Autoritatearen esanahira joanda, mendekoak diren pertsonei agintzeko edo haiek gobernatzeko eskubidea dela aurkitzen dut. Autoritate posizioan dagoen pertsona batek mendekoak diren pertsonekin BOTERE bat erabil dezake. Baina zer nolako boterea? BESTEEN GAINETIK edo BESTEAREKIN BATERA erabili dezakeen botere bat.
Politikan, lanbidean, erlazioetan, haurren hezkuntzan eta zaintzan, besteen pentsamenduak eta ekintzak kontrolatzeko ahaleginean ibiltzen gara, pertsonek gauzak egin ditzaten, benetan egin nahi duten ala ez alde batera utzita. Oso tentagarria da ahulago, txikiago ikusten dugunaren aurrean daukagun botere fisiko, emozional, praktiko edo funtzionala erabiltzea, askotan beraien hobe beharrez, egin beharko lukeela pentsatzen dudan hori lortzeko estilo desberdinak erabiliz (agindu, mehatxu, zigor, erru…). Sarritan, hau baino aukera gehiagorik ez dagoela senti dezakegu.
lehentasuna bien arteko elkar ulertzean jar daiteke, lortu nahi dudan horretan jarri ordez
Eta bai, men egitea edo obeditzea bilatzen badugu, batzuetan funtzionatzen du. Baina ardura, kontzientzia, irizpide kritiko eta barne gogoz bultzatutako elkarlanerako probabilitate handienarekin kudeatzea bilatzen badugu, ez du funtzionatuko. Honez gain, gehien maite dugun pertsonekiko izan nahi dugun harremana zaintzeko ere, ez litzateke biderik erraz edo eraginkorrena izango. Boterea erabiltzeko modu horrek beharrizan batzuk asetzen dituen bitartean, kostu bat du: deskonexioan, erresuminean, isolamenduan eta alienazioan lagun dezake.
Orduan, zer esan nahi du BOTEREA BESTEAREKIN batera erabiltzeak? Norberarentzat eta bestearentzat garrantzitsua den hori aurkitu eta zaindu nahi du, bientzat onuragarri izan daitekeen irtenbidea topatu ahal izateko. Horretarako, lehentasuna bien arteko elkar ulertzean jar daiteke, lortu nahi dudan hori lortzean jarri ordez.
Gizakiok kolaboratzeko nahia dugu. Gure behar unibertsaletako bat da. Besteen ongizatea axola zaigu eta horretan laguntzeko barne gogo bat dugu. Aldi berean, horrek ez du esan nahi uneoro eta denekin elkarlanean aritzeko prest gaudenik. Besteei laguntzea naturalki irteten zaigu hiru baldintza ematen direnean:
- gure beharrak zainduta daudenean.
- gureak ere axola duela sentitzen dugunean.
- emateko, egiteko… aske sentitzen garenean.
Beste era batera esanda: exijentziak besteari emateko gogoa kentzen digu.
Gatazkak izatea ez da arazoa; arazoa da epaiketa, etiketa eta exijentzietan trabatuta geratzea
Horrek ez du esan nahi, autoritatea BESTEAREKIN batera erabiltzen dugunean, gatazka guztiak saihestuko ditugunik. Gatazkak izatea ez da arazoa, baina arazoa bihurtzen zaigu epaiketa, etiketa eta exijentzietan trabatuta geratzen garenean. Autoritate lekuan egonik, nirea zintzotasunez adierazteko, besteena enpatiaz entzuteko, beharrezko zaidanean mugak ezartzeko eta gatazkak konpontzeko, BESTEAREKIN BAT egiten lagunduko diguten baliabideak eta erremintak izateak asko erraztuko digu bidea.
Gure boterea besteekin batera erabiltzeko modu berriak aurki ditzakegu, batez ere ezagutzen dugunak gogobetetasunera ez bagaramatza. Ikuspuntu honek eskatzen du, geurea bermatzeaz gain, besteena ere aintzat hartuz elkar topatuko dugun lekua izango dela konfiatzea.
Nerea Mendizabalen webgunea / nereamendizabal.eus
Ez dakit, Nerea zestoar hori,
Ezen badirudi mundua aldatu egin dela bere ardatzetik.
Orain badirudi elkarri gerra egitea dela ardura nagusia; eta arma-trafikoa zeregin printzipala.
Galdetu bestela USA, Moskou, Ipar-Koreari eta gainerakoei.
Pentsa ea zure ofizioa aldatu behar ote duzun.
Ederra! Autoritatea ulertzeko moduan ere ba dago koska handi bat. Autoritatea hartzea ardura bat bezala hartzen dut, traineruak patroia behar duen bezala, kasu batzuetan norbait komeni zaio kolektibitateari erritmoa markatzeko, ortzemugari adi egoteko, olatu eta haizeari, arraunlariak bizkarrez aritu behar diralako besteak beste.
Arazoa dator autoritatea fetitxe bat bihurtzen denean, denon gainetik dagoen figura akatsgabea, iraungitzen ez duten leinuak sortzen dituena. Nonbait irakurri nuen komunitate batzuetan urtaroaren edo egoeraren arabera ezarri edo kentzen zirela autoritateak, beti ere komunitatearen zerbitzuan eta inoiz ere ez alderantziz, eta autoritate horiek beharrezkoak ez zirenean jendartean urtzen zirela, adibidez, neguan autoritate zurrunagoa zegoen eta udaran batere ez, baita gatazka edo bake garaietan e.a. Labur bilduz tresna kolektiboa edo boterekeriaren muga argiak behar dira beti ere herritik ezarrita zilegitasuna.
Honek beste neurri bateko gizarte eta garapena eskatzen du halabeharrez, demokrazia zuzena berma dezakeen neurri eta kalitatekoa.