Stefan Lanka doktorearen ekarpena

Izuaren globalizazioa eta korona-krisiaren sortzea

Drosten irakasleak zientifikoki egiaztatu gabeko datuak erabili zituen bere 2019-nCoV PCR probarako eta, bere kideekin batera “nCoV” izendapena “SARS-CoV-2”-ra aldatzearekin, barne-muinetaraino izuak jota zegoen biztanleriaren espektatibak konplitu ziren: ziurrenik akastuna edo kaltegabekoa izan zitekeen birus baten susmo hutsa iradokitzen zuen izena, kolpe batez, patogeno arriskutsu eta benetako SARS birus berri bat deskubritu izanaren ideia helarazten zuena bihurtu zuten.

1

Asier Galan

Biokimika eta biologia molekularrean doktorea. Hernanin

Esperientzia zabaleko birologoa den Stefan Lanka doktoreak Korona-krisiaren hasiera eta amaiera artikuluan jasotakoaren hirugarren atal honen aurretik, agintzen dutenek zizelkatutako “errealitateari” buruzko hausnarketa txiki bat doa. Halako inplikazio larririk ez balu, barregarria litzateke nola desprestigiatzen den Lanka doktorea publiko orokorrak eskura dituen argitalpen gehien-gehienetan, esate baterako, “birusen inguruko hiru artikulu soilik argitaratu dituela” argudiatuta “birologian esperientzia mugatua duela” baieztatzeko. Irrigarria bai, kantitatea arrazoibide nagusitzat gailentzea, noren eta sekula inongo birusik egiazki isolatu ez duten birologoen argitalpenen kopuru izugarriekin gezurra egiatzat aurkezten duten horien eskutik. Lanka doktoreak ondo baino hobeto ezagutzen du birusen isolatze prozedura, benetan isolatu dituelako, zirku honen protagonista diren birologo gehienek ez bezala.

SARS birus txinatarrak eragindako izuaren globalizazioa eta korona-krisiaren sortzea Drosten irakaslearen eskutik

Berlineko Charitéko Christian Drosten irakasleak, 2020ko urtarrilaren 1etik, gizakiongan koronabirus berri baten izatea fidagarritasun osoz genetikoki antzeman dezakeen metodoa garatu duela dio.

Lehenik eta behin, Drosten Irakasleak zabaldu dituen baieztapenen oinarria zein suposizio eta ekintzek osatzen duten eta, bigarrenik, koronabirus berriaren froga metodo ziur bat sortu dituenaren  bere konklusioak egiazki era logiko eta zientifikoan frogatuak dauden ala ez, edo ezeztatuak ote dauden konprobatu ahal izateko; erabili dituen termino eta teknikak azaldu beharra dago, bere argudiaketa aurkeztu, eta Drosten irakasleak aipatzen dituen bi argitalpen erabakigarriak aztertu.

Nola definitzen dira birus bat eta koronabirus bat? Nola definitzen dira sekuentziak testuinguru honetan? Nola funtzionatzen dute PCR, RT-PCR eta denbora errealeko RT-PCR sekuentzien detekzio metodoek? Noiz igorri liteke sekuentzien presentzia gizakietan detektatu izana birus baten presentzia frogatzat? Nola frogatzen da modu zientifikoan birus baten existentzia?  

Terminoak

  • Zientzian, birus bat bere material genetiko espezifikoak definitzen du, birus horrentzat bakarra dena.
  • Birus baten material genetikoa beste izendapen batzuen pean ezagutzen da, kate genetiko birala, molekula genetiko birala edo bere genoma
  • Birus baten material genetikoak, birusaren proteina ezberdinak osatzeko beharrezkoak dituen sekuentzia genetiko ezberdinak ditu bere baitan, alegia, gene biralak.
  • Birus baten material genetikoa DNA edo RNA izan liteke.
  • Koronabirusa, definizioz, estalki batez inguratua dagoen RNA molekula espezifiko batek osatzen du.
  • Birus jakin baten material genetikoa bere zehaztasunez mugatutako luzerak eta horren genoma biralaren katearen egitura zehatzak definitzen du.
  • Birus baten material genetikoaren konposaketa material genetiko bera osatzen duten lau eraikin-blokeen kopuru eta sekuentzia espezifikoak zehazten du. Material genetiko baten lau eraikin-blokeak nukleotido deitzen dira. 
  • Material genetiko baten oinarrizko lau osagaien sekuentzia espezifikoa zehazteko prozesuari sekuentziazioa deritzo.
  • Sustantzia hereditario baten oinarrizko osagaien zehaztapenaren emaitzari sekuentzia edo sekuentzia genetikoa deritzo.
  • Birus-patogenoak euren sekuentzia bakarra izateagatik eta organismo osasuntsuetan ez garatzeagatik datoz definituta.
  • Birus baten material genetikoaren presentzia antzeman eta zehazteko, zientzia orok funtsean beharko lituzkeen pentsamendu eta logikaren arauei jarraiki, mahai gainean dugun birusa isolatua eta forma puruan aurkeztua izan beharko litzateke, betiere, zelula-geneen berezko sekuentziak beste birus batenak izango balira bezala gaizki uler ez daitezen.   
  • Soilik DNA forman dagoen sustantzia genetiko baten sekuentzia da zehazgarria.
  • RNA forman dagoen sustantzia genetiko baten sekuentzia zehazteko, lehenik, biokimikoki DNA formara eraldatua izan behar da.
  • RNA forman dagoen sustantzia genetiko bat DNA moduan bilakatzeko prozesuari alderantzizko transkripzioa deritzo eta RT bezala adierazi ohi da.

Drosten Irakasleak erabilitako teknikak eta izandako lehenengo ondorioak

Material genetiko baten presentzia eta luzera, eremu elektriko batean luzeran zatituz zehazten da.

Zati laburrek azkarrago migratzen dute; luzeagoek, mantsoago. Era berean, aztertu beharreko material genetikoaren luzera zehazteko, luzera ezagun eta ezberdineko material genetiko piezak gehitzen dira. Material genetikoaren luzera detektatu eta ziurtasun osoz zehazteko erabili ohi den teknika honi gel-elektroforesia deritzo.  

Material genetiko jakin baten kontzentrazioa baxuegia bada gel-elektroforesiaren teknikak antzeman dezan, nahi adina biderkatua izan liteke DNAren mugarik gabeko biderketari esker, alegia, polimerasaren katean gertatutako erreakzioa teknikari esker. Modu horretan, detektatu ezin daitezkeen DNAk gel-elektroforesian ikusgai egin litezke. Material genetikoa ondorengo ikerketarako erabilgarri izan dadin aurre-baldintza da hau eta, bereziki, geroago bere luzera eta sekuentzia behin betiko zehaztua izan ahal izatekoa. Metodo horri, laburrean, PCR deritzo. 

PCRaren teknikaren asmatzaileak, Kary Mullis, horrexegatik Kimikako Nobel Sariarekin 1993an golardatua izan zenak, hasiera-hasieratik esan zuen bere metodoa ordenagailuen txipen lantegietako sala zurietan burututako analisirako garatua izan zela eta akats asko emateko joera duela. Nobel Sariaren Komitearen web-orrian jasoa dagoen bere Nobel Sariko diskurtsoan honakoa ere adierazi zuen: ez dagoela GIBaren genoma bezala ezagutzen den sustantzia genetikoak benetan immunoeskasia bat eragiten duenaren inongo froga egiaztagarririk, zientifikorik izatez; ez eta kimioterapia oso toxikoaz tratatuak diren eta modu onartezinean “HIES” terminoaren pean multzokatzen diren askotariko gaixotasunetakoren bat eragiten duenaren frogarik ere. GIBak, gehienera, immunoeskasia bat eragin ahal izatean egin zuten bat parte hartu zuten zientzialariek.

PCR teknikaz DNA bat erreproduzitu ahal izateko, konposaketa ezagutzea beharrezkoa da, hau da, DNAren sekuentzia. Hori horrela da, DNA bat PCR bidez hedatzeko modu bakarra artifizialki produzitutako gene-zati laburrak DNAren hasiera eta bukaeran gehitzea delako, hain zuzen ere, hedatua izango den DNAren sekuentziaren hasiera eta bukaerarekin zehatz-mehatz bat datozenak. Artifizialki sortutako DNA zati labur horiei primer deritze, hain justu ere, PCRaren molekula hasarazlea. Batez besteko 24 eta 30 nukleotido (material genetikoaren eraikin-blokeak) arteko luzera-neurria dute.  

Gauzak horrela, PCRa ezin erabil daiteke sekuentzia edo birus ezezagunak detektatzeko. Birus baten sekuentzia zehatzak soilik ahalbidetu dezake birus batean sortutako gene baten sekuentzia antzeman lezakeen PCR proba sinesgarri baten garapena. 

PCR proba estreinakoz erabiltzen hasi zenean, DNA anplifikatuaren kopurua zehazteko aukera bakarra behin PCRaren zabaltze erreakzioa gelditu ondoren gel-elektroforesiaren bidez egitea zen.

Bitartean, PCRa egiteko beharrezkoak diren entzima eta sustantziei hainbat koloragarri gehitu ohi zaie. PCRaren prozesuan zehar, tindu hauen detekzioak erakusten du, gutxi gorabehera, zein den erreproduzitutako DNA artifizialaren kontzentrazioa eta zenbat DNA zegoen benetan presente PCRaren hasiera aldera. PCRaren teknikak martxan jarraitzen duen bitartean zehaztu daitekeenez artifizialki produzitutako DNAren kopurua, PCR teknikaren hedapen horri denbora errealeko PCR deritzo. Hortaz, alderantzizko transkripzio (RT) bidez RNA DNA bihurtzearen aurre-pausu bat duen denbora errealeko PCRari denbora errealeko RT-PCR deritzo. 

Drosten irakasleak denbora errealeko RT-PCR teknika erabiltzen du korona birus berria antzemateko garatu duen proban. Helburu horretarako, 2020ko urtarrilaren 1eko Interneteko datuetatik SARS birusenak direla esaten den sekuentzia genetiko laburrak aukeratu ditu. SARS birusaren osagai posibletzat interpretatzen diren sekuentzia genetiko labur horiek oinarri izanik diseinatu zituen PCRarentzat erabakigarriak ziren PCRaren zebatzaileen sekuentziak, bere denbora errealeko RT-PCRarekin Txinan “oraindik” ezezaguna zen birusa antzematea helburu.

2020ko urtarrilaren 10 eta 12an sekuentzien aurretiazko konpilazioak Interneten agertzen hasi zirenean, geroago, hil bereko 24an eta otsailaren 3an eraldatuak eta argitaratuak izan zirenak, oraindik ezezaguna zen birusa identifikatzeko lehenengo bi saiakeren aurrean geundela esan liteke. Hori helburu, CCDCko birologoek konputagailuko programak erabili zituzten gene zati laburren sekuentziak modu teorikoan mihiztatzeko, balizko kate genetiko bat muntatuz. 

Aipatu bi argitalpenetan, CCDCko birologoek sekuentzia-iradokizun horiek benetan gaixotasunak sortzeko gai direla esateko ebidentziarik ez zegoela zioten. Urtarrilaren 10 eta 12an, txinatar sekuentzia-proposamenak, esan bezala, behin-behinekoak ziren eta oraindik ez zituen zientziak agintzen dituen berrikuspen prozesu zorrotzak gainditu. 

Osasun Mundu Erakundeak (OME) birus berria detektatzeko Drosten irakasleak garatu PCR proba 2020ko urtarrilaren 21ean gomendatzeak, alegia, baita txinatar sekuentzien bi proposamenen argitalpenek argia ikusi aurretik ere, lehen gertaera bat agertzen du: Drosten irakasleak zientifikoki egiaztatu gabeko datuak erabili zituela bere 2019-nCoV PCR probarako, berehalakoan globalizatu zena, eta Drosten irakaslearen beraren parte hartzearekin 2020ko otsailaren 7an SARS-CoV-2 izenarekin birbataiatua izan zena.

2020ko otsailaren 7an gauzatu izen aldaketak, “nCoV” izendapenetik, ziurrenik akatsduna edo kaltegabekoa izan zitekeen birus baten susmo hutsa iradokitzen zuena;  “SARS-CoV-2” izendapenera; patogeno arriskutsutzat ulertzea suposatu zuen, bai eta benetako SARS birus bat Txinan deskubritu izanaren ideia helarazi iritzi publikoari, Li Wenliang, Txinako idolo berria, akabatu zuen SARS gaixotasun larria sorrarazten zuen birusa hain zuzen ere. 

Drosten irakasleak eta Birusaren Nomenklatura Taldeko bere kideek barne-muinetaraino izuak jota zegoen biztanleriaren espektatibak konplitu zituzten hartara: “azkenik diagnostikatua”, “azkenik diagnostikatua”zen lema. Espektatiba hau Li Wenliang medikuak piztu eta Drosten irakasleak atzetik harrotutako izuak sorrarazitako eztandaren bulkadan zetzan.

Egitate horren azterketan erabakigarria den faktorea zuzeneko parte hartzea izan zuten birologo guztiek, bai orduko eta baita oraingo testigantzen arabera ere, birus berri honek egiazki gaixotasuna sor dezakeenaren froga nahikorik ez dagoela adierazi izana da.

Orduan, beste gaixotasun batekin batera modu paraleloan soilik ematen da, sendatze prozesuen ondoren, pertsona osasuntsu batzuetan, pertsona osasuntsu askotan edo pertsona guztietan? 

Honek agerian jartzen du Drosten irakasleak egindakoa, zientziak bidezkotutako egitatea izatetik urrun, ezaguterraz eta garrantzi handiko iruzurra dela. Ezingo da atakatik atera 2020ko urtarrilaren 23ko bere proba prozeduraren argitalpenerako bertan egiten diren adierazpenak inprentara joan aurretik egiaztatzen ez dituen aldizkari bat erabilita.

Stefan Lanka doktorearen Korona-krisiaren hasiera eta amaiera artikuluan jasotakoa, atalka:

Nahi baduzu, Independenteak aurrera egin dezan lagundu dezakezu. Idatziz, itzuliz, janariz, irudigintzan, bideogintzan, bertsotan, diseinuan, informatikan, psikologia klinikoan, abokatutzan edo diruz ere bai. Ziberjazarpenari aurre! INDEPENDENTEA LAGUNDU >

Erantzun bat “Izuaren globalizazioa eta korona-krisiaren sortzea” bidalketan

  1. Txertaketa-estrategiaren barruan, “birus hiltzailearen” ondorioak beherantz doazela iragarri digute orain. Horrekin, prest duten pozoiari buruzko zalantzak uxatzen saiatzen dira eta lau haizeetara esanez txerto salbatzaileek emaitzak ematen ari direla.
    Aurkituko duten aurkakotasunaren aurrean, osasun pasaportea prestatzen ari dira eta zigortu egingo dituzte txertatuta ez daudenak muturrekoa eramaten jarraitzeko betebeharrarekin eta bide batez muturrekoa ez daramatenen (txertatuen) aurrean markatuta geratuko dira. Handik aurrera ez digute NANa eskatuko osasun pasaportea baizik. Eta presioa areagotuko dute beren mundu-ordena berriaren morroi eta kobaiak izateari uko egiten dioten funtsezko zerbitzuak debekatuz.

Utzi iruzkina, izen eta abizenez

Azken artikuluak