Espiritu olinpikoa?

Opari bat medio, Parisen joko olinpikoak zuzenean ikusteko aukera izan dut, marathoiko bi probak eta atletismoko azken eguneko finalak. Stade de France-n sartzearekin batera zirrara batek zeharkatu ninduen, ikuskizuna paregabea zen. Berehala, munduko atletarik onenen ahala, kemena eta esfortzua hurbiletik ikusi eta sentitu ahal izan nituen, baita haien emaitza harrigarriez ikaragarri gozatu ere; jauziak, jaurtiketak, bakarkako lasterketa labur, ertain nahiz luzeak eta, azkenik, erreleboak. Harrigarriak gaur egungo kirolarien azañak! Eta zer esanik ez lehengoenak, oraindik hobetu ezin izan dituzten errekorrak egin zituztenenak; Javier Sotomayor kubatarrak, esaterako, altuera jauziko errekorra du duela 31 urtetik, 2’45 metroko jauziarekin. Parisen ez ziren gerturatu ere egin.

Kirol balentriez harago, sentipen goxoa eragin dit kirolarien arteko senidetasun jarrerak; probaren amaieran adeitsuki agurtzen dute guztiek elkar, banan-banan, eta galtzaileek besarkada batez zoriontzen dituzte irabazleak. Are bereziagoa suertatu zait ikusleen arteko senidetasun jarrera, adibidez futbol partidetan ikusi ohi denaren oso bestelakoa. Gogotsu txalotzen dira gainerako herrialdeetako kirolariak, baita norberaren herrialdekoei irabazten badiete ere. Ederra da estadioan bizi-bizi nabari den espiritu olinpikoa. Atseden uneetan olatua egiten ere aritu ginen mundu guztiko ikusleak batera. Olatu baikorra eta pozgarria. Nork bere lurraldeko kirolariak animatzeaz gain, kirol ikuskizunaz gozatu, irabazleak zoriondu eta denok elkarrekin arratsalde ederra partekatzea ez al da ederra, gaur egungo mundu aldrebes honetan?

Gailentzen ziren kirolarien domina-banaketaren ondoren, estadioa betetzen zuten pertsona guzti-guztiak zutik jartzen ziren, eta isildu, irabazlearen herrialdeko ereserkia errespetu osoz entzuteko.

Ia guztiak, egia esan behar bada. Ni behintzat eserita geratzen nintzen. Izan ere, nire nazioko kirolariek ez dute parte hartzeko eskubiderik, ez behintzat gure herrialdearen izenean; aitzitik, gure herriari estatu izaera eta beraz parte hartzeko eskubidea eragozten dioten bi estatuetako baten izenean baino ezin dute parte hartu. A zer paradoxa! Eta badakit munduan herri asko eta askori ukatzen zaiela parte hartzeko eskubidea ez ezik izateko eskubidea bera ere. Eta konturatzen naiz, espiritu olinpiko horretan, ikusleen adiskidetasunezko sentipen eder horretan, ez duela lekurik estaturik gabeko nazioen ukapenaren kontzientzia ñimiñoenak ere.

Zenbatek ote dute Euskal Herrian bertan herri zapalduko herritar izatearen kontzientzia?

Burutik pasatu zait motxilatik ikurrina atera, estadiora handik edo hemendik jauzi egin, eta trapua bi eskuez gora jasota bira osoa ematen ahalegintzea. Baina, munduko ikusleen irudiko, ekintza horrek ez luke izango batere espiritu olinpikorik, eta, hortaz, ez luke ezer askotarako balioko. Estadioko mikromundutik gure etxera etorrita ere, zenbatek ote dute Euskal Herrian bertan herri zapalduko herritar izatearen kontzientzia? Ez ote dugu hortik hasi beharko?

Hara hor, lerro bihurri hauek idazteko lehen motibaziotxoa, ikurrin ukatua hartuta korrika egin nahi lukeen gizarajo honentzat.

Aipatzekoa da, dena den, munduko askotariko errefuxiatuez osatutako taldeak hirugarrenez hartu duela parte, inongo herri edo estaturi ohorerik eta gorazarrerik eskaini ezin izan badiote ere. Baina, aldi berean, errusiarrei ez diete parte hartzen utzi, Errusia estatu burujabea den arren. Israelek, aldiz, inolako arazorik gabe parte hartu du, baita olinpiaden azken egunean bertan Gazako ospitale bat bonbardatu ere, eta ehun pertsonatik gora erail; dagoeneko 40.000 pertsona hil ditu azken 10 hilabeteotan. Eta berdin sahararrak zanpatzen dituen Marokok, etorkinak itsasoan itotzen uzten dituzten estatuek, herritarrei giza eskubiderik oinarrizkoenak ukatzen dizkieten beste hainbat estatuk… Halaxe izan da AEBren kasuan ere, Errusiak egin duen antzera azken hamarkadetan hainbat eta hainbat herrialde inbaditu eta suntsitu izan dituenean, baita gaur egun ere kubatarrak pobrezia larrira kondenatzen dituenean.

Olinpiar senidetasunari badario halako ustel usain mingots bat

Beraz, olinpiar senidetasunari badario halako ustel usain mingots bat… Adibide asko datozkit burura, baina bakarra aski da agerian uzteko faltsua dela estadioko ereserkiekin aldarrikatzen den estatuen loria. Gizonezkoen jauzi hirukoitzeko domina banaketan, 3 kubatar izan ziren podiumean. Hirugarrenak Italiari eman zion brontzezko domina. Bigarrenak, Portugali zilarrezkoa. Eta lehenak, urrezkoa Espainiari. Hirurek egin zuten ihes, ez aspaldi, dakiten guztia erakutsi eta goi mailako kirolari izaera eman dien herrialdetik, hainbeste urtetako blokeo basatiaren ondoren bizi maila eskasean bizi diren herrikideen ondotik. Herrien arteko zer senidetasun eta oreka islatzen du egoera horrek? Zer errespetu merezi du irabazle horien aitzakian estatu ostalariak mundu guztiaren aurrean jasotzen duen ohorezko ereserkiak?

Bestalde, dominen banaketari begiratuz gero, AEB eta Txina ikusten ditugu beste guztien gainetik, hurrengoaren domina kopuruaren bikoitza baino gehiago baitute. Zeren isla ote da hori? Zeren erakusgarri? Eta zer sustatzen ote du?

Lehiaketa bukatu ondorengo une hunkigarrian, Gloria Gaynorren I will survive ahots bakarrez abestu zuen estadio osoak. Zeinen ederra izango zen, munduko herri guztiak bertan onartuta eta presente egon izan balira. Zeinen ederra, gerrarik eta blokeorik gabeko herri libreak balira denak, pobreziarik eta goseterik gabekoak. Zeinen ederra, herrialde guztiak benetan bagina aske, kapitalismo basatiaren eta multinazional boteretsuen mendekotasunetik libre.