Kontakizun kobidianoaren amaiera

Egia esan, guztiok ezagutzen ditugu arazo larriak (iktusak, tronboak, perikarditisa, miocarditisa, azelerazio metastasikoak eta abar) izan dituzten pertsona eta hildako asko covid txerto genikoen inokulazioak iritsi zirenetik.

Halaber, gobernuek eta osasun-profesionalek datu horiei buruz ematen duten informazioari dagokionez, gardentasun falta erabatekoa dago, eta, beraz, gizartean ondorio kaltegarri horiei buruz dugun ezagutza ezin dugu kontrastatu edo behin betiko argitu azterlan estatistiko epidemiologiko batekin, baldin eta txerto genikoak badira biztanlerian gertatutako arazo horien erantzuleak.

Beharrezko informazioa, 2020az geroztik ondorio kaltegarri horiek areagotu ote diren jakiteaz gain, txertatuengan zenbat izan diren eta zenbat ez jakiteari lotu beharko litzaioke, adin-tarteen arabera. Izan ere, ondorio kaltegarri horien igoera kutsadurarekin, bero-boladekin, elikadurarekin, obesitatearekin eta abarrekin estal daiteke.

Covidagatik/covidarekin hildakoen datuak baditugu, ofizialki eman baitira, eta datu horiekin txosten hau egin dugu. Jarraian aurkeztuko dut, Euskadiri (EAE) eta haren inokulazioei dagokienez, bai eta Mendebaldeko Europako herrialdeei eta munduko herrialde guztiei dagokienez ere.

1. Txertaketa eta covid hildakoak EAEn

Kalkulu estatistikoak Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailaren datuekin egin dira.

TXERTAKETA-JARRAIBIDE OSOA (DOSI GUZTIAK)

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETA-JARRAIBIDE OSOAREN % EAEn

EMANDAKO JARRAIBIDE OSOKO DOSIAK/COVID HILDAKO TASA ERLAZIOA 100.000 BIZTANLEKO

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETA-JARRAIBIDE OSOAREN % EAEn ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETA-JARRAIBIDE OSOAREN % EAEn ADIN TARTEKA

Txertaketa-jarraibide oso horrekin, 100.000 biztanleko covidagatik/covidarekin hildakoen tasa eta inokulazioaren ehunekoa alderatuta, datu eta grafiko horiekin guztiekin, eta korrelazio on batekin (r = 0,749), ikusten da, inokulazioaren % zenbat eta handiagoa izan, orduan eta hildako gehiago daudela covidagatik/covidarekin, are gehiago adin-tarteetan gora eginez eta dosien igoerarekin bat etorriz. Hori hobeto ikusten da txertaketaren % tarteen arabera taldekatzean, korrelazioa (r = 0,852) oso ona baita.

3. DOSIAREN TXERTAKETA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 3. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn

EMANDAKO 3. DOSIAK/COVID HILDAKO TASA ERLAZIOA 100.000 BIZTANLEKO

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 3. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn ADIN TARTEKA

3. DOSIAREN TXERTAKETAREN %/COVID HILDAKO TASA ERLAZIOA EAEn ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 3. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn ADIN TARTEKA

Jarraibide osoarekin bezala, 3. dosi honekin ere ikusten dugu, inokulazioaren ehunekoen eta 100.000 biztanleko covidagatik/covidarekin hildakoen tasen konparatibarekin bezala, datu eta grafiko horiekin guztiekin, eta korrelazio on batekin (r = 0,617), inokulazioaren % zenbat eta handiagoa izan, orduan eta hildako gehiago daudela covidagatik/covidarekin, eta adin-tarteetan gora egiten duela inokulazioen gorakadarekin bat etorriz, eta hori hobeto ikusten da txertaketaren % tarteen arabera taldekatzean, korrelazioa (r = 0,845) oso ona baita.

4. DOSIAREN TXERTAKETA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 4. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn

EMANDAKO 4. DOSIAK/COVID HILDAKO TASA ERLAZIOA 100.000 BIZTANLEKO

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 4. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn ADIN TARTEKA

4. DOSIAREN TXERTAKETAREN %/COVID HILDAKO TASA ERLAZIOA EAEn ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — 4. DOSIAREN TXERTAKETAREN % EAEn ADIN TARTEKA

Jarraibide osoarekin eta 3. dosiarekin bezala, 4. dosi horrekin, inokulazioaren ehunekoaren eta 100.000 biztanleko covidagatik/covidarekin hildakoen tasen konparazioarekin, datu eta grafiko horiekin guztiekin eta korrelazio on batekin (r = 0,966), ikusten dugu nola inokulazioaren % handiagoa den heinean igo egiten den covidagatik/covidarekin hildakoen kopurua, eta adin-tarteetan gora egin ahala gero eta handiagoa den inokulazio kopuruaren hazkundearekin bat dator hori. Oraindik hobeto ikusten da txertaketaren % tarteen arabera taldekatzean, korrelazioa (r = 0,977) oso ona baita.

2. Txertaketa eta covid heriotzak Mendebaldeko Europan

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % EUROPA MENDEBALDEKO HERRIALDEETAN

TXERTAKETAREN % / HILDAKO TASA ERLAZIOA EUROPA MENDEBALDEKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % EUROPA MENDEBALDEKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

Inokulazioaren ehunekoen eta 100.000 biztanleko covidagatik/covidarekin hildako tasen konparazioarekin, datu eta grafiko horiekin guztiekin eta korrelazio on batekin (r = 0,555), ikusten dugu inokulazioaren % zenbat eta handiagoa izan, orduan eta hildako gehiago izaten direla covidagatik/covidarekin. Hori hobeto ikusten da txertaketaren % tarteka taldekatzean, korrelazioa (r = 0,985) oso ona baita.

3. Txertaketa eta covid hildakoak munduko herrialdeetan

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % MUNDUKO HERRIALDEETAN

TXERTAKETAREN % / HILDAKO TASA ERLAZIOA MUNDUKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % MUNDUKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

Inokulazioaren ehunekoen eta 100.000 biztanleko covidagatik/covidarekin hildakoen tasen konparazioarekin, datu eta grafiko horiekin guztiekin ikusten dugu, Euskadin eta Mendebaldeko Europan aurkitutakoa baino korrelazio txikiagoarekin ere (r = 0,226), nola, inokulazioaren % zenbat eta handiagoa izan, orduan eta hildako gehiago dauden covidagatik/covidarekin, eta hori hobeto ikusten da txertaketaren % tarteen arabera taldekatzean (r = 0,452).

Azterketa hori bera eginda % 90etik gorako inokulazioa duten herrialdeak kontuan hartu gabe, inokulazio-ehuneko hori gainditzen duten 9 herrialdeetatik 8 Asiakoak baitira, Txina barne; pandemia hasi zen lekua izanik, hildakoen kopuru oso txikiarekin (5.272), herrialde horretako biztanleak 1.448.471.400 baitira, hau da, gutxienez 0,36ko hildako-tasarekin, hots, 100.00 biztanleko covidagatik/covidarekin hildako batera ere ez da iristen; korrelazioan igoera txiki bat ikusten da (r = 0,281), txertaketaren % tarteen araberako korrelazioa ona den bitartean (r = 0,752).

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % MUNDUKO HERRIALDEETAN

TXERTAKETAREN % / HILDAKO TASA ERLAZIOA MUNDUKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

COVID HILDAKO TASA/100.000 BIZTANLE KORRELAZIOA — TXERTAKETAREN % MUNDUKO HERRIALDEETAN ADIN TARTEKA

4. Ondorioak

• Bai EAEn, bai Mendebaldeko Europan, bai munduko herrialdeetan egindako azterketa estatistikoaren arabera, inokulazioaren % zenbat eta handiagoa izan, orduan eta hildako gehiago daude covidagatik/covidarekin, eta hori hobeto ikusten da txertaketaren % tarteen arabera taldekatuta, lortutako korrelazioak nahiko onak izanik.
• Doikuntza-grafikoetan ikusten denez, kasu guztietan (munduko herrialdeen kasuan zertxobait gutxiago), joera goranzkoa da inokulazioen ehunekoa oinarri hartuta, eta hori argiago ikusten da inokulazioaren ehunekoa txertaketa-portzentajeen tarteka taldekatzen bada.
• Covid txerto genikoaren inokulazioak eraginkorrak balira, grafikoetan ikusten ditugun joera horiek beheranzkoak izango lirateke; izan ere, horrek esan nahiko luke inokulazioek eragina luketela covidagatik/covidarekin emandako heriotzen murrizketan, baina kontua da guztiz kontrakoa gertatzen dela.
• Munduko herrialdeen azterketa estatistikoan ikus daitekeenez, aipatutako korrelazioa txikiagoa da, baina grafikoaren joera zertxobait goranzkoa da hala ere, eta hori nabarmenagoa da % 90etik gorako inokulazioa duten herrialdeak kontuan hartzen ez badira. Herrialde horietatik gehienak Asiako kontinentekoak dira, Txina barne, pandemiaren jatorria.
• Txinako datuak ez dira batere sinesgarriak; izan ere, hildakoen kopuru oso txikia du (5.272) herrialde horretako biztanleriarako (1.448.471.400 pertsona), hau da, hildakoen tasa 0,36koa da gutxienez, eta hori ez da iristen 100.00 biztanleko covidagatik/covidarekin hildako bakarrera ere.
• Datu horiek egiazkoak balira, eta pandemiaren jatorria Txina izanik, datu horiek ez lukete azalduko inolako pandemiarik dagoenik. Beraz, uste dut OMEk arrazoiak eman beharko lituzkeela pandemia zergatik deklaratu zuen azaltzeko. Galdera hauek egin beharko lirateke: nolatan deklaratu zuen OMEk pandemia bat Txinako datuekin? Faltsuak al dira Txinako datuak eta faltsukeria batean oinarritutako pandemia bat deklaratu zuten haiekin? Arrazoia bata zein bestea izan, errealitatea da OMEk sinesgarritasun osoa galdu duela.

Nolatan deklaratu zuen OMEk pandemia bat Txinako datuekin? Faltsuak al dira Txinako datuak eta faltsukeria batean oinarritutako pandemia bat deklaratu zuten haiekin?

Informazio ofizial horrekin, eta covidagatik/covidarekin hildakoen datuekin, nahikoa arrazoi dago moratoria bat ezartzeko eta inokulazioak gelditzeko. Horrela, lehen aipatutako ondorio kaltegarriei buruzko datuak hartuta, azterketa epidemiologiko zehatz bat egin beharko litzateke, behin betiko ondorioak ateratzeko.

Gaixotasun bat sendatzeko medikamentu berri bat zirkulazioan jartzen denean, medikamentu hori hartzearen ondorioz gaixotasun hori areagotzen dela ikusten bada, ondorioa da sendagai horrek ez duela aztertutako helbururako balio eta, beraz, zirkulaziotik kanpo jarri behar dela.

Horrek kontakizun kobidianoaren amaiera ekarri beharko luke.

Kontatua, datuak garaitua.