Agerpena, bakoitzaren lehia: hitz egin ahal izateko ikastea

Bakoitzaren lehia
hitz egin ahal izateko
ikastea bakarrik
izaten da.
Berezkoa baita
garatu beharreko
mintza ahalmena.
Idazteko, aldiz,
ezin da
inolako gaitasunik
garatu
ezer ikasi gabe.

Bakoitzaren lehia:
Erraz idazten duenak
emaitza balio duela
uste du.
Erraz idaztea
ez da, ordea,
behar bezala
idaztea.
Bakoitzaren lehia:
Erraz idazten duenak,
idatzitakoa
balekoa izan arren,
gerta daiteke
ez izatea baliokoa.
Idaztea maite duena
da idazlea,
nahiz eta idazteko
ez jeniorik
ez eta
behar adinako trebeziarik
eduki ez.

Bakoitzaren lehiak
ez du ziurtatzen
idazkia irakurria izango denik,
ezin du ziurtatu
ustezko irakurlea edota irakurleria,
baina idaztea, ezaguera berritzea
den neurrian,
gauzatzen den bakoitzean
da ezaguera berria.
Bakoitzaren lehia
eta etsipenak
omen dira
idazkuntzaren
bidaideak.
Asko idatzi da,
aski idatzi al da?
Betiko musika noten araberako
bestelakoturiko interpretazio
berriztatua
izaten ohi idazketa bakoitza.

Bakoitzaren lehiak
idazterakoan,
ereduak ez izatean datza.
Denentzako adierazpideak,
bakar batzuen onura
bilatu beharrean
denona dena
ulertzeko eta
maitatzeko
moduan da bidea.
Bakoitzaren lehiak
ez du irakurketaren
gozaldia zapuzten.
Atsekabea
amaiturik
hasten dena,
jakin-mina
baretzean
loratzen dena,
testuaren plazera
izaten da,
norberarena,
unean unekoa,
minaren ondorengoa,
lehiaren muina.

Bakoitzaren lehiak
irakurleak aurretiazko
juzguak alboratzea
eta amaieran
alegia egitea
dakartza,
alegia.
Bakoitzaren lehiak
lorpena dakar,
eta hura da
gozaldia.
Nola lortu
erdiespena,
aldiz,
nekez
agerraraz daiteke.

Bakoitzaren lehiak
ezinbestekoak
izaten dira
gizarte bakoitzak
modu desberdinez
lantzen baititu
irakurketa
eta idazketa.

Bakoitzaren lehiak
kultur ohiturak eraldatzea
eskatzen du.
Idatz-irakurketaren sustapenak
ez du denbora-pasen
premiarik
gustuko testua
lortzea baizik.

Bakoitzaren lehiak
batere emankor
ez diren irakurketak,
sotilak bezain isilak,
eskatzen ditu
ezin baita irakurketa
suspertu
hura balekoa izanen
delakoaren ustean,
edo
ustekabeak
nahiz
albo-kalteak
handiak izanen dira.

“II. Agerpena” testua, “Enararen Esanak”, Fito Rodriguez, Dakit argitaldaria 23/09/2022