Krisiak eta gaixotasunak
2009an izan zen, orduko krisiaren ostikadak jasotzen ari ginen urte haietan, mingain urdinaren 1 serotipoaren txertaketa kanpaina. Ondo gogoan ditut behiekin izan genituen arazoak txertaketaren ondoren, egun gutxitan nola gaixotu ziren eta batzuek nola ez zuten sendatzeko ere indarrik izan, azkenean akabatu edo sufrimenduari geronek bukaera emanez. Abortoak ere jasan genituen, baina, batez ere, ardietan izan zen kopuru handiena.
Orduan hasi nintzen gai honen atzean egon zitezkeen ezkutuko intentzioak aztertzen eta txertaketa kanpaina hauen benetako helburua zein zen aztertzen. 2020ko pandemia iritsi zenerako, konklusio garbiak atera nituen abeltzain bezala, eta garbi neukan animaliekin egiten zuten gauza bera egingo zutela pertsonekin. Gainera, urte horretan bertan, mingain urdinaren 8 serotipoa zetorrela-eta, beste txertaketa kanpaina bat jarri zuten martxan. Borroka pixka bat egitea tokatu zitzaigun aurrekoa errepikatu ez zedin, albaitari batzuk kontziente baitziren aurrekoan gertatutakoaz, eta ni ez nengoen prest hura onartzeko. Garbi adierazi nien beraiek egingo zirela txertaketaren ondorioen kargu.
Gauzak horrela, jende askori saiatu nintzen covid gaiarekin ere gauza bera egingo zutela azaltzen. Kuriosoa da ikustea nola albaitariek ere sinesmen osoa zuten covid txertoaren gainean, eta ni bezalako baten arrazonamenduak edo ikuspegiak eraginik ez zuela konturatzen hasi nintzen, familiatik bertatik hasita. Baina kontziente nintzen ez zirela saiatu gaiaz informazioa biltzen, ARN txertoen inguruan zegoen informazioa oso eskasa zelako eta ohiko informazio kanaletan ere zentsuratua. Bati baino gehiagori adierazi nion zein izan zitezkeen covid txerto horren ondorioak, baina inork gutxik egin zidan kasu; emandako informazioa begiratzen ere ez zirela saiatu uste dut.
Ni bezalako baten arrazonamenduak edo ikuspegiak eraginik ez zuela konturatzen hasi nintzen, familiatik bertatik hasita
Ondotxo dakit ze presio sartu zuten bazterretan eta nire kasuan presio horri ihes egitea errazagoa zela ere garbi neukan. Baina, lantokiko urteko derrigorrezko azterketa medikuak egitera joan nintzenean, hango mediku jaunak galdetu zidan ea txertatuta al nengoen. Ezetz esan nionean, erantzun zidan ea ba al nekien ze arriskutan jartzen ari nintzen nire langileak.
Geroztik, gurekin lanean ari den langile hondurastarrak izan zituen arazoak ikusi nituen ederki: txertatu eta berehala hasi zen takikardiarekin, segituan sudurretik odola botaz egun dexentetan eta, azkenik, ohetik altxatzeko gai ez zela, minez, hankak eta eskumuturrak hazita. Bere emazteak, hiru hilabeteko haurdun zegoenak, abortoa izan zuen txertatu eta 15 egunera, eta ondoren gibeleko arazoekin operatu behar izan zuten. Bi kasuetan, medikuek ukatu egin zieten txertoarena izan ote zitekeen galdetuta. Kasu bat ezagutzen dut medikuak aitortu ziona, lagun artzain batena: 2022ko urtarrila izango zen neguko larreen eske etorri zenean gure baserrira; gaizki zebilela esan zidan, mendira igo ezinez. Lasai asko bota nion nik hori txertoaren eragina zela, badaezpada bere burua gehiegi ez estutzeko gomendatu nion. 2023an, berriz etorri zenean, aitortu zidan bihotzeko bat izan zuela eta medikuak garbi esan ziola gertatu zitzaiona txertoak eragina zela. Baina hau dena kontsultatik kanpo esan omen zion, sendatu eta gero, medikuaren etxera joan zelako hark eskatutako ardiren bat eramatera.
Behar bada hor dago arazoa, naturaren ikasgaietatik erabat urrundu dela gizakia eta hiria izena duen ikuilu batean bizi dela
Askok pentsatuko dute hauek guztiak kasu bakan batzuk besterik ez direla, edo txertoak eragindakoak direla esateko frogarik ez dagoela. Baina naturan begia jartzen duenak nahiko erraz atzematen ditu normaltasunetik kanpoko gertaerak, eta askotan atzean gizakiaren eskua dagoela nabarmendu. Behar bada hor dago arazoa, naturaren ikasgaietatik erabat urrundu dela gizakia eta hiria izena duen ikuilu batean bizi dela.
Zure sektoreko egunerokotik urrun samar ibiltzen naizen arren, askoz ere esparru urbanizatuagoan eta arlo tertziarizatuagoan, nola ulertzen zaitudan, Aitor.
Eta etxean bertan bizitakoa zein gogorra izan litekeen, ez genukeen pentsatuko, ez horratik… Niri iritsi zitzaizkidan ‘normaltasuna’ exijitzera, umeei mozala ‘normalak izateko’ jantzaratzen ari zirenak, baita asteburuetan ere, “jende normalaren” gauzak egiteko ‘ezinbestekoa’ zen eta. Exijitu zidaten baita ere “ardura”, esan zidaten “ni txertatu banaiz zu ere txertatu egin behar zara” – hori zortzi bat aldiz segidan esan zidaten arratsalde gogoangarri batean -, esan zidaten “zu eta ni kinta berekoak gara eta nik badakit anbulatoriotik txertorako hitzordua hartzeko mezua niri iritsi bazait zuri ere iritsi zaizula”; ‘gogorarazi’ zidaten ama naizenez ‘arduraz jokatzea’ zegokidala, eta “kontuz ibiltzeko” zentzu horretan; esan zidaten “oraingoan Macronek arrazoi du”, presidente horrek esaten zuenean ez txertauak ezingo zirela etxetik atera; “zer uste duzue ba, nahikoa solidario izan gara jada gu arauak betez, eta zu eta zu bezalakoak, aldiz, ez; ba aizu, nahikoa da”… Finean, esan zizkidaten erokeria asko, iltzatuta geratu zaizkidanak, ez dutenak – bistan dago – ‘barkamen eskaera’ lotsati txikienik eragingo, ez ‘sentitzen dut’ bat, ezta ezeren eta inoren partetiko aitortza minimorik ekarriko ere.
Eta, hala ere, hemen gaude, eta eskerrak ematen dizkiogu ez dakit zeri, zorteari, geure buruei edo Historiari, gehienak sartu ziren putzu beltzean ez sartzeagatik, inkontzienteki jokatzea aukeratu ez izanagatik, egin genezakeen erresistentzia egiteagatik (hori bai pozgarria) eta geure burua, geure espazioa, geure mugak defenditzeagatik, espazio horren milimetrotxo bat ez galtzea asko kostatuagatik ere, askok imajina dezateketena baino ahalegin handiagoa kostatuagatik ere.
Nik 2020. urtearen aurretik ez, baina urte horretan bai; argi ikusi nuen gizakiaren estabulazio prozesua nolako abailan zihoan. Eta nolako indar eta interesak zeuden estabulazio hori behingoz burutu eta itxi dadin. Egia da 2020aren aurretik ere ez geundela etxaferuak botatzeko moduan. Badakit, bai. Ez geunden itsu-itsu ere, edo ez erabat. Baina inork gutxik ukatuko du jende xehearen kontra deklaratutako ‘pandemia’ hori jauzi kualitatibo baten adierazle argia izan zela. Gauza batzuk aldatu ziren, bai: gure inguruko askoren eta askoren erreakzioetan ikusi ahal izan genuen. Bakoitzak erabaki behar izan zuen zer egin egoerarekin, nola jokatu, Historiaren zein aldetan jarri, nolabait. Eta bakoitzak erabaki zuen, eta denok ikusi genuen.
Mila esker zure testigantzarengatik, Aitor. Jasota geratu da guztia.
Eskerrik asko zure lekukotasuna eta jakinduriagatik. Zorionak.
Oso interesgarria artikulua. Aipatzen den gizona, hankak eta eskumuturrak handitu zitzaizkionari, ba nire aitaginarrebati duela urte bete baino gehiago hankak hazten hasi zitzaizkion. Hilabetekin okerrera joan zen, Osakidetzak ez zekien zergatik eta zer egin. Ezta poliklinikak ere. Otsailaren 6an hil zaitzaigun…
Testigantza bikaina hiria, ikuilua bihurturik hiria, berriz ere sartuko digute zuria, naturan jartzen ez badugu begia….
Duela gutxi, ustez arras natur-maiteak diren lagun batzuen mendiko etxean izan nintzen. Bi txakur zituzten. Txakurrok, esan behar da, nire lagunek oso maite zituzten. Alta, auzo-etxeetara joaten zirela-ta auzokoak molestatzen zituztela-ta, etxetik 50 metrora apartatu ezkero deskarga elektrikoak jotzen zizkieten lepoko (edo ez dakit ze mekanismo klase) bana jarri zizkieten. Ginen tokitik, aldian behin, haien aiumak eta aihotsak entzuten genituen… Ez nien ezer esan baina… beldurtuta egon nintzen. Hain garbi ikusi nuen, hik 2020an ikusi huena.
Pablo:
Ziztada ederra jaso diat txakurren kontu horrekin. Guk ere halako lepoko elektrikoa jarri zioagu txakurrari. Bide luzeak ekarri gaitu kaletik honaino; auzotarrekin arazoak, pasealariekin, korrikalariekin, txirrindulariekin, zaldunekin, poliziarekin….Katea ala itxitura, ez zegok beste aukerarik orain, hemen. Katearena ez zeramagu ondo, horregatik ziklikoki, erlaxatzen gaituk hurrengo arazora arte eta buelta. Lepoko horrekin behintzat mugitzeko eremu askoz handiagoa dik
Kaletik mendira goazen idealistok berehala hasten gaituk zafladak jasotzen gure printzipioetan eta oreka ez engonkorrean nahi diaguna eta garenaren artean.
Baina bai, hor antropozentrismoaren muin muinaz ari gaittuk, mundua bere erara kontrolatzen duen piramidearen katebegiak baino ez garenaren jakitun eta aldiberean etsi ez nahian.
Eta bai abelzantzatik hertzantzarako bide zaharrean orain makroikuilu biaduktoruntz garamatzate.
Aitzakitze aldera ez pentsa zakurra egun guztian kalanbreak jasotzen ari denik, segituan ikasten dizkikelako mugak.
Mila esker zuen erantzunengatik. Ikusten dut, Ihintza, beste batzuk bezalaxe, zuk ere ez duzula egoera errexa izan. Nik atzera gehiegi begiratu gabe jarraitu nahi nuke, ahaztu ez dugu ahaztuko, baina zein izan litezken nire bizitzako bidelagunak apartatzeko ere balio izan du denboraldi honek. Eta bai, gehixeago espero nuen jendearengandik baina ez da hala izan. Komunikabideen boterea izugarria da, dudarik ez dago, baina hor esaten denaren inungo hausnarketarik ez egiteak edo gaiaren inguruko informazio ezberdinak ez lantzeak gizartearen gehiengoan hartu duen indarra are okerragoa dela esango nuke. Bizkarsoro pelikularekin zeinen errez identifikatu duen jendeak bere burua edo gazteagoak garenok egoera harekiko ulermena, eta aldiz, gauza bera gure osasuna eta libertatearen aurka egin dutenean, gizarte honek hanka berriro leku berean sartu duenaren sentsazioarekin geratu naiz.
Pablo eta Asierri berriz esan, niri galdera bat sortzen zaidala lepokoaren hariari tiraka: animaliena ondo edo gaizki horrela da eta sistema horren bidez itxitura birtualak jar genitzazke edonon. Baina zein izango ote da gizakiontzako bertsioa?
Gizakionrzako bertsioak badira bertsio batzuk martxan:
-Konfinamentua izango litzateke bertsiorik latzena kartzelaren ondoren,oso harrera otzana izan duena gainera.
-Mugikortasunari mugak, klima aldaketaren aitzakian alde guztietatik ari zaizkigunak martxan jartzen, garraio publiko eskasa eta pribatuaren gentrifikazioa. Ekofaxistateknoguayentzat hamabost minutuko hiria litzateke egitasmo izarra.
Labrubilduz, jendea geldi eta merkantziak mugarik gabe bueltaka, justu kontrakoa behar lukenean.
Bikain ekarria Bizkarsororekin konparaketa, Aitor. Jendeak ulertzen du hor azaltzen den zapalketa, errepresioa. Berdin-berdin ulertu beharko luke 2020tik aurrera denok osasun-kontuen aitzakian jasan duguna, perbertsioaren egiteko modu berbera jarraitu denez gero, ekinbide manipulatzaile eta pozoi sartze berdin-berdina.
Hala ere, zalantzan jartzen dut zein neurritan ulertzen eta aitortzen duen batek baino gehiagok Bizkarsorok azaltzen diguna ere. Egun 70-80 urteren bueltan dabilen belaunaldiko bat baino gehiago ezagutzen dut errepresio hori guztiz sinistuta duena, erabat barneratuta. Orain, XXI. mendean, gai dira esateko astakeria izan zela; ez dira gai horri buelta emateko eta sartu dieten pozoi ideologikoari izkin egiteko, ordea. Alienazioa handia da. Plandemiarekin berdin gertatzen bada, kalte handia eginda dago jada.
Bai Asier, jendea geldi eta merkantziak bueltaka, horixe dek ba ikuilu intentsibo bat.
Aitor eta lagunok, eskerrik asko testigantza eta solasaldi argiagatik!
Galdetzen duzu, Aitor: “niri galdera bat sortzen zaidala lepokoaren hariari tiraka: animaliena ondo edo gaizki horrela da eta sistema horren bidez itxitura birtualak jar genitzazke edonon. Baina zein izango ote da gizakiontzako bertsioa?”
Gizakiontzako itxitura birtualaren bertsio bat “smartphone”-a dugu.
Gizakion mugimenduak kontrolatu nahi dituenak burua ondo jan beza lehenago. Erlijioak horren adibide.
Eta horretan oso lagungarria gailu hori ere, smartphone-a.
Manipulazio sistema ikaragarria daukate muntatua interneten, eta smartphone-ak asko areagotu eta orokortu du presioa.
Burujabetzaren ordez, “burujatetza” dute maite boteremaniakoek.
Nire ustez, hor ere cocacola eta pepsikola, telegram eta instagram, etab.
Medioa bera da mezua, xedea. Hau da, gutako bakoitza holako gailu baten gero eta mendekoagoa izatea dute nahi. (Hemen WEF-en artikulu propagandistetako bat, Afrikan are gehiago sartzeko: https://www.weforum.org/agenda/2016/03/how-are-mobile-phones-changing-africa/.)
Ardi menderatuek 50 metrorainoko ibilbidea? Guk, esmarfona gainean dugula, norainoko “ibilbidea”?
Ezagun ditugu, ohetik altxatu eta oheratu arte, gailutxoa aldean izan behar dutenak.
Trenera sartu Mundakan goizeko 6:20etan eta Bilbora heldu 7:35etan, eta begirik kendu gabe hari begira dabiltzanak, egunero ( ez lo goxo bat egiten, ez Sidartha irakutzen, ez solasean.
zirriak egiten gozo-bero ;-)? Sutan amaitu nahi dunk, zoroetxean?).
Propaganda makineria itzela muntatua dugu munduan. Zenbat eta kokoloagoak, orduan eta manipulagarriagoak.
Eta gure “eskumuturretako” bat gailu horretan dugu. Goitik behera estutzen gaituzte botereak eta estatuek gailu hori izan dezagun, bakoitzak berea (ez taldearena, familiarena, leinuarena).
Ze esperimentu egin ditugu, smartphone-aren ez-erabilerarako edo erabilera partekaturako, txandakakorako?
Ziztada “informatiko” pilo bat jasotzeko dago diseinatuta, arin-arin-asko-asko-axal-axaleko-hara eta hona burua! Arin, segi!
Pausa eta hausnartu eta norbere ondoriak atera? Astirik ez!
Bizimodu tentelgarrira bultzaka dauzkagu, behartzen, estutzen. Txiki-txikitatik, eskola-ez-kolatik.
(BFAko bulegoan dugu gaurko propagandisten matrakaren adibide argia: gurean informatika enpresa yankee-mundialak eta haien mendeko erakunde foralak bat egiten dabe uneoro.
Lehen funtzionarioak “Marca” leitzen ebela, udaleko, aldundiko, jaurlaritzako lan.orduetan bulegoan, erdi-izkutuan? Orain ez dugu behar holakorik. Agintariek eurek jartzen digute pantaila-muzturretan propaganda-matraka digitala zurrupagarri, Marca ++: https://funtziona.blogspot.com/2023/12/marca-plus.html https://funtziona.blogspot.com/2024/03/microsoft-edge-bfa-internet-eduki.html)
Arinegi, gehiegi, eta axalekoegi. Kirtentzen.
Lehenago ere, zergatik bultzatu eta utzi zuten horren gogor, argi, zurrun, bakoitzak bere etxean internet sartzea?
Zergatik daude gure ikuil-uriko 8 solairutako blokeetan hogeitamabi WLAN3645021F75 wifi-sare katetxodun partikular, guztiontzako sare ireki bakarraren ordez?
2020tiko esperimentua alde horretan oso argigarria izan zen.
Zer ikasi dugu horretaz?
Zelan egin ahal diogu aurre smartphone-ari eta matraka itzelean dabilzkigun “digitalizazioari”?
Bai, Gentza, nik beti esaten diat smartphona gure garunaren kopia hutsa dela eta bera ordezkatu nahi duela berezko gure kapazitateak galtzen ari garelako. Gogoratu guk pentsamentuarekin eragin dezakegula garunean eta smartphona oraindik ez duk iritsi puntu horretaraino, baina bai, gure pentsamentuan eragiteko tresna eraginkorrak bihurtu dituk.
Sustraiak!
.
https://blogs.eitb.eus/rogeblasco/2017/09/22/mari-carmenbasterretxea-la-cultura-matrilineal-vasca/