Asko eskertzen dut Xabi Irastorza Garmendiak gai honi sakon heldu izana, eta hemen doaz nire hausnarketak, zirriborro gisa eta zatika.
Funtzionariotzaz, nola sistema osasuntsu baterantz egin?
(Honen jarraipena da).
4. Funtzionariotzaren lan-baldintzei buruz, funtzerritartasuna, oposizioak
Diozu, “lan-baldintza onak edo, hobe esanda, onenak behar dituzte lanpostu horietan profesional onak edo onenak erakarri eta mantendu ahal izateko”.
Eta lan-baldintza ontzat joko bagenu jardun laburragoa (20 ordu/aste, 4 lan egun, esaterako, enplegua banatuz) eta soldata ertain bat?
Bilatuko bagenitu benetan herritarren alde lan egitea ohore eta plazertzat hartzen duten langileak; “segurtasuna” bai, erosotasuna bai, dirutan ertain jasoko duen benetako langilego profesional eta bokazioduna?
Politikariekin lankide jardun bai, inola ez menpeko ibiliko litzatekeen jende-modu argia, independentea, irmoa, zuzena?
Eta oposizioak zozketaz egingo bagenitu, oinarrizko baldintzak betetzen dituzten izan-nahien artean?
5. Zer egin behar dugu funtzionariook begi aurreko eguneroko ustelkeriaren aurrean?
Zer dakigu funtzionariook, benetan, zer egin behar ote genukeen eta nola jokatu behar genukeen muturren aurrean irregulartasunak eta legez kanpokokeriak gertatzen direnean? Nola sustatuko genuke funtzerritarron arteko jakintza eta ohitura hori, auzo-babesa? Nola birgaitu, sistema seguru, osasuntsu, bizi bat izateko?
Azken aldian buruan darabilkidan gaia, BFA protagonista nagusi duen Urdaibaiko Guggenheim proiektua, kasurako. Dirudienez, legez kanpokoa, oso, itzelezko dirutza publikoa eta energia zuloratu nahi duena. Eta argi eta garbi, herritarren eta mundutarren aurkakoa.
Nola abiarazi dezakegu BFA barruko plataforma zabal bat proiektu antzu hau (hainbeste energia xurgatzen ari dena, sistema osoan) lehenbailehen geldiarazteko, eta politikari ustelen praktikak zorrotz mozteko behingoz?
Urdaibaiko Guggenheim bezalako ganorabakokeriarik proposatzea burutik pasako ere ez litzaiekeen puntuan egon beharko genuke, herritarrok eta funtzionariook sasoitsu eta antolatuta bageunde
Arduradunei horrelako ganorabakokeriarik (zalantzak dituzu? Irakurri hemen arrazoi ugari, #GuggenheimUrdaibaiStop plataformaren eskutik) proposatzea burutik pasako ere ez litzaiekeen puntuan egon beharko genuke, herritarrok eta funtzionariook gu geu jende-modu sasoitsua bagina eta ganoraz antolatuta bageunde.
Herritar orok asko irabaziko luke, funtzionarioek eta funtzerritarrek ere bai, guztiok.
6. Funtzionariotzak frantsespainoltzen gaitu, zelan buelta eman horri?
Euskarari dagokionean, bai, funtzionariotzak, Frantzia/Espainiako estatuen menpeko egitura izanik, euren hizkuntza, pentsakera, lege eta izaeraren menpekoak izanik, frantsespainoltzen gaitu. Egunero. Nabarmena da alde askotan. Eta, aldi berean, euskaraz gehiago egiteko aukerak zabaltzen, batzuetan. Paradoxa.
Zer egiten dugu sarreratik bertatik euskaraz jardun dezaten euskaraz ondo dakiten funtzionariogaiek?
Kasurako, 2023ko urrian, antolaketa teknikarien oposizioa BFAn. 200 lagun inguru lehenengo azterketaren egunean. Zenbatek eskatu genuen azterketa euskaraz egin nahi genuela? Batek! Zein maila eskatzen zitzaigun sartu ahal izateko? C1 (EGA maila)! Zer dugu BFA barruan arau? Euskarazko zerbitzua ematea nahi duen orori, eta euskararen erabilera sustatzea eta lehenestea. Eta zer egiten dugu sarreratik bertatik euskaraz jardun dezaten euskaraz ondo dakiten funtzionariogaiek? Diseinatuta daukagun moduan, errazago gaindituko duzu oposizioa eta, beraz, funtzionario hasi, gazteleraz egin nahi baduzu azterketa, euskaraz egin nahi baduzu baino.
Zer dela eta? Misterio handi bat da hori niretzat. Hau donk hau!
Nola birdiseinatu dezakegu sistema, alderantziz gerta dadin? Hau da, euskaraz pentsatzen, idazten, hitz egiten duenak gainditzen eta funtzerritar hasten errazago izan dezan?
Gentza Eleder Aurtenetxe Pildain
Bizkaiko Foru Aldundian antolaketa teknikari bitartekoa
Gizarte, Herria, edo $i$temaren funtzioak?