Orain dela 25 urte Mendigorriako Andion herrian (Andelos) topatuko esaldi iberiarrak edo euskeraren bidez iberiera lantzen ari diren ikerleek ez dute iberiar grafiarekiko zaletasuna piztu, Irulegik egin duen moduan. Orain, ordea, euskaldunek iberiera dezifratzeko dugun erantzukizuna mahai gainean jarri da.
Irulegiko eskuaren testua interpretatzeko “ikerle ofizialak” zazpi hilabetetan ez dira ezer adosteko gai izan eta ez dute eztabaida publikoa bultzatu nahi izan. Horrek ez gaitu harritu, 25 urtetan Andiongo esaldiari buruz ere berdin egin dutelako.
Beraz, Andionen esaldiarekin bezala, oraingoan ere herri jakintzari dagokio proposamenak egin eta lantzea, eztabaida sustatzea eta, denon ekarpenen arteko kontrastearekin, bidea egitea, egunen batean zerbait adosten dugun arte.
Dena dela, testua argitzea bezain garrantzitsua da jakitea zergatik oraingoan zabaldu duten Irulegiko Eskuaren informazioa leku guztietan, Euskal Herriko hedabide guztietan, estatuan zein nazioartean. Izan ere, azken hamarkadetan erabat kontrako jarrera izan dute: ezkutatu, isildu, baztertu…, ez soilik Iruña-Veleiaren aferan, baita euskalduntze berantiarraren gaian, zenbaki iberiarren gaian eta beste batzuetan ere bai. Oraingoan zergatik erakutsi eta zabaldu dute? Zergatik?
Hori eta gauza gehiago landuko ditugu Euskeraren Jatorriaren 17. Biltzarrean, urriaren 7an Iruñako Larraona ikastetxean egingo dugun horretan. Hurrengo egunean, 8an, Irulegirako bisita gidatua ere egingo dugu, gai hau hobeto ezagutzeko. Bilkuran, esku famatua lantzeaz gain, orain 30 urte inguru Aranguren ibarrean ere aurkitu zen beste eskuaren idazkuna eta Mendigorriako Andiongo iberierazko esaldia ere aztertuko dira.
Larunbatean, lehendabizi, eskuaren kokapena egingo da ikuspegi historiko eta etnografikotik, Tomas Urzainki eta Odon Ulibarrenaren eskutik. Ondoren, Irulegiko esaldiari buruz zabaltzen ari diren eta gure uste apalean oinarri nahikorik ez duten gai batzuk azalduko dira (T famatua…). Segidan, orain arte jaso diren interpretazio proposamen batzuk ezagutzeko aukera izango dugu: Hartsuaga, Arnaiz, Jaquemot, Arrieta, Thomson, Naberan…
Egitaraua:
URRIAK 7, larunbata, Larraona Ikastetxean
09:45 Sarrera: Irulegiko Eskua: zer gertatu da orain gauzak ondo egiten hasteko?
10:00 Tomas Urzainki Mina: La “Mano de Irulegi” y los contextos históricos
10:40 Odon Ulibarrena Iroz: Irulegiko Eskua en el contexto cultural vasco
11:15 Iberiar grafia Euskal Herrian: zalantzak (T famatua, hizkuntza “baskonikoa”…)
11:45 Atsedenaldia
12:15 Interpretazioak: Juan Inazio Hartsuaga, Antonio Arnaiz
16:00 Interpretazioak: Paulo Arrieta, Josu Naberan
17:30 Interpretazioak: Miguel Thomson, Antoni Jaquemot…
18:30 Eztabaida – Debatea
19:30 Paleohiztegia: euskeraren eta iberieraren jatorria lantzeko tresna
20:00 Amaiera
URRIAK 8, igandea, Irulegirako bisita gidatua
Bisita gidatua 10:00etan Ilundaingo baserri-eskolaren aparkalekutik abiatuko da. Hiru ordu laurden oinez ibili behar da eta zenbait tokitan nahiko aldatsua da.
Izena emateko:
Zenbatekoa: 40 € (bazkaria eta liburuxka barne). Bazkaririk gabe 25 €. Irulegirako bisita doakoa da.
Laboral Kutxa: ES39 3035-0038-91-0380081747 (abonuan abizenak jarri)
Izena emateko formulario hau betetzea eskertzen da: https://forms.gle/NMj4gprbXs767QzR9
Informazioa: euskerarenjatorria@gmail.com Tel. 663 901 248
Laguntzailea: Iberiar Hizkuntza eta Kultura Elkartea
Ados nago Juan Martiñegaz.
Ez naz ni lehenengo esaten duena “kontuz sasi-jakintsuekin” (Bittor Kapanaga esana du aspaldi).
Are, bada egunotan egin duten aurkikuntza hiper-garrantizko bat, egun Ankara den lurraldeko HATUSSAS, “Hitita
delakoen hiriburu Ohiane egin barri dutena arkeologoek.
Hara, hizkuntza fosil idatzizko arrasto txit garrantzitsua aurkitu dute.
Hititen hizkuntza!
HITITA herria, izatez, kaukasiar aurre-indoeuroparra ildokoa zan, Sumeria inbaditu zuena (mundu guztiak inbaditzen baitu Tigris eta Eufrates dautzan lurralde hori, dela ibai horiengatik -antxiña, dela petrolioagatik -gaur egun)
Baina euskaldunon interesa GURE hizkuntzagatikan da.
Eta espero dut laster hedabideen lerroburuetara igarotzea, zeren notizia-bonba dugu hau:
Orain, 2023. urte honetan deskubritzea antzinako euskeraren bertsio kaukasoko orain arte galdua!!!!
Horrek gauza asko argitzen baitu: Sumeriako euskal erroak (Ur, Uruk, Mari, Lagash… eta abar, eta bertze hainbat historia…
HAR KONTUTAN ANTZINAKO EUSKERA KAUKASIKO ASPALDI DESAGERTUA AURKITZEA esan nahi duela!
Ez gehiago ezta gutxiago!!
Arrazoi soa Pako Aristik: “Herria hil delako hiltzen da hizkuntza. Herri izatearen “sentimendu” hori iraungi delako”.
Eta nik erantsiko nuke: “kanpoko zelaian jokatzea (hots, KONSTITUZIO INPERIALAREN joko-zelaian) onartzen dugulako.
Eta hor ez noa ekuin ezkerrak bereiztera, zeren gaitz endemikoa izan daiteke jokabide hori. Gaitz endemikoa den bezala EE.BBen Alderdi “Demokrataren” jokozelaian jokatzea.
“KONSTITUZIOA, ez dabil ondo nazioa” esaten zuten gure arbasoek; edota “Sindikatua, zikin hatoa”, Sindikatu bertikalaren garaian.
Haiek bai arrazoia.
Bada, behin nir ere erran nuena: euskera eta euskal kultura ez da hilgo berez duenagatik (sekulako altxorra baitu), bazik eta euskaldunok hartaz daukagun ez-jakintzagatik.
Eta jabetu behar dugu, ezen ez-jakintzaren industria txit potentea dugula Euskal Herrian berton, urutirago joan gabe: bertoko Erakunde Publikoetatik hasita: ETB-1 eta ETB-2; EHU/UPV; EUskaltzaindia, euskera ez zaintzeagatik (ikus IRUÑA-VELEIAkoa, adibidez); “en fin”
ezin adosago “ezjakin”industriarekin” Josu.
HAU DA ARRAZAKERIAREN KONTRA
MANIFESTAZIOA ZEREN ETA
LUCRECIARI ESKAINI NAHI IZAN NION
OLERKI XAMUR ETA LABUR BAT.
ETA ESTATUAREN
SEGURTASUN INDARREN KONTRA
PANFLETO BAT ATERA ZITZAIDAN
POLITIKARI GUZTIAK
FALTSUAK BAITIRA.
KOLORE BIZIA,
ARRAZAKERIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FAXISMOAREN KONTRA.
KOLORE BIZIA,
XENOFOBIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FALTSUKERIAREN KONTRA.
HAINBESTE KOLORE IKUSI ETA GERO
INORK ERRAN ZUEN: KOLORE BATUA!
DESPISTATU BATEK ORDUAN BENETTON
JERTSEI BAT EROSI ZUEN BENETAN.
ETA GALDETZEN BADIDAZU
ZEIN KOLORE NAHIAGO DUDAN
BADAKIZU NIRE ERANTZUNA:
KOLORE BIZIA,
ARRAZAKERIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FAXISMOAREN KONTRA.
KOLORE BIZIA,
XENOFOBIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FALTSUKERIAREN KONTRA.
TXANPONA BOTATZEA BEZALA BALITZ
IPARRA ALA HEGOA,
GERLA KULTURALA.
ANAI-ARREBAK DEFENDATUKO DITUGU
AFRO-EUSKALDUNAK GARELA,
EZ AHAZTU.
ALI, MOHAMED, KEPA, ISMAEL
ETA ZIMBAWEKO TRIBU GUZTIAK,
MIXERIA ERASOTUKO DUGU.
KOLORE BIZIA,
ARRAZAKERIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FAXISMOAREN KONTRA.
KOLORE BIZIA,
XENOFOBIAREN KONTRA.
KOLORE GUZTIAK,
FALTSUKERIAREN KONTRA.
N.G.
POLITIKARI GUZTI-GUZTIAK “FALTSUAK” OTE?
DENAK BERDIÑAK OTE?
Ni “DENAK-BERDIÑATASUN” ustearen kontra egon naiz beti, zeren uste baitut ez dagoela munduan ustezko “denak-berdintasunik.
Ez baita sortzen berdin-berdinik dan amaten semerik.
Eta orain, 2023. urtean sinestu behar al du, jada 81 urtekin, “POLITIKARI GUZTIAK BERDINKI FALTSUAK” direla? ez eidazue eman halako desgusturik, please, faborez, mercedes… por favor, tank you