” esaten dizuten higiezin-agenteak, abusuzko baldintzak eta fidantzak, maizter posibleei xantaia egiten dieten jabeak, baita etxebizitza alokatzeko maizterrei ematen zaizkien gizarte laguntzak (Emanzipa eta David) aprobetxatzen dituzten pertsonak ere, hain zuzen ere merkatuko prezioetan ezin delako bizi, eta laguntza horiek ezkutupean edo iruzurrez kobratu nahi dituztelako.

Merkatu lotsagarria, putrea eta zitala da hau. Bigarren etxebizitza baten jabe diren klase ertaineko pertsona askok argudiatzen dute bankuek izugarri igo dizkietela hipotekak eta alokairua “igo” behar dutela. Izan ere, gutxi batzuek horrela oso maila handian bidegabeki jokatzen dutenez (bankuek, higiezinen agentziek, publizitate plataformek, eraikuntzaren arloko enpresek…), gainerakoek ere horrela jokatzen dute maila txikiagoan, eta, azkenik, guztiek eragiten dute alokairuko etxebizitza bila gabiltzanon prekarietatean.

Ezin gara askatasunez garatu pertsona gisa eta modu independentean bizi, eta, gainera, pisua partekatu behar dugu gehiegizko prezioetan eta behartuta. Susmagarria da CEOE patronalak soldatak igotzeko ekimenari aurrea hartu izana; soldata horiekin, jakina, ezin da bizi izugarri puztuta dagoen merkatu batean oraintxe bertan produktu mota guztiei dagokienez. Lotsagarria da XXI. mendean pertsonok gure kabuz ezin bizitzea soldata bidez eta etxebizitzarako benetako eskubiderik ez izatea.

Sindikatuek “klase ertainaren” ideologiarekin bat egiteko nolabaiteko joera dute, eta hori oztopoa baizik ez da kapitalismo inmobiliarioaren erdigunean jotzen duten gizarte taldeentzat

Nire ustez, beharrezkoa da oso jendeak berriro ere mugi gaitezen benetako etxebizitza eskubidearen alde, Nasuvinsak sustatuko etxe apur horien esleipenetik kanpo geratu garen milaka eskatzaileak ikusarazteko eta aldarrikatzeko. Nire iritzian, sindikatu eta langileen erakundeek “klase ertainaren” ideologiarekin bat egiteko nolabaiteko joera dute, hau da, pentsamolde solidarioa izaten ari ez dena, honako hauen jarraitzailea baizik: bankariak, higiezinen enpresak eta eraikuntzako enpresen merkatua; eta hori oztopoa baino ez daiteke izan Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta gainerako gizarte taldeek eragiten duten bultzada geldiarazten ahal duena; horiek zuzen-zuzenean kapitalismo inmobiliarioaren erdigunean jotzen baitute.

Gobernuak bultzatu eta animatu behar ditugu etxe batean duintasunez bizi ahal izateko dugun eskubidea gauza dezaten, dagoen benetako eskaerari erantzuteko adina etxebizitza sozial eraiki dezaten, behar izanez gero hutsik dauden pisuak nazionalizatu daitezen, edo merkatuaren hariak benetan mugitzen dituztenak behingoz beren lekuan jar ditzaten. Diskurtso faltsuak edo fikziozko “ezkutu sozialak” ez dira aski; beharrezkoa da etxebizitzarako oinarrizko eskubidea gauzatuko duen politika sendo bat. Kontuan har dezatela behingoz bizitzeko eta arnasa hartzeko oinarrizko eskubidea, etxebizitza izan ez dadin denok kate motzean lotzen gaituen egungo kartzela sozialik handiena, non inork ez duen benetan gozatzen bizitzeko eskubideaz, kartzelari gutxi batzuek gure bizitzak maila sozialean eta irabaziak lortu nahian kontrolatzen dituztelako.