Gizakia da bere burua giltzapetzen duen abere bakarra, irakurri nuen nonbait, eta gomuta luzaz ibili nuen ni giltzapetu nindutenean.
Gizakiak askatasuna MAITE duelako asmatu du gizakiak berak, zigor gisa, gizaki moldakaitz edo kriminalei askatasuna kentzea. Nekez irudika zitekeen suplizio mingarriagorik, gizakiak, askatasuna ez-ezik, beste gizakien konpainia maite baitu. Areago, behar du. Gizakia bere hurkoaren arabera bizi da, hark ematen dio aurrera egiteko hatsa eta bihotza. Hurkoaren begirada, errekonozimendua, arreta galduta, gizakiaren nortasuna urtu egiten da, atoan abiatzen da noraezean. Hurkoak UKITZEN ez duen gizakiak existitzeari uzten dio, eta halaxe sentitzen du, gau eta egun: ez dela.
Hurkoak UKITZEN ez duen gizakiak existitzeari uzten dio
Bada, noski, bere burua giltzapetzen duenik, misantropoak eta monjak, adibidez. Baina haien patua ez da presoarena baino hagitzez goxoagoa, haiek ere pairatzen dute bizidunen mundutik baztertuak izatearen oinazea.
Bidez esateko, gatibutza ez da tormentua gizakientzat soilik, abere gehientsuenentzat ere halaxe da. Turisten gozamenerako eraiki ohi dituzten zoo eta akuarioetako abereek askatasunean bizi direnak baino bizi-itxaropen arrunt laburragoa izaten dute, batez ere ugaztunek, baina baita beste batzuek ere. Bada hegaztiren bat, oker ez banabil, nahiago duena bere buruaz beste egin gatibutzan bizi baino. Beste nonbait irakurri dut preso atxikitako orkak “psikotiko” bilakatzen direla, barka, dituztela. Psikosia, buruko eritasun guztien antzera, gatibutzari oso lotuta dago, neronek gatibutza urte luzeetan egiaztatu ahal izan dudanez.
Laburtuz, gatibutza gauza txarra da. Oso.
Jakina, ez da faltako intelektual noragabeturik, koldar ilustraturik, gatibutza, baldin eta non, baldin eta nola, esperientzia sortzailea izan daitekeela aterako dizunik, edo are bizikidetzarako inposizio onuragarri. Agian ideia horixe ilustratu nahi digu Txerrenek bere hitzalditxoarekin. Ez da behar Pfizerrek pagatzea, gratis egingo du. Zertarako gaude ba, morrontza boluntarioaren eta gatibutza altruistaren proselitismoa egiteko baino…
Eskerrik asko Zigor idatzi honengatik
Erabat ados nago Zigor. Naturak gauza ulertezin asko ditu, batzuk zoragarriak eta beste batzuk aberranteak. Gogoan dut Afrikako sabanako lehoinabarren dokumental bat, gaizki gogoratzen ez badut, ez dut gogoratzen zenbaki zehatza: bi ar edo gehiago, eme bat inguratu eta bortxatzen zuten. Gogoratzen dut nire harridura ikustean, gizakiok iritsi garen psikopatia ez ezik, sexu-bortxaketa beste animalietan ere bazela. Inurrien istorio harrigarriak daude, inurri esklabistak. Esklabotza mota desberdinak daude. Batzuek koloniako feromonen usaina imitatzen dute parasitoak egiteko, erregina dagoen tokiraino sartzen dira, bera baita arrautzak erruten dituen bakarra, hil egiten dute eta bere espezieko batengatik ordezkatzen dute erregina. Jatorrizko inurriek inoiz ez dute jakiten kanpoko erregina eta larbak elikatzen dituztela eta beste espezie bateko arrautza berriak zaintzen dituztela hiltzen diren arte eta espezie inbaditzaileak erabat ordezten dituen arte. Beste batzuk beste inurritegi batzuetara sartzen dira, arrautzak eta larbak bahitzen dituzte, eta gero, beren kolonian jaiotzen direnean, esklabo gisa izaten ditu haientzat lanean. Esklabotasun barietate gehiago dago inurrietan, ez dut dena kontatuko, oso luzea izango litzateke. Gerrak ere badira haien artean, espezie bereko inurritegi ezberdinak, edo beste espezie batzuekin. Europan inurri inbaditzaile argentinar espezie batekin gertatzen ari denari buruz liluragarria eta harrigarria baita, baina ez da horri buruz kontatzeko lekua eta unea. Aberrazio gehiago dago animalien munduan ere. Baina zuk ondo diozun bezala, Zigor, ez dago gizakiak bezala bere burua atxilotzen duen izaki bizidunik. Espezie askotako inurri erreginak, eztei-hegaldia egin eta ernaldu ondoren, lurreratu egiten dira, lur azpian itxialdia egiten dute, hegoak erauzten dituzte eta hauen geratzen diren giharrak birxurgatzen dituzte, lehen arrautzak jartzeko adina indar izateko. Behin inurri txiki horiek jaio, zaindu eta janaria ekartzeaz arduratzen dira, harik eta inurri kopurua oso handia den arte, erregina eta larbei ongi elikatzeko, eta orduantxe igaro du kolonia horrek bere unerik delikatuena, eta aurrera egiten dute. Klaustro hori kobazulo edo etxe moderno batean babesa bilatzea bezala da. Gizakia gara gure burua giltzapetzen dugun izaki bizidun bakarra. Aska ditzatela preso guztiak! Ez da gatazkarik ezagutzen, non, armagabetze prozesu baten ondoren, Irlanda, Hegoafrika… (gure kasuan, armagabetze alde bakarrekoa bakarrik) bahitu politikoak ez diren mailaka atera eta, hamar urte baino gehiagoren ondoren, oraindik ehunka bahituta geratzen diren. Presoak kalera!!
Anestesiak aspaldi esan zigun: bere burua atxilotzen duen animalia bakarra gara. Espero ez genuena zen gure inguruan hainbestek hori onzat emango zuenik, baita Anestesiaren jarraitzaile eta miresleen artean ere.
Eta kaiolako txiolari konpultsiboek beren ikasketa unibertsitario mediokreetan oinarrituta eta beren bizkarroi kooperatibetatik pulpituko apaizak bailiran emango ziguten matraka jazartzailea ere ez genuen espero.
Askatasunaren laburtzea eta “bizi-itxaropenarena” ez dira beti bat etortzen…
Esaten dukanez bestaldera, aditu dudanez, zoologikoetan bizi diren ugaztunak, libre bizi direnak baino urte gehiagoz bizi izaten dira, bataz beste. Arrisku eta gorabehera gutxiagoko bizitza lukete, nolabait… Inportantea da jakitea zeren, zatiz, humanoen dependentziarako makurrera esplika baitezake.