Borraja – Borago officinalis
Hemen baratzean landatzen baldin bada ere, basabelartzat hartzen da leku askotan.
Borrajaren hostoak txiki-txiki eginda jan daitezke entsaladan, limoia gehituta, azken honek kaltzioa eskuragarri bihurtzen duelako. Iragazita ere har daitezke, zukuan, irabiatuetan… Berdura moduan ezaguna dugu landare hau.
Hostoak lehortu ere egin daitezke eta ogiari, kroketei edo zopari gehitu. Potasioan, kaltzioan eta silizioan aberatsak dira. Muzilagoak, alkaloide pirrolidizinikoak eta prostaglandinak ere baditu borrajak.
Loreak entsaladan edota irabiatuta jan daitezke. Alkaloide ez toxiko bat dute loreek, pirrolizidina, kolore urdin sakonekoa, ezagutzen den tinta urdin jangarri bakarra, ozpinak koloreztatzeko erabil daitekeena.
Hazien olioak azido oleikoa dauka, baita linoleikoa ere, eta gamma-linoleikoa %30. Koipe azido asegabeetan aberatsa da. Taninoak ditu, muzilagoak, potasio nitratoa, saponinak, erretxinak, flavonoideak, antozianosidoak, silizioa, kaltzioa eta C bitamina.
Borraja landarea ez da luzaroan kopuru handitan jan behar, gibela kaltetu lezakeelako. Kontu berezia izan behar da haurdunaldian, eta hepatopatia eta neoplasia kasuetan. Edonola ere, gaur egungo dieta gibelarentzat kaltegarriak diren produktuz beteta dago, pestizida arrastoak eta aditiboak adibidez, eta inork ez gaitu arriskuez ohartarazten.
Beraz, zuhurtziaz baina beldurrik gabe heldu behar genioke janbelarren erabilerari.
