Isiltasun konplizeak

Baiona 2023.06.21.

Ez pass de liberté / Nora goaz? kolektiboak Independenteari bidalitako oharra irakurtzeko parada duzue ondoko lerroetan. Sar hitza moduan gogoratzen dizuet kolektibo hori, itxialdi eta pase sanitarioaren sasoi gorrian sortu zela Ipar Euskal Herrian (2021eko irailean), ezinbesteko arnasgune, kalaka leku eta itxaropen oasi bilakatuz, txertoa ez jartzeagatik irainduak, mespretxatuak, eskuin muturreko kide gisa publikoki etiketatuak edota lanetik baztertuak egon ziren ehunka euskal herritarrentzat. Garai ahaztu ezin horiek jasan genituenetik, denbora pasa da eta denborak agerian utzi ditu garai hartako gezurrak, manipulazioak, interesak eta Covid krisiaren aitzakiapean mundu osoko eliteak gu kontrolatzeko eta morroitzeko dituen egiazko helburuak. Ondorioz, are jasangaitzagoak bihurtu dira ere, ustez herritarren alde lanean ari diren hainbat jende, egitura eta antolamenduen isiltasunak… isiltasun konplizeak izatera pasa dira.

Bai, isiltasun konplizea edo behintzat penagarria iruditzen zait hainbat eragileren erreakzio eza. Hasiera batean, igeltsuzko eskulturen antzera, mutu eta higitu gabe egon zirenak, izan politikari, intelektual, kazetari, iritzi emaile, sindikatu, ezkerreko beste hainbat ordezkari, beldurragatik, arduragatik edo harriduragatik isildu zirela pentsatu nuen….Baina gertatutakoa ongi aztertu ondoren isilik egoteak ez du gehiago aitzakiarik. Garai hartako datu emaile “fidagarrienen” sinesgarritasuna urtu den heinean, isiltasunak salaketari eta denon eskubideak errespetatzeari utzi behar zion lekua.

Ez pass de liberté / Nora goaz? kolektiboa sustsuki borrokatu da hasieratik, Iparraldean zein hexagonoan, txertoa ez egiteagatik osasun lan-mundutik baztertuak egon diren langileen alde. Elkartasun garrantzitsua ekarri die, ekonomikoki zein moralki, isilean, dirurik gabe eta bazterketa onartezina pairatuz egon diren langile askori. Langile baztertuen egoeraz eta Pariseko gobernuak inposatu neurri libertizida guztiez hitz egiteko, kolektiboak gomita luzatu die hainbatetan Iparraldeko sindikata guztiei, isiltasuna izan delarik jaso duen erantzun bakarra.

Isiltasuna ezin da epe luzeko gordelekua izan. Kontzientziari adi egoteko garaiak heldu dira. Iparrari begira jartzeko unea da, egindako okerrak asumitu, elkarrizketa bide berriak ireki, eta Euskal Herriko zein mundu osoko herritar guztiok pairatzen ditugun oinarrizko askatasun urraketa larriak elkarrekin salatzeko aroa dugu.

Nahi badugu, krisi garaian asko dugu ikasteko; zatitu gaituzte erraz kontrolatzeko, batu gaitezen elkarrekin dugun indarra erakusteko.

Ez pass de liberté / Nora goaz? Kolektiboaren OHARRA

(sindikatuei bidalia eta Mediabask hedabidearen iritzi sailean berriki argitaratua)

Ez pass de liberté / Nora goaz? Kolektiboa 2021eko irailean sortu zen, Covid-19 kontrako txertoa errefusatzen zutelako lanetik baztertuak izan diren artatzaileen sustenguz.

Lanetik baztertuak berriz integratzeko eta txertoaren obligazioa ezeztatzeko berriki egin diren prozeduren berri eman nahi dugu Ipar Euskal Herri mailan, jendea jakinean izateko.

Oroitarazteko, Parlamentuak 2021eko agorrilaren 5eko legea baliogabetu du berriki baina Senatua ez bada arduratzen, legea ez da ezeztatua, beti indarrean da. Iduri du Biltzar Nazionaleko erabaki horrek kargutik kendu sendatzaileei arrazoin eman diela, berriz lanera joateko ahala emanez. Paraleloki, Gobernuak berriz lanera itzultzea ahalbidetzen dien dekretua baieztatu du maiatzaren 14an.

Galdera frango bada bukaera argi-itzalezko horri lotua eta hauetan sindikatuen sustengu eskasari buruzko galderak. Gure kolektiboa, lanetik baztertuen lan eskubidearen oinarrizko sustenguan izan den koldarkeriaz harriturik, bi aldiz joan da tokiko sindikatuengana. Oroitaraz dezagun baztertuek ez dutela ukan ez hilabete saririk, ez RSA laguntzarik (eskualdeen arabera), ez formakuntzarako eskubiderik, ez langabeziako laguntzarik; eta zenbateraino eraginen du haien erretretara joatea?

Gai guzi horietan, sindikatuen isiltasuna harrigarria izan da, harrigarria eta ezin onartua. Gure gutunetan, abisatu genituen haiengandik erantzunik ez bagenu, gure ikuspuntua prentsari komunikatuko geniola, baztertuen egoerari buruz, baita sindikaten gu errezibitzeko errefusari buruz ere.

Langile baztertuek aktualitatean zuten posizioaz gain, beharrezkoa iduritzen zaigu eskubidezko estatu bateko eta demokrazia bateko printzipio eta eskubideen higadura bat agertzen duten zenbait gai azpimarratzea. Adibidez, europar arautzeak oroitarazi du, 2022ko urtarriletik, debekatua dela txerto bat obligatzea fase esperimental batzuetan, izan txerto baten kasuan ala erremedio baten kasuan. Europar estatu guziek errespetatu behar duten kuadroa da hau, ondorioz Covid kontrako txertoak ere ez ziren kuadro juridiko horretatik kanpo izaten ahal, edozein izan jendeen kategoria sozioprofesionala (ikus 536/2014 europar araua). Alta, Pfizer injekzioa fase esperimentalean zen 2023ko maiatza arte.

Oroitaraz dezagun ere Oviedoko hitzarmena bezalako nazioarteko itunak ere norabide berera joaten direla. Zergatik prentsak eta hedabideek ez dute salatzen hain harrigagarria dena? Frantziak europar eta nazioarteko itunak urratu ditu gai honetan! Eta sindikatuak, beren uzkurtasunaren eta beren mututasunaren bidez, horren konplize izan dira.

Zenbait esperantza izpi badira hala ere. Egia da lerratze orokor honetan izan direla salbuespen batzu. 2023ko maiatzaren 3an, Nancy-ko lan auzitegiak manatu du Ehpad batean ari den langile bat berehala berriz lantokian hartua izateko eta berantean ziren hilabete sariak ordaintzeko. Lan auzitegikoek zerrendatu bost argumentuak:

• sekretu medikala urratzea,
• osagarri publikoko kodearen 1111-4 artikulua urratzea (tratamendu baten onarpen libre eta argituaren errespetu eza),
• giza eskubideen konbentzioaren 8 artikuluaren errespetu eza (bizi pribatua urratua),
• Ebren 14/6/2021eko arautegiaren errespetu eza (txertatu eta ez txertatuen arteko diskriminazioa debekatzen duena). Azkenik,
• Oviedoko konbenioaren 5 eta 10 artikuluen errespetu eza (bizi pribatua urratua izatea)

Sekulan ez gehiago!

Urgentzia egoerak ez du dena justifikatzen ahal, ez ditu oinarrizko eskubideak baliogabetzen ahal. Gure kolektiboa existitzen denetik, azken hiru urteetako lerratze larriak salatzeko beti erreferentzia gisa hartu ditugu frantses, europar eta nazioarteko eskubideak. Zentzu horretan genuke nahi hedabideek gure mezua segiaraztea, jendeak beharrezkoak diren informazio hauek jakin ditzan.

Ez pass de liberté / Nora goaz? Kolektiboa