Gure garunak hiru burmuin barne hartzen ditu:
1.- ANTZINAKO GARUNA edo NARRASTIARENA: entzefaloaren eta zerebeloaren enborra. Garun oinarrizkoena da. SENAren bidezko jokabidea kontrolatzen du, bizirik irauteko. Kontu automatikoez eta alertazkoez arduratzen da.
2.- GARUN LINBIKOA edo UGAZTUNARENA: bertan dago emozioak sentitzeko gaitasuna.
3.- GARUN BERRIA edo NEOKORTEXA: lengoaiaz, pentsamenduaz, pentsamendu abstraktuaz, kognizioaz eta abarrez arduratzen da.
Erditzeko ezagutza instintiboa ANTZINAKO GARUNAren zati batek dauka, baina zati horrek ez du lanik egiten GARUN BERRIA edo NEOKORTEXA aktibo baldin badago. Bata pizten bada, bestea itzaltzen da.
ANTZINAKO GARUNAk gure Oharkabeko Funtzioak zuzentzen ditu eta GARUN BERRIAk, aldiz, Pentsamendu Logikoa ahalbidetzen du.
Naturak modu sinple bat aurkitu zuen erditzea errazagoa izan dadin: NEOKORTEXa ez aktibatzea, hau da, “Inhibizio Neokortikala”.
NEOKORTEXaren orotariko estimulazioetatik babestea da gakoa, emakumea babestuz eta ANTZINAKO GARUNA lanean ari dela eta erditzearen fisiologia bere martxan doala bermatuz. Hitza, hitz egitea, estimulatzaile neokortikal potenteenetarikoa da. Beste moduz batez esateko, ISILTASUNA oinarrizko behar bat da erditzean.
ARGIAK zuzeneko eragina dauka jarduera kortikalean. MELATONINA da ILUNTASUNAren hormona eta funtsezkoa da erditze prozesuan. Hormona horren jariatzeak, baita erditzearen lana hasi aurretik ere, aktibitate kortikala gutxitzeko joera dauka. Garrantzitsua da hori gogoratzea erditzearen aurreko egunetan, argi iodatu iturrien efektuak melatoninaren liberazioaren inhibitzaile indartsu bat baitauka.
Gogoan izan behar dugu arreta jartzera behartzen duen edozein egoerak aktibitate kortikala estimulatzen duela, hau da, erditze prozesua inhibitzen duela. Gauza bera gertatzen da emakumea behatua sentitzearekin, beldurrarekin edo arriskuren baten pertzepzioarekin. Honenbestez, esan dezakegu segurtasuna oinarri-oinarrizko beharrizan bat dela.
Bere alerta-egoera aktibatuko duen edozertik emakumea babestea ez ahaztu, eta, horrela, erditzea naturalki gertatu ahal izango da.
Nola poztu nauen Eneko Landaburuk idatzitako honek. Oinarri-oinarrizko gai politikoa dugu hau. Zenbateraino egingo luke osasungarriago gizartea. Hau patriarkatuak bahituta duen jakinduria da, hau eta hemendik erator daitetekeen informazio guztia ama izatea erabaki duten emakumeen esku behar luke egon, funtsezkoa da. Ospitaletako obstetrizian lan egiten duten profesional batzuk jakitun dira honetaz eta saitzen dira aplikatzen baina zaila da. Esango nuke ospitaletako ama-umeen arloan dabiltzanek honen arrastorik ez dutela. Esango nuke. Unibertsitatean ikasten al da hau? Kontuan harturik emakumeen hilerokoari ematen dioten garrantzia, ezetz esango nuke baina agian nahastuta nago. Zenbat min ekidingo litzatekeen Landaburuk idatzitakoa printzipio bezala erabiliko balitz, zenbat beldur, zenbat sufrimendu. Hau da martxan jarri behar den jakinduria eta humanizazioa. Obstetrizia patriarkalak ez du nahi, edo ez daki? Harrituko nintzateke ezjakintasuna balitz. Egia da, bestalde, gero eta zabalduagoa dagoela hau guztia, zailtasunez baina hedatzen ari dela, itxaropentsu izateko moduan ere bagarela, eta batez ere urjentea dena garrantzitsua denarekin elkartzen den alorra osatzen dutela. Zenbat tratu txar ekidingo litzatekeen, zenbat behar ez diren zesarea baztertuko, zenbat egoera ezkor desagertuko.
A! portzierto, inork ezagutzen al du dilatatzen ez duen emakumerik? niri esan didatenez ez da halakorik esistitzen.
A! portzierto berriz, oxitozina sintetikoa botika bat da edo ez? Ama izan zareten osasun historialean azaltzen al da erabili denik? Oxitozina sintetikoaren erabilerak sor ditzakeen ondorio larriak ikertzen ari diren honetan, publiko egingo al dira emaitzak? Nork behar du informazio hori? Nori ez zaio komeni?
Hain gai mamitsu, sakon eta funtsezkoa da erditzearen kontu hau, patriarkatuak patologizatu egin du.
Pozten nau Independentean irakurri izanak. Ongi izan, irakurle, eta eman gai honi merezi duen garrantzia, handia da-eta.
Patriarkatuak bahitua?
Emakume patriarka asko dabil munduan itxuraz.
Nire lehen semearen matriarka gizona izan zen, bigarren semerarena alabeharrez ni izan nintzen.
Zer da patriarka bahitzaille?
Hospitala?
Erditzea patologizatu duena da patriarkatua, beste gauza larriren artean, Aitor, emakumeari non, nola, nork lagunduta erditu nahi duen uzten ez diona etc. etc. etc. luzea, eta bai, ospitaleetan agindu patriarkaleko erditzeak burutzen dira, indarkeria obstetrikoz lepo. Irakurri argia aldizkariaren azken alean Nahia Alkortari egin diiten elkarrizketa. Gaia sakona, mamitsua eta mingarria da. Nahi duzunean jarrai dezakegu.
Aitor, uste juat emagina eta matriarka nahasten dittukela
Ez Asier ez ditut nahaztu , hitz jokoa erabili dut.
Ematen duelako gizarte hontan generoa bereizi behar dela gauza on edo txarra den jakiteko.
Bueno… Onartu behar dut matrona eta matriarkarekin nahastu naizela… Ikastolan ikasi nuen eta… Jjjj
Gai oso garrantzitsua eta ez da kasualitatea ez egotea zabaldua.
Gogoratzen dut nire erditzeetako baten nire bikoteari esan niola argia jaisteko eskatzeko…