Duela 22 urte itxi zuten Euskaldunon Egunkaria, 2003ko otsailaren 20an, bost urte lehenago Egin itxi zuten bide beretik. Botereak, hizki larriz idazten den horrek, ez baitu zalantzan jarriko duen inor eta ezer onartzen, arriskurik txikiena sumatu orduko hor bidaltzen ditu Estatuak (hizki larriz hori ere) indar armatuak bere lana egitera.
Urteurrenaren harira, kasualitatez iritsi naiz Joan Mari Torrealdai zenaren elkarrizketa bat entzutera. Bertan zalantza handirik gabe adierazten du berak izandako minbizia jasandako torturekin zuzenean loturik zegoela. Nahiko begi bistako ondorioa dela begitantzen zait niri ere, eta ez dela Torrealdairena kasu bakarra.
Txalogarria da Joan Mari Torrealdairen zintzotasuna, osabidean jartzeko ezinbesteko urratsa, eta bere buruaren eta gizartearen aurrean ardura ariketa bat ere badela esango nuke. Izan ere, torturatutako pertsonek esperientzia horren ondoren eduki ditzaketen (eta eduki ohi dituzten) kalte fisiko zein psikologikoak ez dira garrantzirik eman gabe uzteko moduko kontu bat. Hala ere, uste dut oso zaila izan behar duela Torrealdaik adierazten zuen argitasun horrekin adierazteak, eta jende askori ia jasangaitza egin behar zaiola horrelakorik gertatzen zaiola bere buruari onartzea.
Eta hala ere, onartzea da bide bakarra, min egin dizutela, eta kaltetu egin zaituztela. Eta, agian, zure gaurko beldurrek badutela zerikusirik zuk atzo pairatutako torturarekin. Eta, kontzientzia-ariketa oso garbi, oso sakon eta oso zintzo bat egiten ez bada, zure gaurko gorrotoak eta zure gaurko segurtasunak, eta zure gaurko babes-neurriak, ustez zeure burua onik ateratzeko diren horiek, apika, zure torturatzaileak buruan sartu zizun eta zu sinistera iritsi zinen horri men egite bat besterik ez direla.
Hortik abiatuta, sendabidea hautatu daiteke.
Euskal egunkari nazional bakarrak 2020ko udaberrian hartutako erabakiek zauri sakon bat ireki zuten euskal irakurlerian, arrasto luzea utziko duena segur aski. Ez zuen Plandemiarekin bakarrik jokatu horrela; lehenago ere Boterearen aldeko antzeko hautua egina baitzuen Cabezudo auziarekin, Iruña-Veleia aferarekin… Euskaldunok genuen egunkari bakarra izanda, bereziki larria da hori. Bertsio bat eta bakarra aukeratzeak, ofiziala noski (bertsio ofizial-polizialak hain gordinki nozitu dituen herri batean), beste aukera posible guztiak baztertuz, are ezabatuz, isilaraziz, irainduz ez zenean, euskal irakurleak pentsamendu propiorako aukerarik gabe utzi zituen. Ulergarri izan daiteke pertsona zaurituek egitea hori, hainbesterako izugarrikeriak pairatu dituztenek, non bertsio ofiziala halabeharrez sinistu/aplikatu behar baituten, bestela letorkiekeena asumiezina balitzateke. Baina norberaren mugak aitortzea norberari dagokio, eta, behar bada, horrelako zauri larririk ez dutenei bidea uztea, emaitza hain lotsagorritzailea izan ez dadin bederen. Premiazkoa dirudi kaltetutako pertsona-arduradun horiek sendabidean jartzeak, egoera horrek inguruan kalte gehiago eragin ez dezan sikiera. Senda-bide kolektiboaren bidean aurrera egitea ahalbidetuko liguke horrek.
Zoragarria Ihintza eta orain egiten dot klik bat: Independenteak sortutakoan jasandako jazarpena. Modus operandi mafioso hori… jasotakoa bueltatzea zan. Niri egin deustiena bortitza izan da, ba nik orain besteei egingo deutsiet eta biolentziaren kateak jarraitzen dau. Norbaitek aski da eta ez dot hau jasango esan arte. Biolentziaren onda horrela ebakitzen da.
Eskerrik asko Ihintza zure sakontasunagatik.
Eskerrik asko Iratiri ere aurrekoan tortura azalera ekarri, izendatu eta transmutatzeagatik.
Sakonean min eta gogortasun handiak gordetzen doguzen guzartea gara eta kate horreek transmutatuz soltatzen hasteko garaia eta aukera daukagu. Eta hori, zuk argi utzitako moduan, Ihintza, minak ostendu, ignoratu edo tapatu beharrean, eurei begietara begiratu, zeharkatu, izendatu eta zeozer ebolutibo bilakatzeko bidean jarrita egiten da. Hori da benetako transmutazioa.
Astrologikoki Saturno Piscis en dabil eta Ihintza zu konektatuta, kolektiboaren kaka mierdatan ordena jartzen. ZORAGARRIA. Eskerrik asko
2020an geroztik gainditu den lerro ofizialaren ondoren bada nire ustez pare bat kontu argitu beharrekoa.
Batetik, begibistakoa da baina argitu behar da hedabideen MORRONTZA GLOBALA dela, eta ez da noski euskarazko argitalpenetara mugatzen. Tokian tokiko kulturetan bezela, elite kapitalisten eta torturatzaileen morroi euskaldunek hedatu dituzte munduko herriak zapaltzen dituztenen gezurrak, adibidez gurean batzuei sinistaraziz Independentea.eus bat estatu polizial batek bultzatutako operazioa dela. “Berriaren kontra” sortu zutenaren gezurra eta abar. Justu kontrakoa denean, hain zuzen artikuluan azaldu duzun moduan direnean atzo eta gaurko torturak, zigorrak eta baita ere opariak, izan kobi edo beste agendetako diru injekzioak, azken finean munduko hedabide ofizialistek itsuki irentsi eta kaka bezela zabaltzen dutenek, enfoke estrategikoa agertzen dutenak estatu kapitalista eta inperialisten mesedetan.
Bestetik, kontu bat ez hain begibistakoa baina patxadaz hartuta ezin dena baztertu: konstatazio mingarri bat, konfiantza itsua jarrita genuela, batzuok behintzat, zirauten euskal eragileengan. Ez dakit saturnora edo ilargira begira ote ginen. Jainkotuta bezela genituen euskal egunkari, aldizkari eta alderdi independentista horiek. Atxiloatutako, torturatutako eta hildako euskal guzti horiek. Shock horretan ginerlarik erasoa onartu ez eta oraindik hauek geurekin genituela sentitzen genuen, hala sentitu nahi genuelako. Eta ez. Diruak erosi zituen bere alde jartzeko eta Botereak herriaren kontra ezarri zizkigun aspaldi, su motelean.
Eta shock doktrina horretan geldiarazita ezin genuen ezer ikusi, ikusten eta mugitzen hasi ginen arte…
Nire hausnarketek ere leku berdinera eraman izan naute Ihintza. Jazarpenaren ondorio izan litekeen eskizofreniaren sintomak: Errealitatea ezin ikusi izatea, toki guztietan erasotzailea ikustea (ultraeskuina) eta amildegiranzko joera garbia. Eta horrezgain, behin eta berriz entzuten ari garena; biktimak laguntzarik txikiena eskaintzen dioenari ere heltzen dio bere ahuleziatik, mendekotasun erabatekoa sortuaz. Nahiz eta beste eskuaz herri oso bat zigortzen aritu bere laguntzailea. Hau guztia oso hedatua dagoelakoan nago beste euskal hedabide nahiz politikagintzan, ezker abertzalea deitzen dugun horretan ere.
Frankismoaren ondoren, 70eko hamarkadaren amaierako trantsizio faltsua eta herri-leherketa, 80ko hamarkadako gazteen mobilizazioa (arlo sozialean, kulturalean eta politikoan eragina izan zuena, 90eko hamarkadaren erdialdera iritsi zena), eta heroinak eraildako belaunaldi batekin amaitu zena, edo Espainiako eta Frantziako sarraski-kartzeletan, hainbat mugimendutan militatzeagatik, erakunde armatuetatik, edo armadari intsumisioa egiteagatik. Gero jendea eroso jartzen hasi zen. Ongizate-egoera zetorren, faltsua, noski. Jendeak ondo bizi nahi zuen. Langileen onura gutxien jasotzen zuten eremuak, orain arte, unibertsitateetara arazorik gabe joan ahal izaten hasi ziren, bizimodu burgesa bizi ahal izango zuten, “Carreristis” deritzona iritsi zen (esplotatzaile bihurtu nahi duen, esplotatuaren gaixotasun neuronala). Eta hortik aurrera herri-borrokak puzten hasi ziren. Euskal Herriaren kasuan, dena baztertu zen ezker abertzalean, bai alde sozio politikoan, bai erakunde militarrean eta baita alderdi mediatikoan ere. Ezin eutsizko une bat iritsi arte. Alde batetik, dena ETA zen, eta makroepaiketek, frankismotik gelditu ez zen torturarekin batera, eta gizartea manipulatzen zuen intoxikazio mediatikoarekin batera, herri-borroka guztiak itotzea lortu zuten, ez borroka armatua bakarrik. ETAren borroka armatuaren eta herriaren konpromiso eskasaren irtenbiderik onena beheranzko negoziazioa zen, presoen irteera mailakatua eta ezer gutxi gehiago. Baina nahasmena hain zen handia, non erakundeko talde batek atentatua egin zuen T4an Madrileko aireportuan, eta negoziazio oro pikutara bidali zuten. Eta dena bukatu zen baldintzarik gabeko errendizioa izaten. Presoek espetxeetan jarraitzen dute, eta irten direnak beren zigorren hiru laurdenak betetzeagatik atera dira, hori baita haien legeak dioena. Eta gainerakoak, azkenik, beren bizilekutik hurbilen hurbildu dituztenak etsaiaren legeak esaten duena delako, ez inork borrokarik irabazi duelako, nahiz eta orain PSOErekiko mendekotasuna justifikatzeko lorpentzat jotzen duten. Beno, errepaso azkar horren ondoren, non xehetasun asko falta diren, ondorioa da herriak bere burua saldu ziola kapitalismoari, kontsumismoaren egoerari, “ondo bizitzeari” eta borroka guztiak alde batera utziz. Beste askok borroka batzuk defendatzen zituzten, baina ez zuten militatzen, babesa baino ez zuten ematen, eta gutxi batzuengan uzten zuten pisua eta sakrifizioa. Gizarte honetan zartu gaituzten makiletako bat BAKEA da. Hiltzea gaizki dago, eta nik berretsi egiten dut. Baina hiltzea gaizki dagoenean, egiten duenaren mende dago, hau da, neurtzeko bi makila daudenean, orduan zerbaitek ez du ondo funtzionatzen, tranpa dago. Tranpa zera da: indarkeria hutsez eratutako estatuak sistema global horrek, haien erakunde ustelek eta munduko aberastasunaren banaketa okerrak, gerretan indarkeriarako eskubidea gordetzen dutela, haientzat gerrak beharrezkoak dira eta justifikatuta daude. Eta hori, haien ordez hiltzeko behartu ere egiten bazaituzte. Poliziak ere, segurtasuna aitzakiatzat hartuta, armak daramatza, eta nahi dutenean erabil dezakete indarkeria. Ezkutuko indarkeria, tortura eta kontrol soziala bezala, egiturazko indarkeria, besteak beste, gizarteak asimilatzen ditu. Eta orain, Plandemiarekin, indarkeria, hilketa, terrorismoa, gerra medikoa eta farmazeutikoa gehitu dira. Baina zure eskubide urratuak defendatzeko indarkeriarekin ere erantzutea erabakitzen baduzu, baita indarkeria pasiboarekin ere, hala nola desobedientzia, errepideetako mozketak, aireportuetako sarrerak okupatu, edo dena delakoa modu pasiboan, orduan gupidagabea zara, gizatasunik ez duzu, bihotzik gabeko terrorista bat zara eta abar. Bidezkoa da oraindik nahi ez duzun kasu bakarrean indarkeria justifikagarria dela bidezko defentsan gertatzen denean. Eta ez, ez naiz ETAri buruz bakarrik ari. Niretzat ETA, bere akatsengatik eta herriaren borroken utzikeriagatik, gelditu egin behar zuen. Baina ETAk gelditzeak ez du esan nahi herriak ereinotzetan lo egin behar duenik. Eta horixe gertatzen da oraintxe bertan, herria mendebaldartu egin da, bete-betean sartu da amets amerikarrean. Demokrazia partidokraziaren falazian sartu da. Eta okerrago, inposatutako BAKEAN sinesten dute, PAX. Baina BAKEA existitzen da? Eta ez naiz armak hartzera deitzen ari, borroka armatura. Esaten ari naiz herriak eskubidea gorde behar duela une bakoitzean behar dituen bitartekoekin bidezko defentsa egiteko. Polizia-eskolta duten batukadak eta manifestazioak kea saltzeko sistemaren eszenaratzea dira, baina, egia esan, ez dago inolako gizarte-ekintzarik. Nik ez dut uste Ihintza, tortura denik Berria eta Gara-Naiz saltzearen arrazoia. Nire ustez, ongiaren gizarte-korronteak, gaizki ulertuak, bultzatu ditu gizartea eta haren erreferente politikoak eta komunikabideak joko-arauak onartzera; izan ere, horrela, erosoago sentitzen dira, galtzeaz nekatuta daude. Esaera horrek dioenez, beraiekin ezin baduzu, haiekin batu zaitez, horrek bat eginarazi baitie. Demokrazia nahi dugu, baina benetan, herriarengandik datorrena, herriak gobernatu behar duela esan nahi du. Bakea nahi dugu, egiazkoa, gizakirik baztertzen ez duena, aberastasunaren banaketa justua munduan, militarismoaren abolizioa, armadak hiltzeko makina terroristak dira, gutxi batzuen interesengatik. Justiziarik ez badago, ezin da bakerik egon. Gatazkako zaurien normalizazioaz eta orbaintzeaz hitz egiten digute, faltsukeria!, gatazka ez da amaitu, eta zauriak ez dira inoiz orbainduko benetako gatazka itxi gabe. Gainera, gatazka desberdinak nahasten dira; izan ere, Euskal Herrian dugun identitate-gatazkari, belaunaldi aldakuntzari, gizarte, toki eta mundu mailako gatazkei, iraultza digitalari… gehituz gero, kontu handiz ibili behar dugu.