Azken hilabeteetan, “Israelek Hamas sortu eta finantzatu” zuela dioen narratiba biralizatu da. Bertsio horrek, Israelgo politikariek eta Mendebaldeko hedabideek ere sustatua, erresistentzia palestinarra “beraiek askatu zuten munstro” gisa aurkeztu nahi du.
Baina historia dokumentatua, gertaerak eta logika berrikusten ditugunean, baieztapen hori erori egiten da.
Israelek ez du Hamasen beharrik kolonizatzeko edo inbaditzeko.
Israelek Hamas “sortu” zuela uste dutenek diote etsai bat behar zutela inbasioak justifikatzeko.
Hala ere:
– Zisjordanian, Hamasek ia presentzarik ez duen tokian, Israelek palestinarrak kanporatzen ditu, lurrak konfiskatzen ditu, etxeak eraisten ditu eta zibilak hiltzen ditu egunero.
– Hebron edo Nablus bezalako hirietan, Hamasen presentzia esanguratsurik gabe, kolonoek eta armadak basakeria berarekin jarduten dute.
– Horrek erakusten du israeldarren okupazioa egiturazkoa dela eta ez dagoela Hamasen menpe.
Izan ere: Garbiketa etnikoa 1948an hasi zen Nakbarekin, 750.000 palestinar kanporatuz… Hamas sortu baino 39 urte lehenago (1987).
Palestinarren erresistentzia askoz zaharragoa da
Hamas “gatazkaren sustraitzat” aurkezten duenak ez daki 75 urteko historia:
– Erresistentzia laiko eta marxistako hamarkadak: Fatah (1959), Palestina Askatzeko Herri Frontea (1967), FDLP eta Hamas existitu aurretik borrokatzen zuten beste erakunde batzuk.
– Lehen Intifada (1987): Herri palestinar osoaren altxamendua okupazioaren aurka. Matxinada horretatik Hamas sortu zen, baina matxinada martxan zegoen jada kaleetan eta errefuxiatu-guneetan.
– Kristauak eta musulmanak elkarrekin: Erresistentzia ez zen inoiz islamistena bakarrik izan; buruzagi eta mugimendu kristau palestinarrak egon ziren.
Izan ere: 1982an, Hamas baino askoz lehenago, PAE bonbardatu zuten Libanon, eta milaka palestinar hil zituzten Sabra eta Chatilako errefuxiatu-eremuetan.
Hamasen jatorri dokumentatua
– Hamas 1987an sortu zuen Ahmed Yassin xekeak, 70eko hamarkadatik karitatezko gizarte erakundeak zuzentzen zituen Gazako kleriko palestinarrak.
– Beso armatua, Al-Qassam Brigadak, urtetan Israelen errepresioa jasan ondoren sortu zen, ez Israelen finantzaketagatik.
– Garaiko dokumentuak, kazetarien testigantzak eta artxibo historikoak bat datoz: Hamas okupazioaren eta erresistentziaren testuingurutik sortutako mugimendu palestinarra da.
Izan ere: Ez dago Israelek Hamas “sortu” zuela frogatzen duen dokumentu ofizialik, finantza-frogarik edo erregistro historikorik.
Israelek egin zuena: estrategia politikoa
80ko hamarkadan, Israelek ez zuen Gazako mugimendu islamikoen hazkundea geldiarazi, palestinarrak zatitu eta PAE (laikoa eta marxista) ahuldu nahi zuelako.
– Garai hartako buruzagi israeldar batzuek onartu zuten islamisten boterea “gutxietsi” zutela.
– Ondoren Hamas osatuko zuten ongintzako erakundeen jarduera baimendu zen.
– Hau ez da “sortzea”, mugimendu bat onartzea baizik, PAEko taldeak baino arriskutsuagoa izango ez zelakoan.
Izan ere: 1984an, Israelek Ahmed Yassin atxilotu eta espetxeratu zuen legez kanpoko armengatik. “Sortu” izan balute, zergatik atxilotu eta biziarteko kartzela-zigorra ezarri?
Narratiba propagandaz sortzen da orain
– Bertsio hau erresistentzia palestinarrari zilegitasuna kentzeko eta borroka oro “Israelen asmakizun” batera murrizteko erabiltzen da.
– Palestinarrei beren zapalkuntzaren errua leporatzen saiatzen dira, kolonialismoko eta garbiketa etnikoko hamarkadak ezabatuz.
– Egungo genozidioa zuritzen laguntzen du, dena “Hamasen errua” dela esanez, okupazioak eta zibilen aurkako krimenek hamarkadak daramatzatela alde batera utzita.
Izan ere: NBEk eta nazioarteko erakundeek Israelgo giza eskubideen urraketak dokumentatu dituzte 75 urtez, ez 1987tik bakarrik.
Mitoa desmuntatzen duen logika sinplea
– Israelek Hamas behar baldin badu inbaditzeko, zergatik kolonizatzen eta hiltzen du Zisjordanian, Hamas ez dagoen lekuan?
– “Sortu” bazuen, zergatik espetxeratu eta hil zituen sortzaileak?
– Nola azaltzen dute palestinarren erresistentzia 1987a baino lehen, Hamas existitzen ez zenean?
Israelek ez zuen Hamas sortu
– Palestinarren erresistentzia lehenagokoa eta askoz zabalagoa da.
– Hamas dokumentatutako okupazio-testuinguru batean sortu zen.
– Israelek onartu egin zituen islamiar mugimenduak estrategia politikoz, baina hori ez da mugimendu horiek sortzea.
Narratiba horrek kolonialismoa zuritzeko, genozidioak justifikatzeko eta Palestinako herriak Nazioarteko Zuzenbidearen arabera aurre egiteko duen eskubide legitimoa ukatzeko baino ez du balio (NBE 37/43 Ebazpena, 1982).
Historia ez da propagandarekin idazten, ezta gerrako titularrekin ere; gertaerekin, dokumentuekin eta memoriarekin idazten da.
Nik ezin jakin zehatz-mehatz nork sortu zuen Hamas.
ETA nork sortu zuen ideia bat badaukat.
Erresistentzia zilegi dela, horixe baietz!
Erresistentziak infiltratu, interbenitu, baliatu egiten direla?
Noski.
Urriak 7an festibalean erasotzeko erreztasun guztiak nork eman zizkion argi daukat. Egonda nago, eta badakit zenbat kontrol pasatzen diren pausu bakoitzean.