Industria farmazeutikoa eta patenteak
Farmazia-industria munduko indar ekonomiko indartsuenetarikoa da, 2022. urtean 1,45 bilioi dolarreko salmenta lortu zuen. Produktu salduenetakoak hauek izan ziren eta ondorengo salmentekin: Pfizerren Comirnaty (Covid) txertoa (36.000 milioi dolar), artritisaren kontrako antigorputz monoklonal bat (20.700 milioi) eta Modernaren Covidaren kontrako Spikevax txertoa (17.700 milioi). Horien irabazi-aukerak oso handiak dira, kontuan hartuta generikoen kostu erreala 400.000 miloikoa izango dela mundu osoan. Gainkostua osasun-sistemek eta guk ordaintzen diegu farmazeutikei. Espainiar Estatuan bakarrik, gainkostu hori 8.000 milioikoa dela kalkulatzen da. Etxe farmazeutikoek ikerkuntzarako gastuengatik dela diote… Mundu osoko medikamentuen %85 biztanleriaren %15ek hartzen ditu, hau da, herrialde aberatsetakoek. Horregatik ez zaie merkatua egokitzen txiroen beharrei eta jende gehienak ez du aukerarik tratamenduetara heltzeko. 2015ean, adibidez, 14 milioi hildako egon ziren gaixotasun infekziosoengatik.
1995. urtean, Munduko Merkataritza Erakundea (MME) sortu zenean, herrialde askotan ez zegoen patenteentzako lege-araudirik eta, horrela, leku askotan etxe farmazeutiko txikiek botikak ekoizten zituzten haien kabuz. MMEk, aldiz, hasieratik, botikak beste produktu patentatuen parekotzat hartu zituen, osasun-erabilpenerako zirela kontuan hartu gabe. Hau da, giza-eskubideen oinarrietako bat den osasun-eskubidearen kontrako erabakia hartu zuen eta, horrela, patentedun konpainiek 20 urtez saltzeko esklusibotasuna lortu zuten eta MMEk estatu guztiak arau hau betetzera behartu zituen, boikot komertzialaren mehatxupean.
Lehenago, leku askotan etxe farmazeutiko txikiek botikak ekoizten zituzten haien kabuz
Arazo hori Hegoafrikan ikusi zen: bertan, HIESaren hedatzeari aurre egiteko, gobernuak erretrobiralak ekoiztu zituen modu merkean, eta ez konpainiek jartzen zituzten salneurri garestietan. Horrek aldaketa batzuk eragin zituen eta osasun-larrialdietan noizbehinkako aukerak ireki zituen. Dena den, patenteen sistema hau jarduera maltzurretarako erabili ohi da; adibidez, farmako merkeak zabaltzeko aukera atzeratuz. Hori egiten da, esaterako, printzipio aktibo baten inguruan patente ugari lortuta, ekoizpena, erabilpen terapeutikoak edo koloreak kontrolatuz, Pfizerrek Viagraren kolore urdinaren patentearekin egiten duen bezala. Beste kasu bat Humira da, artritisaren kontrako antigorputz bat, zeina bere ekoizlea den AbbVie enpresak 139 patenterekin babestu duen, eta hor bere osagaiak, formulazioa eta indikazioak sartzen dira; horrela, AbbViek urte askoz atzeratu zuen botika hau generikoetara pasatzea; nahiz eta jatorrizko patentea iraungita egon, bere salmenta gehienak ondoren egin ziren. Hau beste 12 botikarekin ere egin da AEBn, eta produktu horiek 848 patentek babestuta daude, hots, 71 patente farmako bakoitzeko. Normalean, botika baten albo-ondorioak lau, zortzi edo hogei urte beranduago azaltzen dira eta ordurako enpresa farmazeutikoek astia izan dute etekinak lortzeko, produktua haien epe esklusiboan salduta.
INTSULINAREN KASUA
1921. urtean, Torontoko zirujau batek eta bere ikasle batek intsulina lortu zuten txakurretatik, eta koma zetonikoan zeuden ume diabetikoekin frogatu zuten, haiek sendatzeko saiakeran. Bi urteren buruan beren aurkikuntza patentatu zuten eta dolar baten truke saldu zioten beren unibertsitateari. Unibertsitateak Lilly konpainiarekin akordioa egin zuen intsulina ekoizteko. Konpainiak, aldiz, produktuaren aldaketa aukerak patentatzea hitzartu zuen, eta horrela sortu ziren protamina intsulina eta, geroago, intsulina isofaniko kristalizatua. Azkenean, genetikaren laguntzarekin, giza-intsulina lortu zuten bakteria baten manipulaziotik. Horrela, 100 urteren buruan, konpainiek, jatorrizko produktuaren aldaketa txikiekin, merkatuaren kontrola lortu dute. Berdin egin zuen omeprazolarekin, esomeprazola sortuz, edo ketoprofenoarekin, dexketoprofenoa sortuz.
100 urteren buruan, konpainiek, jatorrizko produktuaren aldaketa txikiekin, merkatuaren kontrola lortu dute
Gehiegikeria hauek guztiak posible dira politikariak etxe farmazeutikoei salduta daudelako. AEBn bakarrik, 2014an, 230 milioi dolar gastatu zituen industria farmazeutikoak lobby funtzioetan, beste industriek baino gehiago; petrolio-industriak, adibidez, 141 milioi xahutu zituen horretan. AEBko kongresuko 374 parlamentarik farmazeutiken laguntza izan zuten beren karrera politikoan; horrela jasotzen dute haien diru-iturriei buruzko datuek (eta hau legala da Amerikako Estatu Batuetan). 2021. urtean, hauteskundeetako hautagai ugari etxe farmazeutikoetako akziodun izan ziren, gehienak Pfizerrekoak. Politikari horiek izan beharko lukete, berez, botiken salneurri garestiegiak kontrolatu beharko lituzketenak edo opioideen epidemiari aurre egin beharko lioketenak. Era berean, FDAri eta EMAri, AEBko eta Europar Batasuneko farmakoen agentzia erregulatzaileei, diru-iturri nagusia enpresa farmazeutikoetatik datorkie. Hots, azeriak ditugu oiloen zaindari?
Joan-Ramon Laporteren Crónica de una sociedad intoxicada liburutik.
AZKEN IRUZKINA LAPORTEREN LIBURUAREN INGURUAN
Gai ugari daude Laporteren liburuko 640 orrialdeetan, Independenterako laburtu ditudan zortzi artikuluez gain: pilularen historia, antidepresiboen iruzurra, gizakiekin egindako esperimentuak, botikak eta haurdunaldiak… Interesa duenak badauka non irakurri. Laburbilduz, liburu hau niretzat argigarria izan da ulertzeko nola izan den posible Covid plandemiaren astakeria. Hain zuzen ere, aurretik oso landua izan delako medikuntzaren eta gizarte osoaren usteltzea eta manipulazioa.
Liburuan ez dago Covidari buruzko atal bakar ere, baina hamaika aldiz aipatzen ditu pandemiaren inguruko datu eta iritzi kritikoak. Batzuek leporatu diote Laporteri gehiago esatera ausartu ez izana, eta nik ulertzen diet. Uste dut Laporte uzkurkerian geratu dela, ikustean nola Mediku Elkargoek Teresa Forcades edo gure Juanjo Martinez salatzen zituzten. Duela hilabete inguru beste mediku asturiar bat kartzelaratu zuten, Manuel Jesús Rodríguez, forentsea bera, eta epaiketa ugari irabazi dituena txertoek eragindako hildakoen kausetan. Oraindik ez dakigu zergatik eraman zuen Guardia Zibilak Asturiaseko kartzela batera.
Globalismotik etorri zaigun totalitarismoa ez da bukatu eta bere morroiek lanean darraite, baita Euskal Herrian ere, fake news-en kontrako lege bat proposatuz; eta beste ”ezkertiar” batzuek ere bai, Sánchezen desinformazioaren kontrako legea martxan jarri nahian. Datorren urterako beste plandemia bat prestatzeko bidean ote dira? Auskalo. Ea euskaldunok ez dugun INDEPENDENTEA irakurtzeko aukera galtzen behintzat.
Milesker Angel artikulu sorta honengatik. Oso argigarriak. Nahiz eta gaiarekin zer ikusirik ez izan, Elosun asuntu honen inguruan jardun genuenez, atzo Naizen agertutako artikulu baten lotura jartzen dut. Iruña-Veleiako zirkua. Hitzaldian iradokitzen genuena baieztatzera dator, ausartzen ez den arren arazoaren muinera jotzera. Bilduko biltzarkidea izan zen egilea.
https://www.naiz.eus/es/info/noticia/20240818/menudo-circo
Bilbon pasa den ekainaren 21ean liburuaren aurkezpenean publikotik galdetu ziotenean zein iritzi zuen Pandemien Itunari eta Nazioarteko Osasun Araudiari buruz, Laporte estatuen gainetik OMEri aginte globala ematearen alde agertu zen.
Oso kontraesankorra da multinazional farmazeutikoak, beren ustelkeria eta praktika hiltzaileak azaleratzen dituen liburu mardula idaztea eta, aldi berean, multinazional horiek finantzatzen duten OMEri botere absolutuak ematearekin ados egotea.
Jakin nahi nuke zein azalpen daukan honek.
Eskerrik asko, Angel, artikulu-sorta bikaina izan da, nahiz eta Laporte ez den, hain justu bukaeran azaltzen duzun bezala, autore argi, garbi eta erabat zintzoa.
Ziztaden albo-kalteei buruz Espainiako Kongresuan egin zuen hitzaldia oso ezaguna egin zen eta “negazionista” eta guzti deitu zioten orduan (nola ez, hori guztia kalkulatuta baitago). Baina pandemiaren hasieratik bukaerarako eta goitik beherainoko fartsa ez zuen zalantzan jarri Laportek. Geunden punturaino iritsita, bere hitzak ez ziren jada “arriskutsuak”, eta ziur aski horregatik utziko zioten Kongresu horretan hitz egiten.
Nik uste dut Laporte erabilgarriagoa zaiola Botereari isiltzen duenagatik, esaten duenagatik baino… Bide batez, gainera, hain zuzen esaten duenagatik, berez kritiko izango litzatekeen jende asko haren hitzei bakarrik begira eta osotasuna ikusi gabe jarraitzea lortzen dute.
Eskerrik asko adiskideok. Ia beste liburu baten argitzen zaigun Big farmaren loturak prentsarekin edo “komunikabide” nagusiekin. Sinestezina da, saretua dagoen mundu digital honetan prentsa eta adierazpen askatasuna desagertutzat emana, Westmisterren adierazpenean aipatu zen moduan iaz.
Pigemek adierazten duen legez ezagutza algoritmikoak (ezker burmuinekoa) gainditu du ezagutza holistikoa (eskuineko burmuinekoa) eta gure gizartearen humanismoa gainbehera doa halabeharrez.
Juan Martin Elexpuru: hau da, epistemizidioaren berrikuntza.
Edo arrasto zaharrak ezkutatzekoz.
Nire ustez liburu interesgarria “BIGKILLPHARMA” da.